Ποιο είναι το πρόβλημα με τη δέσμευση της ΕΕ για επενδύσεις ύψους 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ

Η δέσμευση για επενδύσεις αποτελεί μέρος του deal που συνήφθη τον Ιούλιο μεταξύ των δύο εταίρων, η οποία περιλαμβάνει δασμούς 15% στα προϊόντα της ΕΕ, καθώς και την αγορά αμερικανικής ενέργειας αξίας 750 δισ. δολαρίων.

Ο Τραμπ από την πλευρά του χαιρετίζει αυτή τη δέσμευση και συχνά περιγράφει την επένδυση ως «δώρο». Μάλιστα, σε συνέντευξη του την Τρίτη 5/8 στο CNBC δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η ΕΕ «μας έδωσε 600 δισεκατομμύρια δολάρια που μπορούμε να επενδύσουμε σε οτιδήποτε θέλουμε».

Η «δαμόκλειος σπάθη» των δασμών

Ενώ όταν ρωτήθηκε τι θα συμβεί αν η ΕΕ δεν τηρήσει τη δέσμευσή της, ο Τραμπ απάντησε:

«Τότε θα πληρώνουν δασμούς 35%. Όχι, όχι. Μείωσαν τους δασμούς τους, οπότε πλήρωσαν 600 δισεκατομμύρια δολάρια και, εξαιτίας αυτού, μείωσα τους δασμούς τους από 30% σε 15%».

Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι δεσμεύσεις της ΕΕ έχουν δώσει στον Τραμπ τη δυνατότητα να ασκήσει περαιτέρω πίεση ή ακόμη και να απειλήσει να ακυρώσει τη συμφωνία εμπορίου στο μέλλον.

«Αυτό δείχνει ότι δεν πρόκειται για μια μεμονωμένη συμφωνία, αλλά για την αρχή μιας συνεχιζόμενης, συναλλακτικής διαδικασίας, την οποία ο Τραμπ μπορεί να κλιμακώσει ανά πάσα στιγμή. Η «συμφωνία», που είναι περισσότερο μια πολιτική ανακοίνωση, κέρδισε χρόνο, αλλά όχι διαρκή σταθερότητα», σχολιάζει σχετικά ο Arthur Leichthammer, ερευνητής γεωοικονομικών στο Κέντρο Jacques Delors.

Πόσο αξιόπιστη είναι η δέσμευση της ΕΕ

Σε μια ανάλυση της εμπορικής συμφωνίας των εταίρων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημείωσε ότι «οι εταιρείες της ΕΕ έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να επενδύσουν τουλάχιστον 600 δισεκατομμύρια δολάρια (περίπου 550 δισεκατομμύρια ευρώ) σε διάφορους τομείς στις ΗΠΑ έως το 2029».

Ένας εκπρόσωπος της ΕΕ δήλωσε στο CNBC ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε επικοινωνήσει με τις βιομηχανίες και τους τομείς της ΕΕ για να διαπιστώσει τις επενδυτικές τους προθέσεις στις ΗΠΑ.

«Με βάση τα παραπάνω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπόρεσε να παρουσιάσει μια συνεκτική, μη δεσμευτική δέσμευση προς τις ΗΠΑ σχετικά με τις εκτιμώμενες επενδύσεις της ΕΕ τα επόμενα χρόνια», ανέφεραν.

Ωστόσο, στην πράξη, η ΕΕ δεν έχει την εξουσία να αναγκάσει τις επιχειρήσεις να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους.

«Η επενδυτική δέσμευση της ΕΕ... είναι περισσότερο καπνός στα μάτια παρά δεσμευτική δέσμευση», σχολίασε ο Alberto Rizzi, ερευνητής πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει την εξουσία να δεσμεύσει τα κράτη μέλη σε αυτό το θέμα και, με εξαίρεση τις κρατικές επιχειρήσεις, ούτε οι πρωτεύουσες μπορούν να εξαναγκάσουν τις εθνικές εταιρείες να ακολουθήσουν τις επιλογές τους».

Ποιος θα πληρώσει τα 600 δισ. δολάρια

Μέχρι στιγμής, το μόνο σίγουρο στοιχείο σχετικά με τη δέσμευση της ΕΕ για επένδυση είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας θα αναλάβει το κόστος.

Η επένδυση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε οποιονδήποτε κλάδο στις ΗΠΑ.

«Ωστόσο, αν εξετάσουμε τις πρόσφατες τάσεις, οι τομείς της μεταποίησης, των χρηματοοικονομικών, των χημικών και της τεχνολογίας είναι οι πιο πιθανές περιοχές επένδυσης», ανέφερε ο ερευνητής, σημειώνοντας ότι οι τελικοί αποδέκτες των κεφαλαίων θα εξαρτηθούν τελικά από τις αποφάσεις των επιμέρους εταιρειών.

Άλλοι πιθανοί τομείς — στους οποίους ο Τραμπ θα ήθελε επίσης να δει αυξημένες επενδύσεις — περιλαμβάνουν τα αυτοκίνητα, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα αεροσκάφη, δήλωσε ο William Reinsch, ανώτερος σύμβουλος και επίτιμος πρόεδρος του Scholl Chair στο Πρόγραμμα Οικονομικών του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.

Εξετάζοντας ένα πιθανό χρονοδιάγραμμα, ο Reinsch σημείωσε ότι «αυτά τα πράγματα κινούνται πάντα πιο αργά από το αναμενόμενο».

«Η πολιτική αβεβαιότητα που έχουν προκαλέσει οι ενέργειες του Τραμπ θα επιβραδύνει ακόμη περισσότερο τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η πραγματοποίηση μιας επένδυσης πολλών εκατομμυρίων δολαρίων δεν είναι μια απόφαση που λαμβάνεται ελαφρά τη καρδία. Οι εταιρείες πρέπει να βεβαιωθούν ότι οι μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές είναι ευνοϊκές», δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο CNBC.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο στόχος του 2029 που έθεσε η ΕΕ συμπίπτει με το τέλος της προεδρικής θητείας του Τραμπ, μετά την οποία το εμπορικό και δασμολογικό καθεστώς των ΗΠΑ είναι άγνωστο.