Factoring: Η εναλλακτική λύση χρηματοδότησης και η επίδραση της πανδημίας

Ειδικά σε μια περίοδο με εξαιρετικά πιεσμένη ρευστότητα, η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε χρήματα αποτελεί βασική ανάγκη για τις εταιρείες. Εντούτοις, και σε πείσμα των παραπάνω, η εγχώρια αγορά συνεχίζει να υπολείπεται σημαντικά σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Μια εικόνα που προσπαθούν να αλλάξουν τόσο οι παραδοσιακοί «παίκτες» με νέες υπηρεσίες και ευκολίες όσο και νέες fintech εταιρείες που επιδιώκουν να αυξήσουν τα μερίδιά τους, διευρύνοντας ταυτόχρονα την πίττα.

Καθώς η επίδραση της πανδημικής κρίσης ήταν συστημικού χαρακτήρα για την παγκόσμια και προφανώς την ελληνική οικονομία, οι περισσότεροι κλάδοι της οικονομικής δραστηριότητας επηρεάστηκαν. Το factoring δεν αποτέλεσε εξαίρεση, καθώς πρόκειται για ένα εργαλείο που σχετίζεται άμεσα με τις πωλήσεις που πραγματοποιεί μία επιχείρηση, και η πανδημία εκ των πραγμάτων επηρέασε σημαντικά το τζίρο της πλειοψηφίας των επιχειρήσεων, αναφέρουν χαρακτηριστικά στο CNN Greece στελέχη της αγοράς.

Σε απόλυτους αριθμούς, κατά το 2020 η ευρωπαϊκή αγορά factoring συρρικνώθηκε κατά 5% περίπου, ενώ στην Ελλάδα η μείωση των εργασιών factoring ανήλθε σε 4% (από 15 δισ. ευρώ το 2019 σε 14,4 δισ. ευρώ το 2020).

Εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης

Μολαταύτα, όπως τονίζουν, το factoring μπορεί να θεωρηθεί ως μία εναλλακτική πηγή χρηματοδότης. Ειδικά στην Ελλάδα, μετά τη 10ετή κρίση και εν μέσω πανδημίας, το factoring είναι πιο επίκαιρο και αναγκαίο από ποτέ, εξηγούν.
Και αυτό γιατί οι δύο αυτές συνθήκες έχουν προκαλέσει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας σε χιλιάδες επιχειρήσεις και η ενίσχυση της ρευστότητας αυτών μέσω factoring είναι καταλυτικής σημασίας, ιδιαίτερα στη χώρα μας όπου ο βασικός κορμός της οικονομίας αποτελείται από μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ειδικά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το πιο πολύτιμο στοιχείο του ενεργητικού τους είναι οι εμπορικές απαιτήσεις τους, και συχνά αυτές αποτελούν το διαβατήριο για την εξασφάλιση της ρευστότητας που χρειάζονται. Κάτι που για πολλά τραπεζικά χρηματοδοτικά εργαλεία και εγγυοδοτικά προγράμματα δεν είναι αρκετό, καθώς για την παροχή χρηματοδότησης απαιτούνται εξασφαλίσεις σε περιουσιακά στοιχεία.

Την ίδια στιγμή όμως μια ιδιαιτερότητα εν μέσω πανδημίας ήταν το γεγονός πως τα προγράμματα κρατικής χρηματοδότησης όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή αλλά και η παροχή εγγυήσεων για τραπεζικά δάνεια επηρέασαν σημαντικά το factoring.

Και αυτό γιατί, μέσω αυτών των προγραμμάτων πολλές επιχειρήσεις ενισχύθηκαν σημαντικά και κάλυψαν σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες που είχαν σε ρευστότητα. Ωστόσο πολλές από τις επιχειρήσεις που δεν ήταν δυνατό να ενταχθούν στα εν λόγω προγράμματα στράφηκαν στις υπηρεσίες factoring για την άμεση χρηματοδότησή τους.

