Μείωση της βλάβης: Το μεγάλο δίλημμα για το κάπνισμα
Μπορεί εδώ και 9 μήνες, να βιώνουμε μία σοβαρή υγειονομική κρίση, όπως αυτή της πανδημίας του COVID-19, ωστόσο εδώ και χρόνια, μία εξίσου σοβαρή υγειονομική απειλή, ταλανίζει όχι μόνο για τους ίδιους τους πολίτες, αλλά και τα δημόσια συστήματα υγείας και το περιβάλλον.
Το κάπνισμα, αποτελεί σοβαρή υγειονομική και κοινωνική απειλή, η οποία δεν επηρεάζει μόνο τους καπνιστές, αλλά και άλλες ομάδες πολιτών, όπως παθητικούς καπνιστές, οι οποίοι μπορεί να είναι βρέφη, μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, αλλά και άνθρωποι που δεν έχουν καπνίσει ποτέ τους.
Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ίσως είναι πια ώρα να μιλήσουμε για μία παγκόσμια στρατηγική για τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα, η οποία θα μπορέσει να λειτουργήσει συμπληρωματικά στην διακοπή και την πρόληψη.
Εάν δεν αλλάξει κάτι αναφορικά με τις πολιτικές που ακολουθούνται, τότε περίπου 8 δις άνθρωποι θα πεθάνουν στο άμεσο μέλλον από το τσιγάρο και αυτό αποτελεί ένα κορυφαίο ζήτημα πολιτικής υγείας για κάθε χώρα. Το κάπνισμα εξάλλου είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο.
Τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα προϊόντα θέρμανσης καπνού, θεωρείται ότι μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά, στον αγώνα για τη μείωση της βλάβης που δημιουργεί ο καπνός. Και αυτό, διότι σε αυτά τα προϊόντα υπάρχει απουσία καύσης.
Δηλαδή τα προϊόντα αυτά, δεν καίγονται, αλλά θερμαίνονται. Και αυτό έχει τεράστια σημασία… Όταν ένας καπνιστής καπνίζει ένα τσιγάρο, εκλύονται από αυτό το ένα τσιγάρο, περί τις 6.000 χημικές ουσίες, εκ των οποίων οι 100 έχουν χαρακτηριστεί ως τοξικές. Επίσης, οι 93 από αυτές τις ουσίες, βρίσκονται πολύ ψηλά στην λίστα του αμερικανικού FDA και χαρακτηρίζονται ως επιβλαβείς, ή δυνητικά επιβλαβείς. Τα επιστημονικά δεδομένα είναι αδιάσειστα: Όσο περισσότερο εκτίθεται κάποιος στις εν λόγω χημικές και τοξικές ουσίες, τόσο μεγαλύτερο είναι το ρίσκο και ο κίνδυνος να αναπτύξει καρκίνο. Η νικοτίνη δεν είναι καρκινογόνος ουσία, αλλά είναι πολύ εθιστική.
Τα παραπάνω τονίστηκαν μεταξύ άλλων, σε διαδικτυακή συζήτηση γιατρών με κεντρικό θέμα: «Tobacco Harm Reduction» που διοργανώθηκε στη Βουλγαρία πριν από λίγες μέρες.
Μειώσεις πωλήσεων αλλά αποτυχημένες πολιτικές
Ο Prof. David Khayat, επικεφαλής της Ιατρικής Σχολής του Ογκολογικού τμήματος του νοσοκομείου του Παρισιού από το 1990, καθηγητής του πανεπ. Pierre and Marie Curie, βοηθός καθηγητής στο Κέντρο Θεραπείας Καρκίνου στο Χιούστον του Τέξας M.D. Anderson, και μέλος της Αμερικανικής Ένωσης Κλινικής Ογκολογίας, αναφέρθηκε στη διαδικτυακή ομιλία του, στην ανάγκη να μειωθεί η βλάβη εξαιτίας του καπνίσματος και να προληφθεί ο καρκίνος.
«Ως αρμόδιος του Εθνικού Σχεδιασμού για τις πολιτικές κατά του καρκίνου, όφειλα να κάνω τα πάντα, για να μειώσω τον αριθμό των καπνιστών στη χώρα και τις ασθένειες που σχετίζονται με τον καρκίνο», τόνισε και συνέχισε:
«Προκειμένου να το πετύχουμε αυτό, έπρεπε να εφαρμόσουμε μία σειρά από πολιτικές και μέτρα με τα οποία θα μπορούσαν να προστατευτούν οι περί τους 1,8 εκατ. καπνιστές στην Γαλλία.
