Politico: Η Γαλλία μπροστά σε μια Ευρώπη χωρίς την αμερικανική ομπρέλα

Σύμφωνα με το Politico, αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες, επανενεργοποιεί τη στρατολόγηση νέων και επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία, την ώρα που η πολιτική αβεβαιότητα στο εσωτερικό της απειλεί να δοκιμάσει τα όρια αυτής της φιλοδοξίας.

Το στρατολογικό κέντρο απέναντι από τον Πύργο του Άιφελ, στο κομψό 7ο διαμέρισμα του Παρισιού και στο ιστορικό συγκρότημα της École Militaire, είναι γεμάτο με διαφημιστικές αφίσες των ενόπλων δυνάμεων.

Στο λόμπι, η 26χρονη Σαρλότ, η οποία εργάζεται σήμερα στο μάρκετινγκ σε ιδιωτική εταιρεία, αλλά σκέφτεται να καταταγεί στον γαλλικό στρατό.

«Το γεωπολιτικό πλαίσιο με εμπνέει να καταταγώ και να προσφέρω, αξιοποιώντας τις δεξιότητές μου», είπε.

«Καμιά φορά αναρωτιέμαι γιατί κάνω μάρκετινγκ, όταν θα μπορούσα να είμαι γλωσσολόγος στον στρατό ή σε μια υπηρεσία πληροφοριών», πρόσθεσε.

Το γεωπολιτικό πλαίσιο στο οποίο αναφέρεται είναι προφανές σε όλους στη Γαλλία, η οποία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των ευρωπαϊκών προσπαθειών να αντιμετωπιστεί η αλλαγή στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Σαρλότ, η οποία δέχθηκε να αναφέρεται μόνο με το μικρό της όνομα για λόγους προστασίας της ιδιωτικότητάς της, είπε ότι έχει σπουδάσει ρωσικά και θεωρεί ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να γίνουν πιο «κυρίαρχοι», καθώς δεν μπορούν να βασίζονται στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για την υπεράσπιση της ηπείρου απέναντι στη Ρωσία. Και δηλώνει έτοιμη να συμβάλει.

Ο Τραμπ συνεχίζει να επιτίθεται στους παραδοσιακούς Ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς τους – όπως έκανε σε συνέντευξή του στο POLITICO νωρίτερα αυτόν τον μήνα – «αδύναμους» και «μια παρακμάζουσα ομάδα εθνών». Η Γαλλία, από την πλευρά της, θέλει να αποδείξει ότι κάνει λάθος.

Αμυντική στροφή, στρατολόγηση και το στοίχημα της ευρωπαϊκής κυριαρχίας

Όπως πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Γαλλία βλέπει τη Ρωσία ως μια αυξανόμενη απειλή για την ήπειρο. Έτσι, προετοιμάζεται να υπερασπιστεί τον εαυτό της απέναντι σε αυτό που ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Φαμπιέν Μαντόν, χαρακτήρισε «βίαιη δοκιμασία» από τη Ρωσία μέσα στα επόμενα τρία έως τέσσερα χρόνια, την οποία θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει με ελάχιστη ή και καθόλου βοήθεια από την Ουάσιγκτον.

Για να το πετύχει αυτό, η Γαλλία αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες, ενισχύει την παραγωγή οπλικών συστημάτων και διπλασιάζει τις εφεδρικές δυνάμεις. Από το επόμενο έτος, θα επαναφέρει επίσης την εθελοντική στρατιωτική θητεία για νέους ενήλικες, κυρίως 18 και 19 ετών. Ο στόχος είναι να εγγραφούν 3.000 νέοι εθελοντές το ερχόμενο καλοκαίρι, 10.000 το 2030 και 50.000 το 2035.

Οι αμυντικές αυτές προσπάθειες έρχονται σε μια περίοδο κατά την οποία οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να επανεξετάσουν τη στάση τους στο ζήτημα της ασφάλειας με τον πιο ουσιαστικό τρόπο από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Η πρόκληση είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες ως βασικό πάροχο ασφάλειας. Διαδοχικοί Αμερικανοί πρόεδροι – συμπεριλαμβανομένων των Μπαράκ Ομπάμα και Τζο Μπάιντεν – είχαν προειδοποιήσει την τελευταία δεκαετία ότι η Ουάσιγκτον θα έπρεπε κάποια στιγμή να επικεντρωθεί στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού αντί της Ευρώπης. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη μετατρέψει αυτά τα λόγια σε πράξη.

Αυτό στρέφει τα φώτα στη Γαλλία, τη μοναδική πυρηνική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μια χώρα με ανεξάρτητη αμυντική βιομηχανία, η οποία εδώ και καιρό προειδοποιεί ότι η ήπειρος πρέπει να γίνει πιο αυτόνομη σε τομείς όπως η τεχνολογία και η άμυνα.

