Σύνοδος Κορυφής: Αντιπαραθέσεις των Ευρωπαίων ηγετών για άμυνα και ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Η Συνεδρίαση για την άμυνα διήρκεσε δύο ώρες περισσότερο από το προγραμματισμένο, ωθώντας τους διοργανωτές να εξετάσουν το ενδεχόμενο παράτασης των συνομιλιών μέχρι και αργά το βράδυ της Τετάρτης (1/10).

Αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι οι συνομιλίες για την άμυνα δεν διακόπηκαν λόγω διαφωνίας, αλλά επειδή όλοι ήθελαν να μιλήσουν για αρκετό χρόνο. Η Προεδρία της Δανίας δεν ήθελε να αποκόψει κανέναν δεδομένης της σημασίας του θέματος.

Η Συνεδρία διήρκεσε συνολικά τέσσερις ώρες, αντί για δύο που ήταν αρχικά προγραμματισμένο. Τελικά οι Σύνεδροι αποφάσισαν ότι δεν υπήρχε επιπλέον χρόνος και έτσι οι ηγέτες αναχώρησαν για το δείπνο.

Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Συμβουλίου εξέτασε ακόμη και το ενδεχόμενο αναβολής του προγράμματος για να μιλήσουν πιο αργά το βράδυ οι Ευρωπαίοι ηγέτες αφότου δειπνήσουν με τη βασιλική οικογένεια της Δανίας και στη συνέχεια να επιστρέψουν στο Παλάτι για τη συνέχιση των διεργασιών, κάτι που τελικά δεν έγινε αποδεκτό.

Ο Κόστα προώθησε το σχέδιο διεύρυνσης, ο Όρμπαν το απέρριψε

Ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, παρουσίασε την ιδέα του για ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία για τη διεύρυνση (σ.σ. ενταξιακές συνομιλίες της Ουκρανίας) στους ηγέτες της ΕΕ - αλλά η ιδέα απορρίφθηκε γρήγορα από τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν. Ο Πορτογάλος πολιτικός πρότεινε την αλλαγή των κανόνων της ΕΕ, ώστε οι επίσημες ενταξιακές συνομιλίες να μπορούν να ξεκινήσουν με την υποστήριξη μιας ειδικής πλειοψηφίας ηγετών, αντί να απαιτείται ομόφωνη συναίνεση.

Ο Όρμπαν ήταν ένας από τους λίγους ηγέτες που συνέβαλαν, κυρίως για να καταρρίψουν την πρόταση, είπε ο διπλωμάτης.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός είναι ο ηγέτης της ΕΕ που συνδέεται στενότερα με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο, άλλες πρωτεύουσες συμμερίζονται την αντίθεσή του στην κατάργηση της ομοφωνίας - κυρίως λόγω της επιθυμίας να διατηρήσουν το δικαίωμα βέτο τους στο Συμβούλιο της ΕΕ.

Διαφωνίες με επίκεντρο την άμυνα

Οι ηγέτες συζήτησαν εκτενώς πώς θα προχωρήσει το μπλοκ σε κοινά αμυντικά ζητήματα, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ. Ενώ οι χώρες ουσιαστικά χαιρέτισαν τις προτάσεις της Επιτροπής, επέμειναν να έχουν σαφή λόγο και γι' αυτό οι επόμενες συναντήσεις μεταξύ των 27 υπουργών Άμυνας της Ένωσης και της κορυφαίας διπλωμάτη της ΕΕ, Κάγια Κάλας, θα πραγματοποιούνται συχνότερα. Η διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, ήταν επίσης μέρος των συνομιλιών σήμερα το απόγευμα.

Όταν η κουβέντα έφτασε στα ρωσικά drones

Ένας από τους λόγους που φέρονται να αποτέλεσαν αιτία των καθυστερήσεων δεν ήταν άλλος από την κατασκευή «τείχους drones»για την προστασία της Ευρώπης από τη Ρωσία. Γαλλία και Γερμανία αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την πρόταση της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Είμαι επιφυλακτικός με (τέτοιους) όρους. Τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε δημοσιογράφους την Τετάρτη πριν από τη συνάντηση με τους ηγέτες της ΕΕ στην Κοπεγχάγη, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν πιο πιεστικές αμυντικές προτεραιότητες.

«Χρειαζόμαστε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για να προβλέπουμε καλύτερα τις απειλές, αποτροπή με ευρωπαϊκές δυνατότητες μακράς εμβέλειας, καθώς και περισσότερα αντιαεροπορικά και συστήματα κατά drones», πρόσθεσε σύμφωνα με το Politico.

