Η DEMO στη μάχη ενάντια στον καρκίνο: Η συμβολή του πρώτου Κέντρου Βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρκίνου, που τιμάται στις 4 Φεβρουαρίου, υπενθυμίζεται ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση μπορούν να σώσουν ζωές. Περισσότερο από το 40% των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο θα μπορούσαν να προληφθούν, καθώς συνδέονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, η κακή διατροφή και η σωματική αδράνεια. Σχεδόν το 1/3 όλων των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο θα μπορούσαν να προληφθούν μέσω απλών προληπτικών εξετάσεων ρουτίνας, ενώ το 70% των θανάτων από καρκίνο συμβαίνουν σε χώρες χαμηλού έως μεσαίου εισοδήματος.

Ήδη στη μάχη κατά του καρκίνου, η Επιστήμη αξιοποιεί τα βιολογικά φάρμακα και τα βιοομοειδή, που θεωρείται σήμερα πως αποτελούν τη «λύση του μέλλοντος», καθώς προσφέρουν προσιτές εξατομικευμένες θεραπείες, περιορίζοντας το υψηλό κόστος των βιολογικών φαρμάκων. Ένα βιοομοειδές φάρμακο άλλωστε είναι ένα φάρμακο εξαιρετικά παρόμοιο με ένα άλλο βιολογικό φάρμακο που ήδη έχει πάρει άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ (το αποκαλούμενο φάρμακο αναφοράς) και του οποίου έχει λήξει η πατέντα. Ως βιολογικά φάρμακα, τα βιο-ομοειδή παράγονται με τη χρήση προηγμένης βιοτεχνολογίας σε συστήματα ζώντων κυττάρων ακολουθώντας τις ίδιες διαδικασίες και απαιτήσεις ελέγχου όπως και τα φάρμακα αναφοράς τους, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Αξίζει να επισημάνουμε ότι εξαιτίας της δομικής και κατασκευαστικής τους πολυπλοκότητας, τα συγκεκριμένα βιολογικά προϊόντα θεωρούνται ισοδύναμα αλλά όχι γενόσημα των πρωτοτύπων – γι’ αυτό και ονομάζονται «βιοομοειδή» (“biosimilar”).

Η χώρα μας, μέσω του πολυδιάστατου επενδυτικού πλάνου που υλοποιεί η φαρμακοβιομηχανία DEMO, διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη βιοομοειδών φαρμάκων, μέσα από τη δημιουργία του σύγχρονου Ερευνητικού Κέντρου Βιοτεχνολογίας, στον Άγιο Στέφανο Αττικής. Εκεί, μεταξύ άλλων, θα γίνεται Έρευνα & Ανάπτυξη τριών μονοκλωνικών αντισωμάτων έως το 2027, με στόχο την ανάπτυξη του πρώτου ελληνικού βιολογικού φαρμάκου για ογκολογικές θεραπείες. Το γεγονός αυτό, με τα αδιαμφισβήτητα οφέλη για τους ασθενείς, αναμένεται να επιδράσει σημαντικά τόσο αναφορικά με το brain gain – που εξακολουθεί να είναι σημαντικό ζητούμενο, όσο και στην εθνική οικονομία και ανάπτυξη.

Ειδικά όσον αφορά στη θεραπεία κατά του καρκίνου, αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη, τον Μάρτιο του 2023, εγκρίθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ) η ένταξη στο πρόγραμμα Στρατηγικών Επενδύσεων του ερευνητικού προγράμματος της φαρμακοβιομηχανίας DEMO ΑΒΕΕ για την Βιομηχανική έρευνα και Ανάπτυξη 2 βιοομοειδών μονοκλωνικών αντισωμάτων για τη βιολογική θεραπεία στην αντιμετώπιση κακοηθών νεοπλασιών, συνολικού προϋπολογισμού 89 εκατ. ευρώ. Η DEMO έχει εκπονήσει ένα πρόγραμμα βιοτεχνολογίας 2023-2032, το οποίο περιλαμβάνει την οργανωμένη ανάπτυξη βιοτεχνολογικών φαρμάκων σε εμπορική κλίμακα για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Στο Ερευνητικό Κέντρο Βιοτεχνολογίας της DEMO εξάλλου προβλέπεται η δημιουργία Βίο-Ακαδημίας, όπου ένα μείγμα επιστημόνων από το εξωτερικό θα εκπαιδεύσει νέους επιστήμονες από τα πανεπιστήμια της χώρας μας, ώστε να γίνουν ο θύλακας Έρευνας και Ανάπτυξης στην νέα αυτή τεχνολογία.