Haven-1: Αυτός είναι ο πρώτος εμπορικός διαστημικός σταθμός που ετοιμάζεται για εκτόξευση

Η διαστημική υπηρεσία έχει προκηρύξει διαγωνισμό για την ανάπτυξη διαδόχων του ISS, με στόχο την αγορά «υπηρεσιών σταθμού» από ιδιωτικές εταιρείες. Το πρώτο βήμα θα είναι μια πιλοτική, 30ήμερη επανδρωμένη αποστολή σε εμπορικό σταθμό.

Μια από τις πιο φιλόδοξες προτάσεις προέρχεται από την Vast Space, εταιρεία με έδρα την Καλιφόρνια, η οποία έχει ήδη συμφωνήσει με τη SpaceX για την εκτόξευση του Haven-1, του πρώτου εμπορικού διαστημικού σταθμού στον κόσμο τον Μάιο του 2026.

Μικρός, αλλά βολικός

Ο Haven-1 θα είναι ένας μικρός σταθμός με διάμετρο 4,4 μέτρων και συνολικό ωφέλιμο χώρο 45 κυβικών μέτρων – περίπου το ένα όγδοο του ISS. Προορίζεται να μείνει σε τροχιά τρία χρόνια για να υποστηρίξει τέσσερις αποστολές δύο εβδομάδων που θα εκτελεστούν από πλήρωμα τεσσάρων αστροναυτών η καθεμία. Παρότι περιορισμένος σε μέγεθος, θα διαθέτει θόλο παρατήρησης, ανεξάρτητους χώρους ανάπαυσης, κοινόχρηστο τραπέζι και συνδεσιμότητα υψηλής ταχύτητας μέσω Starlink.

«Δεν έχει σχεδιαστεί για να είναι ξενοδοχείο πολυτελείας», σχολιάζει ο διευθύνων σύμβουλος της Vast, Μαξ Χάοτ. «Αλλά πιστεύουμε ότι σε κάθε περιβάλλον, αν αισθάνεσαι καλύτερα, αν μπορείς να ξεκουραστείς καλύτερα και αν μπορείς να επικοινωνείς καλύτερα, τότε μπορείς να εργαστείς καλύτερα».

Σην ανακοίνωση του έργου, στα μέσα του 2023, η Vast Space διέθετε 200 υπαλλήλους και σήμερα έχει φτάσει τους 900. Έχει επενδύσει σε δικές της εγκαταστάσεις που είναι σε θέση να παράγουν όχι μόνο το Haven-1, αλλά και το πολύ μεγαλύτερο Haven-2, που βρίσκεται στα πρώτα στάδια σχεδιασμού και προορίζεται για διάδοχος του ISS.

Στους μελλοντικούς πελάτες της εταιρείας, σύμφωνα με τον Χάοτ, συγκαταλέγονται εθνικές διαστημικές υπηρεσίες – κυρίως από αναδυόμενες χώρες που θέλουν να στείλουν για πρώτη φορά αστροναύτες στο Διάστημα– αλλά και ιδιώτες που θα πληρώσουν υψηλό αντίτιμο για να συμμετάσχουν σε αποστολές με εκπαιδευτικό και επιστημονικό χαρακτήρα.

Η Vast δεν είναι η μόνη ιδιωτική εταιρεία με την οποία συνεργάζεται η NASA για να ξεκινήσει την ανάπτυξη διαστημικών σταθμών. Η λίστα περιλαμβάνει επίσης την Starlab (σύμπραξη Airbus και Northrop Grumman), την Blue Origin του Τζεφ Μπέζος και την Axiom Space, που το 2022 πραγματοποίησε την πρώτη πλήρως ιδιωτική αποστολή στον ISS.

Τεράστιο κόστος λειτουργίας

Ωστόσο, η λειτουργία διαστημικών σταθμών είναι μια δαπανηρή υπόθεση: το κόστος λειτουργίας του ISS ανέρχεται σε 12 εκατ. δολάρια την ημέρα, εκ των οποίων περίπου τα μισά είναι κόστος μεταφοράς του πληρώματος και του φορτίου προς και από τον σταθμό.

Για να έχει οποιαδήποτε πιθανότητα βιωσιμότητας, ένας μελλοντικός εμπορικός διαστημικός σταθμός θα πρέπει να περιορίσει το ετήσιο κόστος λειτουργίας του κάπου μεταξύ 1 και 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, που αντιστοιχεί 2,7 με 5,5 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα, λιγότερο από το μισό του ISS.

Η Vast δεν έχει αποκαλύψει λεπτομέρειες για τα λειτουργικά κόστη, αλλά εκτιμά πως η συνολική επένδυση στο Haven-1 θα φτάσει το 1 δισ. δολάρια, προερχόμενο από ιδιωτικά κεφάλαια και έσοδα πελατών.

Με πληροφορίες από: The world’s first commercial space station is getting closer to launch by Jacopo Prisco