Moon-Rice: Επιστήμονες αναπτύσσουν νέο είδος ρυζιού για καλλιέργεια στο διάστημα

Η σύγχρονη εξερεύνηση του διαστήματος βασίζεται κυρίως σε αποστολές προμηθειών από τη Γη, οι οποίες όμως σπάνια περιλαμβάνουν φρέσκα φρούτα ή λαχανικά. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ύπαρξη αξιόπιστων πηγών φρέσκων τροφίμων, πλούσιων σε βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες, θα μπορούσε να συμβάλει στη διατήρηση της υγείας των αστροναυτών, αναφέρει το Universal-Sci.

Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε το πρόγραμμα Moon-Rice, μια συνεργασία μεταξύ της Ιταλικής Διαστημικής Υπηρεσίας και τριών κορυφαίων πανεπιστημίων της χώρας: το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, το Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης και το Πανεπιστήμιο Federico II της Νάπολης. Ο στόχος τους είναι να δημιουργήσουν ένα φυτό ρυζιού που όχι μόνο είναι αρκετά μικρό για το διάστημα, αλλά και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και εύκολο στην καλλιέργεια σε δύσκολες συνθήκες.

Πιο μικρό και πιο θρεπτικό

«Η ζωή στο διάστημα έχει να κάνει με την ανακύκλωση των πόρων και τη βιωσιμότητα. Προσπαθούμε να λύσουμε τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζουμε εδώ στη Γη», λέει η Μάρτα Ντελ Μπιάνκο, βιολόγος φυτών στην Ιταλική Διαστημική Υπηρεσία. Εξηγεί ότι η κύρια πρόκληση είναι το μέγεθος: ακόμη και οι μικρές ποικιλίες ρυζιού είναι πολύ μεγάλες για έναν κήπο διαστημικού σκάφους.

«Χρειαζόμαστε ένα φυτό σούπερ-νάνο, αλλά αυτό έχει τις δικές του προκλήσεις», λέει. «Επίσης, στο διάστημα, δεν αρκεί να είσαι μικρός, πρέπει να είσαι και παραγωγικός».

Τα μικρότερα φυτά συχνά έχουν πρόβλημα στην παραγωγή σπόρων, κάτι που αποτελεί πρόβλημα αν θέλεις σταθερή προμήθεια τροφίμων. Για να λύσουν αυτό το πρόβλημα, ομάδες στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου δημιουργούν μεταλλαγμένες ποικιλίες ρυζιού που μεγαλώνουν μόλις 10 εκατοστά, περίπου στο μέγεθος ενός smartphone. Εν τω μεταξύ, ερευνητές στη Ρώμη αναζητούν τρόπους να αυξήσουν την ποσότητα τροφής που μπορεί να παράγει κάθε φυτό. Προσπαθούν επίσης να κάνουν το ρύζι πιο θρεπτικό αυξάνοντας την περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνες, καθώς η παραγωγή κρέατος στο διάστημα δεν είναι πρακτική.

Η ομάδα της πειραματίζεται ακόμη και με τον τρόπο με τον οποίο τα φυτά ανταποκρίνονται στη μικροβαρύτητα, περιστρέφοντάς τα έτσι ώστε να μην ξέρουν ποια είναι η «πάνω» πλευρά. «Προσομοιώνουμε τη μικροβαρύτητα στη Γη περιστρέφοντας συνεχώς το φυτό, έτσι ώστε η βαρύτητα να δρα ομοιόμορφα προς όλες τις κατευθύνσεις. Είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε στη Γη, καθώς τα πειράματα σε πραγματικές διαστημικές συνθήκες είναι πολύπλοκα και κοστοβόρα», λέει η Δρ. Ντελ Μπιάνκο.

Και ψυχολογικά οφέλη

Πέρα από τη διατροφή, η καλλιέργεια φυτών έχει αποδεδειγμένα ψυχολογικά οφέλη. Η επαφή με το φυτό, η παρακολούθηση της ανάπτυξής του και η ενεργή φροντίδα του μπορούν να μειώσουν το άγχος και να βελτιώσουν την ψυχική υγεία των αστροναυτών, ιδιαίτερα σε συνθήκες απομόνωσης. «Αν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που θα θρέφει σωματικά και ψυχικά τους αστροναύτες, θα μειωθεί το άγχος και μαζί οι πιθανότητες να κάνουν λάθη. Στο διάστημα, ένα λάθος σημαίνει στην καλύτερη περίπτωση σπατάλη χρημάτων και στη χειρότερη περίπτωση απώλεια ζωών», εξηγεί η Δρ. Ντελ Μπιάνκο.

Χρήσιμα και για τη Γη

Η καλλιέργεια φυτών στο διάστημα δεν αποσκοπεί μόνο στη διατροφή των αστροναυτών. Σύμφωνα με την Δρ. Ντελ Μπιάνκο, αν μπορεί να σχεδιαστεί ένα φυτό αρκετά ανθεκτικό για τη Σελήνη ή τον Άρη, θα μπορούσε επίσης να ευδοκιμήσει σε ακραίες περιοχές της Γης – όπως ερήμους ή πολικές εκτάσεις – ή μικρούς αστικούς κήπους.

Το πρόγραμμα Moon-Rice βρίσκεται ακόμα στα πρώτα του στάδια, αλλά η πρόοδος μέχρι στιγμής είναι πολλά υποσχόμενη. Οι επιστήμονες μοιράστηκαν τα τελευταία τους ευρήματα στο Ετήσιο Συνέδριο της Εταιρείας Πειραματικής Βιολογίας που πραγματοποιήθηκε στην Αμβέρσα στις 9 Ιουλίου.