Κοινός δανεισμός ύψους 400 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη της ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων

Το νέο δημοσιονομικό μέσο της εκτελεστικής εξουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2028-2034 θα παρέχει δάνεια σε χώρες, ώστε να μπορούν να αντιδρούν ταχύτερα σε δυσμενή γεγονότα, ανέφεραν οι πηγές, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Οι Βρυξέλλες ενημέρωσαν τα κράτη μέλη ότι θα δανειστούν χρήματα εκ μέρους τους για να συγκεντρώσουν χρήματα για το μέσο, ανέφεραν.

Αυτή η ταχύτητα απαιτείται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης όπως η Covid ή η ενεργειακή κρίση, οι οποίες έχουν πλήξει την οικονομία τα τελευταία χρόνια.

Το ταμείο είναι πιθανό να αποδειχθεί μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές των δημοσιονομικών σχεδίων της ΕΕ, με ορισμένες χώρες να αντιτίθενται στις κοινές υποχρεώσεις, τις οποίες θεωρούν ως επιδότηση λιγότερο δημοσιονομικά συνετών χωρών.

Ο προϋπολογισμός των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034 ήταν μεγαλύτερος από ό,τι ανέμεναν πολλοί και προκάλεσε έντονη κριτική από τη Γερμανία, η οποία τον χαρακτήρισε «απαράδεκτο».

Σε μια πρώτη συζήτηση με τους απεσταλμένους της ΕΕ το βράδυ της Τετάρτης, η Κομισιόν παραδέχτηκε ότι ο νέος μηχανισμός θα ήταν δύσκολο να γίνει αποδεκτός από ορισμένα κράτη μέλη. Τόνισαν ότι το εργαλείο θα διανείμει τα χρήματα χρησιμοποιώντας δάνεια και όχι επιχορηγήσεις.

Αυστηροί οι έλεγχοι

Ο Βούπκε Χόκστρα, επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, δήλωσε στο Bloomberg την Πέμπτη ότι ο μηχανισμός θα χρηματοδοτηθεί με κοινό δανεισμό, αλλά ότι θα υπόκειται σε αυστηρούς ελέγχους, μεταξύ άλλων μέσω ομοφωνίας μεταξύ των 27 κρατών μελών του μπλοκ, προτού εγκριθεί οποιαδήποτε δαπάνη χρησιμοποιώντας το εργαλείο.

«Αυτό είναι κάτι που έχετε στο σεντούκι του πολέμου σας ως πιθανή επιλογή», δήλωσε ο Χόκστρα σε συνέντευξή του. «Μπορεί να είναι μόνο συγκεκριμένες περιστάσεις και με την ρητά δοθείσα εντολή από τα κράτη μέλη. Όχι μόνο όταν οριστικοποιούμε τον προϋπολογισμό, αλλά και πάλι σε μια συγκεκριμένη κατάσταση κρίσης».

Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της ΕΕ έχει αυξηθεί από την αρχή του έτους και κυμαίνεται γύρω στο 3,17%, αλλά παραμένει κάτω από το υψηλότερο επίπεδο που παρατηρήθηκε στις αρχές Μαρτίου, μετά τα σχέδια της γερμανικής κυβέρνησης για αύξηση των δαπανών. Ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε την Τετάρτη ξεκινά μια επίπονη διαδικασία στην οποία θα παρέμβουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τα κράτη μέλη.

Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να δώσουν την ομόφωνη υποστήριξή τους. Ο προϋπολογισμός πρέπει να συμφωνηθεί έως το τέλος του 2027.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε την Τετάρτη ότι ο μηχανισμός των 400 δισεκατομμυρίων ευρώ θα δώσει στην ΕΕ μια «συντόμευση» σε περιόδους κρίσης.

Η πανδημία του κορωνοϊού αποτέλεσε μια ριζική αλλαγή στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ, καθώς οι χώρες υπέγραψαν ένα μηχανισμό ανάκαμψης ύψους περίπου 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος χρηματοδοτείται με κοινό χρέος. Αλλά για πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, αυτό ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό. «Η κρίση δεν είναι πλέον η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας», είπε.