Σύμφωνα με τον Γκιγιόμ Λαγκάν, ειδικό σε θέματα αμυντικής πολιτικής και καθηγητή στο Sciences Po, ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσουν η Γαλλία και η Γερμανία – οι δύο μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ – τους επόμενους μήνες και χρόνια θα καθορίσει αν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες θα στραφούν προς αυτές για την ευρωπαϊκή άμυνα ή αν θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν διμερείς σχέσεις με την Ουάσιγκτον εις βάρος της ενότητας της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

«Αν η Γαλλία και η Γερμανία προτείνουν αξιόπιστες επιλογές, οι ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να διστάσουν, διαφορετικά δεν θα το κάνουν», είπε. «Αν μόνο η αμερικανική εγγύηση θεωρείται αξιόπιστη, θα κάνουν τα πάντα για να την αγοράσουν».

Για να εμφανιστεί ως αξιόπιστη ηγέτιδα δύναμη, πρόσθεσε, η Γαλλία θα μπορούσε να εξετάσει την ανάπτυξη μαχητικών Rafale με πυρηνική δυνατότητα στη Γερμανία ή την Πολωνία, να καλύψει τα επιχειρησιακά κενά που ενδέχεται να αφήσουν οι ΗΠΑ και να αντικαταστήσει Αμερικανούς στρατιώτες που αποχωρούν από την Ευρώπη με Γάλλους.

Θα χρειαστούν πολλές «Σαρλότ».

Πολιτική αστάθεια και το ρίσκο της γαλλικής ηγεσίας στην Ευρώπη

Στους διαδρόμους της εξουσίας στο Παρίσι, η γαλλική ελίτ γνώριζε εδώ και καιρό ότι αυτή η στιγμή θα ερχόταν.

«Δεν είμαστε ούτε έκπληκτοι, ούτε σε σοκ, ούτε σε άρνηση», μου είπε ανώτερος αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Άμυνας. «Η πρώτη μας βραχυπρόθεσμη δοκιμασία είναι η Ουκρανία. Εμείς, οι Ευρωπαίοι, πρέπει να οργανωθούμε για να αντιμετωπίσουμε αυτή την πραγματικότητα και να προσαρμοστούμε χωρίς να αιφνιδιαστούμε».

Η δυσπιστία της Γαλλίας απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες χρονολογείται από το 1956, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ ανάγκασε τη Γαλλία και τη Βρετανία να υποχωρήσουν από τη στρατιωτική τους επέμβαση για την επανάκτηση του ελέγχου της Διώρυγας του Σουέζ από την Αίγυπτο, αφήνοντας το Παρίσι με αίσθημα προδοσίας και ταπείνωσης.

Έκτοτε, σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η γαλλική αμυντική πολιτική βασίστηκε στην παραδοχή ότι οι ΗΠΑ δεν είναι αξιόπιστος σύμμαχος και ότι η χώρα πρέπει να μπορεί να υπερασπιστεί μόνη της τον εαυτό της, αν χρειαστεί. Η μνήμη του Σουέζ συνέβαλε στην απόφαση του Σαρλ ντε Γκωλ να αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και να αναπτύξει το δικό της πυρηνικό πρόγραμμα.

Σήμερα, ευρωπαϊκές πρωτεύουσες – που μέχρι πρότινος δίσταζαν να σκεφτούν την αρχιτεκτονική ασφάλειας της ηπείρου χωρίς τις ΗΠΑ – αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι η Γαλλία ίσως είχε δίκιο εξαρχής.

Από την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία τον Ιανουάριο, τα σημάδια αποστασιοποίησης της Ουάσιγκτον από την Ευρώπη είναι εμφανή. Δηλώσεις που υποβαθμίζουν τους Ευρωπαίους συμμάχους, αμφισβήτηση της δέσμευσης στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, μείωση στρατευμάτων και μια πιο διαλλακτική στάση απέναντι στη Ρωσία έχουν εντείνει την ανησυχία.

Την ίδια στιγμή, μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες περιμένουν από τις μεγάλες να ηγηθούν. «Χρειαζόμαστε τις μεγάλες χώρες να δείξουν τον δρόμο», είπε Ευρωπαίος αξιωματούχος άμυνας. «Η Γαλλία είναι συνεπής εδώ και καιρό, αλλά και η Γερμανία είναι κρίσιμη».

Ωστόσο, η εσωτερική πολιτική αστάθεια στη Γαλλία, οι δυσκολίες ψήφισης του προϋπολογισμού και η άνοδος της ακροδεξιάς δημιουργούν ανησυχία σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το κατά πόσο το Παρίσι θα μπορέσει να διατηρήσει αυτόν τον ηγετικό ρόλο μετά το 2027.

Μέσα σε αυτή την αβεβαιότητα, ο γαλλικός στρατός συνεχίζει να προσπαθεί να ενισχύσει τις τάξεις του και να προσελκύσει νέους ανθρώπους όπως η Σαρλότ.

Η ίδια δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θα καταταγεί. Όμως, όπως λέει, ανεξαρτήτως του ποιος θα βρίσκεται στην εξουσία τα επόμενα χρόνια, το γεωπολιτικό περιβάλλον δύσκολα θα βελτιωθεί.

«Είναι πολύ σημαντικό η γενιά μας να έχει επίγνωση και να ξέρει πώς να υπηρετεί τη χώρα της», είπε.