Αυτό που καταφέραμε, είναι ότι σε διάστημα δύο ετών, μειώσαμε τις πωλήσεις των τσιγάρων σε 55 δις από 80 δις. Προσωπικά είμαι αντικαπνιστής και έτσι συμβουλεύω πολλούς Οργανισμούς και επιχειρήσεις, να προλάβουν αυτό το μείζον πρόβλημα.
Και φυσικά, μειώνοντας τα τσιγάρα και την δυσάρεστη αυτή συνήθεια του καπνίσματος, μειώνουμε και άλλα σοβαρά μη μεταδιδόμενα νοσήματα (σ.σ. τα λεγόμενα εθνικά όπως έχουν χαρακτηριστεί από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα), όπως καρκίνος, διαβήτης, καρδιαγγειακά κλπ.
Το κάπνισμα α’ αιτία θανάτου
Εάν ρίξουμε μια ματιά στις αιτίες του καρκίνου, θα διαπιστώσουμε, ότι το κάπνισμα αποτελεί την πρώτη αιτία παγκοσμίως από το 1990! Αυτό οδηγεί σε χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο, που μπορούν να αποδοθούν σε ασθένειες που συνδέονται με το κάπνισμα. Με δύο λόγια, οι πολιτικές που έχουμε τώρα, έχουν αποτύχει».
Ο Δρ. Khayat, τόνισε, ότι η πολιτική μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα μπορεί να είναι μια νέα, συμπληρωματική και αποτελεσματική απάντηση στο διαχρονικό πρόβλημα του καπνίσματος. Ανέφερε πώς πρόκειται για μια στρατηγική που εφαρμόζεται ήδη και σε άλλους τομείς:
Γρήγορη οδήγηση: χρησιμοποιούμε ζώνες ασφαλείας, αερόσακους κλπ.
Ανθυγιεινή διατροφή: λαμβάνουμε στατίνες, ή μπορούμε να κάνουμε στεντς
Ηλιοθεραπεία: χρησιμοποιούμε αντιηλιακά
Για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, έχουμε στη διάθεσή μας ως ώριμοι πολίτες, τον εμβολιασμό (HPV) καθώς και τα προφυλακτικά.
Για να ελέγξουμε τις επιπτώσεις από το κάπνισμα, η διακοπή είναι μακράν, η καλύτερη επιλογή. Ωστόσο φαίνεται ότι είναι αδύνατο για τους περισσότερους καπνιστές να πειθαρχήσουν σε αυτό.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο καθηγητής, το NCCN (Εθνικό Γενικό Αντικαρκινικό Δίκτυο) συνιστά διακοπή του καπνίσματος σε όλους τους καπνιστές που υποβάλλονται σε θεραπεία για καρκίνο, ωστόσο, 64% από αυτούς που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο συνεχίζουν να καπνίζουν!
Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των εναλλακτικών καπνικών προϊόντων
Από τα δεδομένα του οργανισμού Δημόσιας Υγείας στη Βρετανία (Public Health England), μπορούμε να δούμε ότι το άτμισμα, ενέχει πολύ λιγότερο κίνδυνο και ρίσκο από το συμβατικό κάπνισμα και η μετάβαση από το κάπνισμα στο άτμισμα παρέχει σημαντικά οφέλη για την υγεία. «Θα ήταν τραγικό εάν χιλιάδες καπνιστές που θα μπορούσαν να σταματήσουν με τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού τσιγάρου να μην το κάνουν, λόγω ψευδών φόβων που συνδέονται με την ασφάλεια του προϊόντος», είχε δηλώσει ο καθηγητής John Newton, διευθυντής Βελτίωσης της υγείας στο Public Health England.
Μια αναδυόμενη κατηγορία είναι και τα προϊόντα θέρμανσης καπνού. Ένα τέτοιο προϊόν μάλιστα, το IQOS της Philip Morris International, έλαβε πρόσφατα από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) αδειοδότηση να κυκλοφορεί στις Η.Π.Α ως «προϊόν διαφοροποιημένου κινδύνου». O FDA στο πνεύμα της λογικής της μείωσης της βλάβης και αφού εξέτασε για αρκετά χρόνια το αίτημα της συγκεκριμένης καπνοβιομηχανίας κατέληξε ότι το προϊόν είναι κατάλληλο για την προαγωγής της δημόσιας υγείας, εφόσον δεν περιλαμβάνει καύση με αποτέλεσμα να παράγεται μειωμένος αριθμός τοξικών ουσιών σε σχέση με το τσιγάρο.
