Μηχανισμό για να μη συσσωρεύουν χρέη οι Δήμοι δημιουργεί η κυβέρνηση

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τρίτους αφορούν σε υποχρεώσεις προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις που παραμένουν ανεξόφλητες για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών, με αποτέλεσμα την παρακράτηση ρευστότητας από την αγορά και την ταλαιπωρία των δικαιούχων.

Από το 2012 μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της προσπάθειας για τη δημοσιονομική εξυγίανση των ΟΤΑ και την ενίσχυση της ρευστότητας της πραγματικής οικονομίας, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης της χώρας έχουν χρηματοδοτηθεί μέσω του κρατικού προϋπολογισμού με το ποσό των 1,329 δισ. ευρώ με σκοπό την πλήρη εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους προς φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης, χωρίς ωστόσο επίτευξη του στόχου για πλήρη εκκαθάρισή τους. Α

πό 1,176 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2012, τα ληξιπρόθεσμα των ΟΤΑ μειώθηκαν σε 247 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο του 2020. Περαιτέρω, όμως σε αυτό το διάστημα οι φορείς συσσώρευσαν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ύψους 400 εκατ. ευρώ.

Οι αιτίες για τη συνέχιση συσσώρευσης ληξιπρόθεσμων από τους ΟΤΑ εντοπίζονται κυρίως σε μεμονωμένες περιπτώσεις ανεπαρκούς ρευστότητας, στη μη προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών από τους δικαιούχους και σε διοικητικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένων της κακώς εννοούμενης γραφειοκρατίας και της διοικητικής αδράνειας. Με την τροπολογία αντιμετωπίζεται κυρίως η τρίτη αιτία, καθώς από τα διαθέσιμα στοιχεία διαπιστώνεται ότι περίπου το 60% ληξιπρόθεσμων παραστατικών οφείλεται σε καθυστερήσεις κατά τη διαδικασία ελέγχου και εκκαθάρισης των δαπανών και σε λανθασμένη εφαρμογή των δημοσιολογιστικών κανόνων. Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται το οξύμωρο φαινόμενο της ύπαρξης ληξιπρόθεσμων οφειλών σε οικονομικά εύρωστους δήμους και περιφέρειες.

Για την εξάλειψη αυτού λοιπόν του φαινομένου θεσμοθετείται μηχανισμός αποτροπής συσσώρευσης ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τρίτους από τους ΟΤΑ. Εφεξής και αρχής γενομένης από το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου του 2021, οι ΟΤΑ θα δεσμεύουν υποχρεωτικά ποσό ταμειακών διαθεσίμων ίσο με το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους σε τρίτους κατά την τελευταία ημέρα του προηγούμενου ημερολογιακού τριμήνου, σε ειδικά λογαριασμό που θα τηρείται ανά φορέα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Στην περίπτωση που δεν έχει πραγματοποιηθεί η κατάθεση του απαιτούμενου ποσού στον ειδικό λογαριασμό ή έχει κατατεθεί ποσό που υπολείπεται των ληξιπρόθεσμων οφειλών, το ποσό του ελλείμματος θα παρακρατείται από το σκέλος των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων των ΟΤΑ που αφορούν σε λειτουργικές και λοιπές γενικές δαπάνες.

Αυτή η υποχρέωση δεν ισχύει για τις περιπτώσεις οφειλών οι οποίες δεν έχουν πληρωθεί με υπαιτιότητα του δικαιούχου ή χρηματοδοτούνται από ειδικά προγράμματα (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, Πράσινο Ταμείο, Προγράμματα Υπουργείου Εσωτερικών κ.λπ.) και εκκρεμεί η εκταμίευση χρηματοδότησης από τον αρμόδιο φορέα.

Για τον έλεγχο των ανωτέρω καθιερώνεται ειδική διαδικασία που θα διενεργείται από την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εσωτερικών σε τριμηνιαία βάση. Ο κάθε ΟΤΑ θα έχει πρόσβαση στα ποσά του ειδικού λογαριασμού μόνο για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του.

Με τη θέσπιση αυτής της διαδικασίας αποκλείεται η περίπτωση της διάθεσης των συγκεκριμένων αποθεματικών για την πραγματοποίηση άλλων σκοπών.

Τέλος, στο πλαίσιο του μηχανισμού προβλέπεται η τριμηνιαία δημοσίευση των στοιχείων διαθεσίμων και υποχρεώσεων (απλήρωτων, εκκρεμών και ληξιπρόθεσμων) των ΟΤΑ στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών.