Ο Γενς Βάιντμαν στην Αθήνα - Ο ρόλος του στην ελληνική κρίση

Πέμπτη, 23 Αυγούστου 2018 07:30

Όταν η Ελλάδα μπήκε στο Μνημόνιο το 2010 ο Γενς Βάιντμαν ήταν 42 ετών και υπηρετούσε ως οικονομικός σύμβουλος της Άνγκελα Μέρκελ. Σήμερα ο Βάιντμαν είναι 50 ετών και τα τελευταία επτά χρόνια είναι ο κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας. Με την ιδιότητα του αυτή θα βρεθεί στην Ελλάδα την επόμενη Πέμπτη 30 Αυγούστου προκειμένου να μιλήσει σε δείπνο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 90 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης.

Ο Βάιντμαν έχει λάβει αποφάσεις για την Ελλάδα στην αρχή της κρίσης που αποδείχθηκαν λανθασμένες και επιζήμιες. Τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους Ευρωπαίους φορολογουμένους. Ο Γερμανός μεταξύ 1997 – 1999 είχε εργαστεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και αυτή του η εμπειρία μέτρησε στις εισηγήσεις που έκανε στην Γερμανίδα Καγκελάριο προκειμένου να εμπλακεί το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, κάτι που στις αρχές του 2010 έβρισκε σφόδρα αντίθετο τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Αλλά οι αρνητικές αποφάσεις του Βάιντμαν, που σταθμίζονταν στη βάση του πολιτικού οφέλους των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών και όχι με κριτήριο το επωφελές για την Ευρωζώνη, είναι ακόμη πιο σοβαρές.

Το σχέδιο Άκερμαν

Σε αυτές περιλαμβάνεται και η απόρριψη ενός πακέτου σωτηρίας για την Ελλάδα που σχεδίαζε τον Φεβρουάριο του 2010 ο τότε πρόεδρος της Deutsche Βank Γιόζεφ Άκερμαν. Σύμφωνα με τη βιογραφία του Άκερμαν (Late Remorse: Joe Ackermann, Deutsche Bank and The Financial Crisis. An Inside Report) ο Ελβετός τραπεζίτης είχε παρουσιάσει στον Γιώργο Παπανδρέου και τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου το Φεβρουάριο του 2010 ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο η Deutsche Βank θα αναλάμβανε τη συγκέντρωση 30 δισ. ευρώ στη διεθνή χρηματαγορά με αποδέκτη την Ελλάδα. Μεγάλο μέρος αυτού του ποσού θα το έδιναν γερμανική κρατική τράπεζα ΚfW και η γαλλική CDC (5 δισ. ευρώ εκάστη). Σε αντάλλαγμα, η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να συντάξει ένα πειστικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων για την εξυγίανση των δημοσιονομικών της, που θα εμπεριείχε λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και θα εγκρινόταν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η συμφωνία αυτή που θα εξασφάλιζε πολύτιμο χρόνο για την Ελλάδα ναυάγησε. Σύμφωνα με την βιογραφία του Άκερμαν, το σχέδιο σκάλωσε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση στο Βερολίνο και συγκεκριμένα στον Βάιντμαν. Όταν στις 26 Φεβρουαρίου 2010 ο κ. Ακερμαν παρουσίασε το σχέδιο στον οικονομικό σύμβουλο της Ανγκελα Μέρκελ , ο τελευταίος το απέρριψε ασυζητητί επειδή, όπως είπε, αντέβαινε «κάθετα» στις συνθήκες της ΕΕ. Ακόμη, θεωρούσε ότι θα ήταν μια ακόμη περίπτωση που χρήματα των φορολογουμένων θα χρησιμοποιούνταν για να διασώσουν τις τράπεζες.

Στη βιογραφία του Άκερμαν αναφέρεται πως μετά από τα 500 δισ. ευρώ που είχαν δοθεί στο SoFFin - στο πρόγραμμα της γερμανικής κυβέρνησης για τη σταθεροποίηση και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο γερμανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα μετά τα γεγονότα της Lehman Brothers- θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να εξηγηθεί στους Γερμανούς φορολογούμενους η ελληνική διάσωση.

Ο Στέφαν Μπάρον, ο βιογράφος του Άκερμαν αναφέρει για το συγκεκριμένο γεγονός:

«Βρισκόμασταν μόλις δύο μήνες πριν από τις εκλογές στην Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία και η γερμανική κυβέρνηση δεν επιθυμούσε μια ακόμα ανεπιθύμητη διάσωση(…) Αυτό ο Γιόζεφ Άκερμαν το θεώρησε σοβαρό λάθος και από τότε είχε πει ότι το Βερολίνο δεν καταλάβαινε πως θα τα κάνει όλα πολύ πιο ακριβά στο τέλος».

Η πανάκριβη διάσωση

Και τελικά έγιναν όλα πιο ακριβά. Καθώς μια διάσωση που θα μπορούσε να είχε κοστίσει 10 δισ. ευρώ στους φορολογουμένους Γερμανίας και Γαλλίας τελικά κόστισε 256,6 δισ. ευρώ στους Ευρωπαίους φορολογουμένους. Το χειρότερο είναι πως η Γερμανία επέμενε στο λάθος μέχρι την τελευταία στιγμή. Χρειάστηκε η επιδείνωση της κρίσης, καθώς και η παρέμβαση των ΗΠΑ και του Μπαράκ Ομπάμα, για να αλλάξει άποψη το Βερολίνο, αλλά πλέον ήταν αργά.

Και αυτό που ο Βάιντμαν, των 42 ετών, θεωρούσε με δογματική εμμονή αδύνατον, ήτοι μια ελληνική διάσωση κόντρα στις συνθήκες της ΕΕ και με χρήματα των φορολογουμένων, κατέστη η νέα πραγματικότητα.

Μετά από αυτά τα δύσκολα οκτώ χρόνια για την Ελλάδα ο κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας έρχεται στην Αθήνα για να επαινέσει τις θυσίες των Ελλήνων και την οικονομική πρόοδο της χώρας. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να επαινέσει την πρώιμη στάση που εκείνος επέδειξε στην ελληνική κρίση και η οποία αποδείχθηκε κοντόφθαλμη και επιζήμια, καθώς κόστισε πολύτιμο χρόνο.

Κανένας δεν μπορεί να υποστηρίξει πως το σχέδιο Άκερμαν θα πετύχαινε ή ότι η Ελλάδα θα γλύτωνε όσα πέρασε τις 3.000 ημέρες των Μνημονίων. Αυτό όμως που είναι σαφές, είναι πως το 2010 υπήρχαν κάποιοι που ήθελαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους και να δώσουν λύσεις συμβατές με τη λειτουργία της αγοράς και άλλοι που χρησιμοποίησαν την Ελλάδα για να κερδίσουν εκλογικές αναμετρήσεις και να εξυπηρετήσουν κοντόφθαλμες πολιτικές και να αποκτήσουν συμπάθεια στο εσωτερικό τους ακροατήριο.

Τα 288 δισ. ευρώ που δάνεισαν οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ στην Ελλάδα και τα 100 δισ. ευρώ που έχασαν οι τράπεζες με το PSI το 2012, είναι ξεκάθαρη απόδειξη για το ποιοι έσφαλαν. Και στη βάση αυτή κάποιοι θεωρούν πως είναι δύσκολο ο Γενς Βάιντμαν να αποκτήσει τα εχέγγυα που χρειάζονται για να διαδεχθεί τον Μάριο Ντράγκι στο τιμόνι της ΕΚΤ μετά τον Οκτώβριο του 2019.