Κλείνοντας την ομιλία του ο καθηγητής, υπογράμμισε, ότι η καινοτομία στο θέμα του καπνίσματος μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, έναν καπνιστή. Αυτή η καινοτομία αναγνωρίζεται στα προϊόντα θέρμανσης καπνού, και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ,προϊόντα τα οποία αποτελούν εναλλακτικές και ασφαλείς λύσεις για όσους καπνιστές δεν θέλουν ή τελικά δεν μπορούν να σταματήσουν το κάπνισμα.
Ο Dr. Efrain Cambronero Moraga
Από την πλευρά του ο Dr. Efrain Cambronero Moraga, κορυφαίος ειδικός στην Iατρική Oγκολογία στο Κέντρο Καρκίνου της Κόστα Ρίκα (με εξειδίκευση στην Ογκολογική Χειρουργική του καρκίνου του μαστού και του καρκίνος του πεπτικού σωλήνα στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και στην ογκολογία χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι), έθεσε το ερώτημα στην ομιλία του, «Πώς μπορούμε να σώσουμε ζωές στον 21ο αιώνα και ποιες οι συνέπειες της μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα στις ασθένειες που συνδέονται με τον καρκίνο».
Όπως σημείωσε, το 80% περίπου από 1,3 δις καπνιστών παγκοσμίως, προέρχονται από χαμηλές και μεσαίου εισοδήματος χώρες. Οκτώ εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα.
8 δις μελλοθάνατοι από το τσιγάρο…
Εάν δεν αλλάξει κάτι αναφορικά με τις πολιτικές που ακολουθούνται, τότε, περίπου 8 δις άνθρωποι θα πεθάνουν από το τσιγάρο και αυτό αποτελεί ένα κορυφαίο ζήτημα πολιτικής υγείας για κάθε χώρα, τόνισε εμφατικά και πρόσθεσε:
«Το τσιγάρο σκοτώνει και αποτελεί ένα τεράστιο οικονομικό βάρος. Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία θανάτου, ασθένειας και φτώχειας που μπορεί να προληφθεί και επίσης η αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου και ασθενειών από καρκίνο
Το τσιγάρο μειώνεται σε πολλές χώρες, αλλά η χρήση μη καιόμενων προϊόντων καπνού έχει αυξηθεί.
Αυτό που αποτρέπει τους καπνιστές από το να διακόψουν είναι η νικοτίνη. Η νικοτίνη είναι μία μη καρκινογόνος ουσία, αλλά είναι εξαιρετικά εθιστική και δυστυχώς δεν είναι εύκολο να ξεφύγει κανείς. Λοιπόν, τι μπορεί να γίνει για τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας που προκαλείται από τη χρήση καπνού; Πάνω σε αυτή τη λογική στηρίζεται και η πολιτική της μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα. Στόχος είναι να μειωθούν οι κίνδυνοι για την υγεία των πολιτών και της ευρύτερης κοινωνίας που σχετίζεται με τη χρήση προϊόντων καπνού.
Η πολιτική αυτή ωστόσο, εξακολουθεί να είναι αμφισβητούμενη από πολλές πλευρές οι οποίες στηρίζονται στα παρακάτω επιχειρήματα :
○ Συνεχής προώθηση εθιστικής ουσίας (νικοτίνη)
○ Μη αποδεδειγμένη μακροπρόθεσμη ασφάλεια
○ Ασαφής αποτελεσματικότητα για διακοπή και μείωση του καπνίσματος
○ Πύλη για την προσέλκυση των νέων».
Δεν υπάρχει μαγικό ραβδί αλλά πρέπει να προσπαθήσουμε…
Όλα αυτά τα επιχειρήματα είναι έγκυρα, σύμφωνα με τον καθηγητή, καθώς πρέπει να θυμόμαστε ότι όλες οι μορφές καπνού είναι επικίνδυνες και δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης στον καπνό. Δεν υπάρχει μαγικό ραβδί για να κάνει τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα, αλλά πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα πάντα που έχουμε στη διάθεσή μας, ώστε να αποτρέψουμε την έναρξη του καπνίσματος για να βοηθήσουμε τους καπνιστές να σταματήσουν.
