ΚΟΣΜΟΣ

Σεισμός Καμτσάτκα: Τι είναι ο «Δακτύλιος της Φωτιάς» που δίνει μεγα-σεισμούς

Σεισμός Καμτσάτκα: Τι είναι ο «Δακτύλιος της Φωτιάς» που δίνει μεγα-σεισμούς

Ηφαίστειο στη λίμνη Vui στο Βανουάτου που βρίσκεται στον «Δακτύλιο της Φωτιάς» (φωτογραφία αρχείου)

Brad Scott/GeoHazards Divison, VMGD via AP, File

Η Καμτσάτκα και η Άπω Ανατολή της Ρωσίας βρίσκονται στον «Δακτύλιο της Φωτιάς» του Ειρηνικού Ωκεανού μαζί με την Ιαπωνία, τη Βόρεια Αμερική και τη Νότια Αμερική. Η ζώνη είναι μια γεωλογικά ενεργή περιοχή κατά μήκος της άκρης του Ειρηνικού, διάσπαρτη με εκατοντάδες ηφαίστεια και επιρρεπής σε σεισμούς.

Τι είναι, όμως, ο «Δακτύλιος της Φωτιάς»;

Ο Δακτύλιος της Φωτιάς του Ειρηνικού Ωκεανού είναι μια ζώνη ηφαιστείων σε σχήμα πετάλου, γνωστή για τις ηφαιστειακές εκρήξεις και τους μεγάλους σεισμούς.

Πρόκειται για μια τεράστια ζώνη ενεργών και αδρανών ηφαιστείων που περιβάλλει το μεγαλύτερο μέρος του Ειρηνικού Ωκεανού και εκτείνεται από τη νότια Χιλή, μέχρι τη δυτική ακτή της Αμερικής, μέσα από τα νησιά στα ανοιχτά της Αλάσκας και κάτω από την Ιαπωνία μέχρι τις Φιλιππίνες. Μερικοί γεωλόγοι περιλαμβάνουν επίσης μια ινδονησιακή αλυσίδα ηφαιστείων στον δακτύλιο.

Αυτά τα ηφαίστεια προκύπτουν λόγω της καταβύθισης - της κίνησης μιας τεκτονικής πλάκας κάτω από μια γειτονική πλάκα - η οποία μειώνει το σημείο τήξης του βράχου στον μανδύα. Ο βράχος μετατρέπεται σε μάγμα, ανεβαίνει στην επιφάνεια και εκρήγνυται ως ηφαίστειο.

Αλλά ο Δακτύλιος της Φωτιάς κάνει αυτή την καταβύθιση σε τεράστια κλίμακα.

«Αυτό που είναι ξεχωριστό με τον Δακτύλιο της Φωτιάς είναι ότι πολλαπλές ωκεάνιες πλάκες στον Ειρηνικό έχουν όρια καταβύθισης εκεί», δήλωσε στο Live Science ο Loyc Vanderkluysen, ηφαιστειολόγος στο Πανεπιστήμιο Drexel στη Φιλαδέλφεια, εξηγώντας ότι περίπου το 90% των 55.000 χιλιομέτρων ορίων πλακών καταβύθισης στη Γη βρίσκονται στον Ειρηνικό.

Αυτή η τεκτονική κίνηση προκαλεί επίσης σεισμούς. Όταν μια πλάκα πιέζεται κάτω από μια άλλη, «υπάρχουν πολλά κλωτσιά και ουρλιαχτά καθώς οι πλάκες τρίβονται η μία πάνω στην άλλη», δήλωσε επίσης ο Τζέφρι Κάρσον, ομότιμος καθηγητής τεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Syracuse στη Νέα Υόρκη. «Και εκεί συμβαίνουν οι μεγαλύτεροι σεισμοί στον πλανήτη μας».

Ο Δακτύλιος της Φωτιάς περιέχει περίπου το 75% των ενεργών ηφαιστείων της Γης και είναι το σημείο όπου συμβαίνει το 90% των καταγεγραμμένων σεισμών.

Τι «κρύβει» το όνομα

Το όνομα «Δακτύλιος της Φωτιάς» αμφισβητείται έντονα μεταξύ των ερευνητών καθώς δεν πρόκειται στην πραγματικότητα για έναν πλήρη δακτύλιο. Τα ηφαίστεια ακολουθούν τις άκρες των τεκτονικών πλακών, οι οποίες υποβυθίζονται μόνο στα βόρεια, ανατολικά και δυτικά του Ειρηνικού.

Επίσης, ορισμένες περιοχές του δακτυλίου δεν έχουν καθόλου ηφαιστειακή δραστηριότητα, όπως το Περού και η κεντρική Χιλή.

Επιπλέον, ο Δακτύλιος της Φωτιάς περιλαμβάνει περισσότερα από 450 ηφαίστεια σε ξεχωριστές περιοχές. Και όλα διαφέρουν στην παραγωγή, την αποθήκευση μάγματος και τη θέση της υποβυθιζόμενης πλάκας τους, είπε ο Vanderkluysen.

«Κάθε ηφαίστειο έχει τη δική του ιστορία και γεύση που, από ερευνητικής άποψης, είναι πιο αποτελεσματικό να μελετηθεί ξεχωριστά παρά να προσπαθούμε να συνδέσουμε όλα τα ηφαίστεια του Δακτυλίου της Φωτιάς μαζί που διαφορετικά δεν είναι γεωλογικά συνδεδεμένα», είπε.

Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι ο όρος έχει αποκτήσει μια ψευδή σημασία στην ποπ κουλτούρα, υπονοώντας ότι πρόκειται για μια μεγάλη δομή, δήλωσε στο Live Science ο Έρικ Κλεμέτι, ηφαιστειολόγος στο Πανεπιστήμιο Denison στο Granville του Οχάιο.

«Λειτουργεί ωραία ως τρόπος για να περιγράψουμε το γεγονός ότι υπάρχουν πάρα πολλά ηφαίστεια κατά μήκος της άκρης του Ειρηνικού», είπε, αλλά ο δακτύλιος είναι απλώς «μια γεωγραφική σύμπτωση της τρέχουσας στιγμής μας στη Γη».

Μια μεγάλη παρανόηση είναι «η καταστροφολογική αντίληψη ότι όλα τα ηφαίστεια στο Δακτύλιο της Φωτιάς είναι διασυνδεδεμένα και ότι μια έκρηξη ή σεισμός σε μια τοποθεσία μπορεί να προκαλέσει ολόκληρη την περιοχή με δραματικές συνέπειες», είπε ο Vanderkluysen.

Ενώ είναι σαφές στους επιστήμονες ότι μια έκρηξη στην Ιαπωνία δεν θα προκαλέσει έκρηξη στη Χιλή, για παράδειγμα, ο όρος χρησιμοποιείται μερικές φορές για να υποδηλώσει ότι είναι πιθανό, είπε.