ΚΟΣΜΟΣ

Brexit: Η επιστολή πέντε σημείων, η στρατηγική Τζόνσον και ο φόβος του «no deal»

Brexit: Η επιστολή πέντε σημείων, η στρατηγική Τζόνσον και ο φόβος του «no deal»
ASSOCIATED PRESS / FRANK AUGSTEIN

Κλιμακώνεται η πολιτική ένταση στη Βρετανία, καθώς ο Μπόρις Τζόνσον απέστειλε το απόγευμα της Τετάρτης επιστολή στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, με την οποία του προτείνει πέντε σημεία, ώστε να υπάρξει μια συμφωνία Βρυξελλών - Λονδίνου για το Brexit, εστιάζοντας στο ζήτημα του backstop.

Ο Τζόνσον ανήρτησε στον προσωπικό λογαριασμό του στο Twitter τη σχετική επιστολή, σημειώνοντας σχετικά: «Σήμερα, έθεσα ένα δίκαιο και λογικό συμβιβασμό, για την αντικατάσταση του backstop, ώστε να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία του Brexit έως τις 31 Οκτωβρίου».

Στην επιστολή του, μεταξύ άλλων, ο Βρετανός πρωθυπουργός γράφει στον «αγαπητό Ζαν-Κλοντ» τα εξής:

«Αυτή η κυβέρνηση θέλει συμφωνία, όπως είμαι βέβαιος ότι θα κάνουμε. Εάν δεν επιτευχθεί, θα πρόκειται για μια αποτυχία της διπλωματίας, για την οποία όλοι θα είμαστε υπεύθυνοι».

Τι περιλαμβάνει η πρόταση των πέντε σημείων

Επιγραμματικά, στην επιστολή του, ο Τζόνσον ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση τα εξής:

  • Σεβασμό στη συμφωνία του Μπέλφαστ - «Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής»
  • Δέσμευση για μακροχρόνιες περιοχές συνεργασίας Βρετανίας – Ιρλανδίας
  • Δημιουργία μιας «οικονομικής ζώνης», που θα επιτρέπει την ελεύθερη κίνηση αγροτοδιατροφικών προϊόντων μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Δημοκρατίας της Ιρλανδίας χωρίς ελέγχους στα σύνορα
  • Η εκτελεστική και νομοθετική εξουσία της Βόρειας Ιρλανδίας θα έχει τη δυνατότητα να εγκρίνει τις νέες ρυθμίσεις πριν τεθούν στην ισχύ
  • Η Βόρεια Ιρλανδία θα είναι πλήρες μέλος του τελωνειακού εδάφους του Ηνωμένου Βασιλείου και όχι της ευρωπαϊκής τελωνειακής ένωσης, μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου.

Νωρίτερα, πάντως, ο ίδιος μιλώντας από το βήμα του συνεδρίου των Συντηρητικών που πραγματοποιήθηκε στο Μάντσεστερ, επέμεινε για ακόμη μία φορά ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία πως η μοναδική εναλλακτική στις προτάσεις για το Brexit που θα θέσει στις Βρυξέλλες είναι μια έξοδος χωρίς συμφωνία.

Σύμφωνα με το BBC, τόνισε πως το σχέδιό του δεν είναι παρά «ακόμη ένας συμβιβασμός του Ηνωμένου Βασιλείου». Ωστόσο ο ίδιος εξέφρασε την πεποίθηση ότι «η ΕΕ θα αντιληφθεί την κατάσταση και θα συμβιβαστεί κι αυτή με τη σειρά της».

Η βρετανική κυβέρνηση, κατά την ίδια πηγή, επέμεινε πως δεν θα διαπραγματευθεί μια περαιτέρω καθυστέρηση για το Brexit, πέραν από την καταληκτική ημερομηνία της 31ης Οκτωβρίου, οπότε κι αναμένεται η χώρα να βρεθεί εκτός της ΕΕ.

Μόνο που και αυτή η ημερομηνία, όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές, μοιάζει εξαιρετικά «εύθραυστη», καθώς σύμφωνα με νόμο (Νόμος Μπεν – Benn Law) που ψήφισε το βρετανικό κοινοβούλιο το Σεπτέμβριο, ο Τζόνσον ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με το να ζητήσει ακόμη μία επέκταση του χρόνου παραμονής της χώρας του στη ΕΕ, εκτός κι αν οι βουλευτές υποστηρίξουν τους όρους της αποχώρησης της χώρας από την Ευρώπη των 27 έως τις 19 Οκτωβρίου – δύο ημέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών.

Τι πρότεινε ο Τζόνσον

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Μάντσεστερ, ο Τζόνσον έθεσε επί τάπητος το ζήτημα του «backstop», της λύσης που είχαν προκρίνει από κοινού η Βρετανίδα πρώην πρωθυπουργός, Τερέζα Μέι, με την ΕΕ που αφορά στα σύνορα Ιρλανδίας – Βρετανίας. Το ζήτημα εδώ παραμένει πώς θα μπορέσουν τα σύνορα να παραμείνουν ελεύθερα σε επίπεδο ελέγχων.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός επέμεινε πως η λύση του «backstop» είναι «αντιδημοκρατική και αντιφατική ως προς την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου». Υποστήριξε δε ότι «δεν απέφερε κανένα αποτέλεσμα στη χώρα, ώστε να αποχωρήσει με ομοφωνία και δεν έδωσε βήμα στο λαό της Βορείου Ιρλανδίας σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο που θα εφαρμοστεί εκεί».

Κατά τα λοιπά, ο Τζόνσον τόνισε ότι «θα υπάρξει μια ανανεώσιμη δημοκρατική συγκατάθεση για τις σχέσεις της Β. Ιρλανδίας με την ΕΕ, ενώ αναφέρθηκε και στη χρήση τεχνολογικών λύσεων, «ώστε να αποφευχθεί», όπως είπε, «η ύπαρξη “σκληρών συνόρων” στην Ιρλανδία».

«Ας τελειώσουμε με το Brexit μέχρι τις 31 Οκτωβρίου, ώστε να απαντήσουμε στην κραυγή των 17,4 εκατομμυρίων που ψήφισαν υπέρ του Brexit και για εκείνα τα εκατομμύρια των πολιτών που μπορεί να ψήφισαν υπέρ της παραμονής, αλλά που πρωτίστως και πάνω από όλα είναι δημοκράτες και αποδέχονται το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος».

Εξάλλου, επιχείρησε να πείσει τους βουλευτές του κόμματός του ότι «οι Τόρις δεν συνιστούν ένα αντιευρωπαϊκό κόμμα» κι ότι η Βρετανία «δεν είναι μια αντιευρωπαϊκή χώρα».

Και πρόσθεσε: «Αγαπάμε την Ευρώπη. Είμαστε Ευρωπαίοι. Αλλά, ύστερα από 45 χρόνια πραγματικά δραματικής συνταγματικής αλλαγής, πρέπει να έχουμε μια νέα σχέση με την ΕΕ».

Η αλήθεια και το… παραμύθι

Όπως είναι λογικό, οι δηλώσεις του Μπόρις Τζόνσον στο συνέδριο των Συντηρητικών στο Μάντσεστερ, βρέθηκαν στο επίκεντρο της θεματολογίας του βρετανικού Τύπου.

Σε εκτενή ανάλυσή του, ο Guardian διερωτάται αν ο Βρετανός πρωθυπουργός «λέει παραμύθια ή αν όντως επιζητεί μια συμφωνία με την ΕΕ;».

Όπως εξηγεί η βρετανική εφημερίδα, ο στόχος του Τζόνσον είναι συγκεκριμένος: Να καταφέρει να εξασφαλίσει μια συμφωνία στο Κοινοβούλιο έως τις 19 Οκτωβρίου για το Brexit, γεγονός που θα τον απάλλασσε από το Νόμο Μπεν και τις υποχρεώσεις που απορρέουν απ’ αυτόν αλλά και να φανεί ως ο άνθρωπος που «κατάφερε το Brexit» κόντρα σε όλα τα προγνωστικά.

Μόνο που το ενδεχόμενο αυτό, σε μια στιγμή, μάλιστα, που το πολιτικό κλίμα έχει πολωθεί σε μεγάλο βαθμό, μοιάζει μάλλον δύσκολο.

Τι πιστεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση

Διόλου ευκαταφρόνητος παράγοντας στην «εξίσωση» του Brexit είναι, εξάλλου και η ίδια η ΕΕ.

Λίγο πριν ο Τζόνσον μιλήσει στο συνέδριο των Συντηρητικών στο Μάντσεστερ, οι Βρυξέλλες είχαν σπεύσει να επισημάνουν ότι θα εξέταζαν τα επιχειρήματα και τις προτάσεις του Βρετανού πρωθυπουργού «με τον πλέον αντικειμενικό τρόπο».

Ο ίδιος, πάντως, ελπίζει πως το σχέδιό του δεν θα αποτύχει ενώπιον του Κοινοβουλίου, αν και πηγές της Downing Street παραδέχονται ότι η αρχική αντίδραση θα είναι μάλλον αρνητική.

Εξάλλου, ο Βρετανός πρωθυπουργός προσδοκά μια περίοδο πυκνών διαπραγματεύσεων έως τις 17/10, οπότε πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Μάλιστα, οι πλέον αισιόδοξοι υποστηρικτές του Τζόνσον επιχειρούν να πείσουν το κοινό των Συντηρητικών στο Μάντσεστερ ότι η Ευρώπη των 27 θα κλείσει, στο τέλος, το μάτι στη Βρετανία.

Ωστόσο, όλα αυτά δεν αναιρούν το γεγονός ότι απομένει πλέον λιγότερο από ένας μήνας μέχρι την 31η Οκτωβρίου, οπότε και αναμένεται η οριστική έξοδος της Βρετανίας από την ευρωπαϊκή οικογένεια χωρίς συμφωνία και σίγουρα κανείς δεν μπορεί να προδικάσει ποια θα είναι η έκβαση σε αυτό το πολιτικό δράμα.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