Νέο σχέδιο ειρήνης ετοιμάζει η Ουκρανία – Αποκλείει παραχωρήσεις εδαφών ο Ζελένσκι

Το Κίεβο αναμένεται να προτείνει εναλλακτικές στους Αμερικανούς, καθώς ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε ότι δεν πρόκειται να παραδώσει εδάφη, δηλώνοντας πως δεν έχει το «δικαίωμα» να το κάνει βάσει της ουκρανικής ή διεθνούς νομοθεσίας.

Οι δηλώσεις έγιναν κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του με ηγέτες της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ τη Δευτέρα (8/12), στο πλαίσιο κοινής προσπάθειας να αποτραπεί η στήριξη από τις ΗΠΑ ενός σχεδίου ειρήνης που περιλαμβάνει σημαντικές παραχωρήσεις σε βάρος της Ουκρανίας, και το οποίο οι σύμμαχοι φοβούνται ότι θα την καθιστούσε ευάλωτη σε μελλοντική εισβολή.

Εντείνεται το ρωσικό σφυροκόπημα

Στο μεταξύ, η πόλη Σούμι, στη βορειοδυτική Ουκρανία, έμεινε χωρίς ρεύμα κατά τη διάρκεια της νύχτας μετά από επίθεση ρωσικών drones. Ο κυβερνήτης της περιοχής ανέφερε ότι δεκατρία drones χτύπησαν υποδομές ηλεκτροδότησης, στο πλαίσιο των νυχτερινών επιθέσεων της Ρωσίας. Οι αρχές ελέγχουν τυχόν θύματα.

Παράλληλα, αυξάνεται ο αριθμός των θυμάτων από μία από τις πιο φονικές επιθέσεις της Ρωσίας στην περιοχή Τερνόπιλ. Ο επικεφαλής της αστυνομίας της Τερνόπιλ ανακοίνωσε ότι βρέθηκαν δύο ακόμη πτώματα μετά από ρωσικό πυραυλικό πλήγμα στην πόλη τον περασμένο μήνα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των θυμάτων σε 38, ανάμεσά τους και οκτώ παιδιά.

Η διπλωματική περιοδεία του Ζελένσκι στην Ευρώπη έρχεται μετά από πολυήμερες διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ουκρανούς και Αμερικανούς διαπραγματευτές που δεν κατέληξαν σε συμφωνία. Ο Ζελένσκι αναμενόταν να ενημερωθεί τη Δευτέρα από τον κύριο διαπραγματευτή του, Ρουστέμ Ομερρόφ, ο οποίος ανέφερε στο Telegram ότι θα μεταφέρει λεπτομέρειες απευθείας συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η ομάδα του μπορεί να στείλει νέα πρόταση στους Αμερικανούς ήδη από την Τρίτη.

Επιμένει στη μη παραχώρηση εδαφών ο Ζελένσκι

Σχετικά με την παραχώρηση εδαφών, ο Ζελένσκι τόνισε: «Η Ρωσία επιμένει να παραδώσουμε εδάφη, αλλά εμείς δεν θέλουμε να παραχωρήσουμε τίποτα». Προσέθεσε: «Δεν έχουμε νομικό δικαίωμα να το κάνουμε, σύμφωνα με τον ουκρανικό νόμο, το Σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο. Και δεν έχουμε ούτε ηθικό δικαίωμα».

Ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οποιαδήποτε αλλαγή στα σύνορα της Ουκρανίας θα πρέπει να εγκριθεί μέσω δημοψηφίσματος.

Την Τρίτη, ο Ρώσος αρχηγός του γενικού επιτελείου, Βαλέρι Γκερασίμοφ, δήλωσε ότι οι δυνάμεις της χώρας του προχωρούν κατά μήκος του μετώπου και στοχεύουν στο Μιρνοχράντ, κοντά στη στρατηγικά σημαντική πόλη Ποκρόβσκ. Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι έχει καταλάβει το Ποκρόβσκ, κάτι που θα έφερνε τον Πούτιν πιο κοντά στον πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς, που αποτελείται από τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ. Η Ουκρανία αρνείται αυτούς τους ισχυρισμούς, και κέντρο διοίκησης έδειξε ζωντανό βίντεο τoυ BBC με Ουκρανούς στρατιώτες να μάχονται στην πόλη.

Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι το αρχικό σχέδιο 28 σημείων που είχε προτείνει η Ουάσινγκτον – και το οποίο απορρίφθηκε από το Κίεβο και τους Ευρωπαίους ηγέτες ως υπερβολικά ευνοϊκό για τη Ρωσία – έχει μειωθεί σε 20 σημεία. Τόνισε ότι δεν έχουν αφαιρεθεί «ουκρανικά» σημεία από το προσχέδιο, ενώ δεν έχει γίνει καμία «συμβιβαστική» παραχώρηση στο θέμα των εδαφών.

Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι ο έλεγχος της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς και του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια είναι από τα «πιο ευαίσθητα» ζητήματα. Το αρχικό διαρρεύσαν σχέδιο που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ πρότεινε ότι η Ουκρανία θα παρέδιδε πλήρως τον έλεγχο του Ντονμπάς στη Ρωσία, παρά το γεγονός ότι οι ρωσικές δυνάμεις δεν έχουν κατορθώσει να τον καταλάβουν πλήρως μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου. Η ενέργεια που παράγεται στον Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης, θα μοιραζόταν μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ανέφερε το προσχέδιο.

Οι ηγέτες στο Κίεβο και στην Ευρώπη έχουν επισημάνει ότι υπήρξε πρόοδος στη βελτίωση αυτού του προσχεδίου τις τελευταίες εβδομάδες και επαίνεσαν την κυβέρνηση Τραμπ για τις προσπάθειές της να μεσολαβήσει για τη λήξη των συγκρούσεων.

Τι σηματοδοτεί η συνάντηση Ζελένσκι - Στάρμερ - Μακρόν - Μερτς

Η συνάντηση της Δευτέρας στη Ντάουνινγκ Στριτ, στην οποία συμμετείχαν ο Ζελένσκι, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, θεωρήθηκε ευρέως ως ένδειξη στήριξης προς την Ουκρανία ενάντια στην πίεση της Ουάσινγκτον.

Η Ντάουνινγκ Στριτ ανέφερε ότι συμφωνήθηκε πως οι συνομιλίες υπό τις ΗΠΑ αποτελούν «κρίσιμο σημείο» για την ενίσχυση της στήριξης προς την Ουκρανία και επανέλαβε τις εκκλήσεις για «δίκαιη και διαρκή ειρήνη… που περιλαμβάνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας».

Η μορφή αυτών των μελλοντικών εγγυήσεων ασφαλείας παραμένει ανοιχτό ζήτημα στις διαπραγματεύσεις. Συνεχίζονται οι προσπάθειες για τη συγκρότηση διεθνούς συμμαχίας έτοιμης να προσφέρει συνεχή στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο σε περίπτωση συμφωνίας ειρήνης, αν και δεν είναι σαφές σε ποια μορφή θα ήταν.

Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν προτείνει την ανάπτυξη διεθνών δυνάμεων στην Ουκρανία, αρκετοί βασικοί ευρωπαϊκοί αμυντικοί παίκτες, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, έχουν εκφράσει σκεπτικισμό για αυτή την ιδέα. Δεν είναι επίσης σαφές σε ποιο βαθμό οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν μελλοντικά σχέδια άμυνας για την Ουκρανία.

Μετά τις συνομιλίες στο Λονδίνο, ο Ζελένσκι πέταξε στις Βρυξέλλες για να συναντήσει τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και την πρόεδρο της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και θα συναντήσει την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι την Τρίτη.

Οι διαβουλεύσεις ΗΠΑ-Ρωσίας

Η Μόσχα ισχυρίζεται από την πλευρά της ότι οι συνομιλίες με τον Λευκό Οίκο ήταν εποικοδομητικές, παρά το ότι δεν υπάρχουν δημόσιες ενδείξεις ότι έχει υποχωρήσει σε οποιονδήποτε από τους στόχους που έθεσε όταν ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της τον Φεβρουάριο του 2022.

Την Κυριακή, ο Τραμπ δήλωσε ότι θεωρεί τον Ζελένσκι ως το κύριο εμπόδιο για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας, κάτι που έχει θέσει ως βασικό στόχο εξωτερικής πολιτικής και ισχυρίστηκε ότι θα μπορούσε να το πετύχει γρήγορα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του 2024.

Ανέφερε στους δημοσιογράφους ότι η Ρωσία ήταν «εντάξει» με το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασαν οι ΗΠΑ και στις δύο πλευρές, αλλά ότι ήταν «λίγο απογοητευμένος που ο Ζελένσκι δεν το έχει διαβάσει».

Σχεδόν ταυτόχρονα, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι αναμένει να ενημερωθεί από τον Ομερρόφ μετά από τρεις ημέρες συζητήσεων με τους Αμερικανούς συναδέλφους του στο Μαϊάμι.

«Ορισμένα θέματα μπορούν να συζητηθούν μόνο προσωπικά», είπε ο Ζελένσκι.