Τις τελευταίες εβδομάδες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Δανίας και της Νορβηγίας, με την Ευρώπη να ρίχνει την ευθύνη στη Ρωσία σε πολλές περιστατικά.

Αυτά τα περιστατικά έδωσαν νέα ώθηση στην πρόταση για ένα επονομαζόμενο τείχος κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, μια πρωτοβουλία που πρωτοπαρουσιάστηκε από χώρες της πρώτης γραμμής πέρυσι και υποστηρίχθηκε από την φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης τον περασμένο μήνα.

Διαφωνίες από τη Γερμανία

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ωστόσο, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους δήλωσε ότι υπήρχαν πιο επείγουσες προτεραιότητες που πρέπει να αντιμετωπιστούν. «Άμυνα κατά των drones, φυσικά, αλλά όχι με τείχος από drones», είπε στο Φόρουμ Ασφαλείας της Βαρσοβίας.

Η συζήτηση για το τείχος των drones συχνά οδηγεί σε διαφωνίες όσον αφορά τη γεωγραφία του εγχειρήματος μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών σχετικά με τον καλύτερο τρόπο προστασίας της ηπείρου από εξωτερικές απειλές, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, και αυτές οι διαιρέσεις ήταν εμφανείς στις δηλώσεις των ηγετών κατά την είσοδό τους στη σύνοδο κορυφής στην Κοπεγχάγη.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι προειδοποίησε να μην ξεχνάμε τη νότια πλευρά της Ευρώπης, ένα μήνυμα που επανέλαβε και ο Έλληνας ομόλογός της Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό αμυντικό έργο που αφορά την Ευρώπη δεν μπορεί να περιορίζεται στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου», δήλωσε στους δημοσιογράφους.

Εν τω μεταξύ, η πρωθυπουργός της Λετονίας Έβικα Σιλίνα και ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα επαίνεσαν το έργο ενόψει της συνάντησης της Κοπεγχάγης, τονίζοντας ότι υπάρχει ένα σαφές χάσμα μεταξύ των χωρών της πρώτης γραμμής και των χωρών που βρίσκονται πιο μακριά από τα ρωσικά και ουκρανικά σύνορα.

Μακρόν: Επείγουν συστήματα προειδοποίησης

Σύμφωνα με τον Μακρόν, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να επικεντρωθούν στην κοινή ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης (η Γαλλία και η Γερμανία συνεργάζονται επί του παρόντος στο θέμα), να προμηθευτούν τοπικές δυνατότητες «αποτροπής» μακράς εμβέλειας, συμπεριλαμβανομένων βαλλιστικών πυραύλων, και να αγοράσουν περισσότερα συστήματα αεράμυνας.

Ο Γάλλος πρόεδρος ανέφερε επίσης ότι η πυρηνική αποτροπή παίζει ρόλο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα drones δεν είναι σημαντικά, πρόσθεσε ο Μακρόν. «Προχωράμε με έναν αναγκαστικό ρυθμό για να αποκτήσουμε δυνατότητες drones και καταπολέμησης drones», είπε.

Το τείχος από μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι ένα από τα τέσσερα αμυντικά έργα της ΕΕ που πρότειναν οι Βρυξέλλες ενόψει της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Τετάρτης.

Τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Οι ηγέτες επέμειναν για αρκετή ώρα και στο ερώτημα τι πρέπει να κάνουν με τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία — και πώς να τα χρησιμοποιήσουν για να ενισχύσουν την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε δάνειο ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ, ανταλλάσσοντας τα εγκεκριμένα μετρητά από τα ληξιπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία με μια προσαρμοσμένη σύμβαση χρέους με την Euroclear, το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που φυλάσσει επί του παρόντος τις καταθέσεις. Θεωρεί ότι αυτό είναι μια έξυπνη λύση για την αποφυγή της απαλλοτρίωσης τους, η οποία θα μπορούσε να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο.

«Να πάρουμε τα χρήματα του Πούτιν και να αφήσουμε τα ρίσκα σε εμάς. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ ντε Βέβερ. Καθώς η Euroclear έχει έδρα το Βέλγιο, η χώρα θα επωμιστεί το κύριο βάρος των ρωσικών νομικών ενεργειών.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας - σύμφωνα με τις προτάσεις της, τα ρωσικά παγωμένα περιουσιακά στοιχεία δεν θα κατασχεθούν.

Το ζήτημα του πώς θα χρησιμοποιηθούν δισεκατομμύρια ευρώ από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν υποστεί κυρώσεις για την υποστήριξη της Ουκρανίας θα συνεχιστεί στην επόμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 23-24 Οκτωβρίου, έγραψε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα σε μια ανάρτηση στο X.