Υστέρηση σε σχέση με την Ευρώπη

Με τα παραπάνω δεδομένα, στην Ελλάδα θα περίμενε κανείς η χρήση των υπηρεσιών factoring να είναι αρκετά διαδεδομένη, λόγω του ότι οι εμπορικές πιστώσεις έχουν μεγαλύτερη διάρκεια από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Φαίνεται όμως ότι η μεγαλύτερη εξοικείωση των Ελλήνων επιχειρηματιών με το θεσμό των μεταχρονολογημένων επιταγών που χρησιμοποιούν τόσο ως συναλλακτικό μέσο όσο και ως μέσο άντλησης ρευστότητας, περιορίζει σε σημαντικό βαθμό την περαιτέρω ανάπτυξη του factoring.

Και, όπως τονίζουν στελέχη του κλάδου, η εικόνα μπορεί να βελτιωθεί και σε αυτό θα πρέπει να συμβάλλουν και οι ίδιες οι εταιρείες factoring, οι οποίες θα πρέπει μέσω διάφορων ενεργειών να αυξήσουν την εξοικείωση των Ελλήνων επιχειρηματιών με τη λειτουργία και τα πλεονεκτήματα του factoring. Είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις να καταλάβουν πόσο απλό, ευέλικτο και γρήγορο είναι το factoring ως εργαλείο για την καθημερινή τους λειτουργίας καθώς και πως μέσα από αυτό, εκτός από την άντληση της απαραίτητης ρευστότητας, ασφαλίζονται απέναντι στον κίνδυνο μη πληρωμής από τους πελάτες τους.

Σε απόλυτους αριθμούς η Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη γεωγραφικά αγορά του factoring, καλύπτοντας περίπου το 65% της παγκόσμιας αγοράς. Σύμφωνα με το EU Federation, στην Ευρώπη περίπου 200.000 επιχειρήσεις χρησιμοποιούν το factoring για την ενίσχυση της ρευστότητάς τους, ενώ περίπου 640 τράπεζες ή εξειδικευμένες εταιρείες δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών factoring. H Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία και η Ισπανία είναι οι χώρες με το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην ευρωπαϊκή αγορά factoring (72% αυτής), ενώ το μερίδιο αγοράς της Ελλάδας ανέρχεται σε 0,80%. Επιπρόσθετα, όσον αφορά το ποσοστό διείσδυσης του factoring επί του ΑΕΠ, αυτό φτάνει περίπου στο 8,3% με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό δείκτη να ανέρχεται σε 12,6% για το 2020.

Στηριζόμενοι μόνο στην απόλυτη σύγκριση των ποσοστών, στελέχη του κλάδου εξηγούν πως η Ελλάδα υπολείπεται αρκετά έναντι των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χώρων. Ωστόσο, τονίζουν πως πρέπει να λάβουμε υπόψη τόσο το μέγεθος των οικονομίων με τις οποίες συγκρίνουμε την Ελλάδα αλλά και τη δυναμική της κάθε χώρας στην συγκεκριμένη αγορά.

Σίγουρα, τονίζουν, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, ήδη οι ελληνικές τράπεζες έχουν ενισχύσει και συνεχίζουν να ενισχύουν εντατικά τα τμήματα ή τις θυγατρικές τους εταιρείες factoring και επενδύουν σταδιακά στην επέκταση του factoring από το μέρος των εμπορικών απαιτήσεων σε αυτό των εμπορικών υποχρεώσεων.

Η τεχνολογία αλλάζει τα δεδομένα

Μια επιπλέον παράμετρος που έχει αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού στο factoring είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας.
Είναι γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο έγιναν σημαντικά βήματα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τόσο των επιχειρήσεων όσο και του δημόσιου τομέα που κανονικά θα χρειάζονταν χρόνια για να γίνουν. Αυτό σίγουρα επηρεάζει και το factoring. Όπως εξηγούν στελέχη της αγοράς, ήδη τα τελευταία χρόνια οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο του διεθνούς εμπορίου και του Supply Chain Finance είχαν στρέψει τις εταιρείες factoring προς την υιοθέτηση πρακτικών για την ψηφιοποίηση των διαδικασίες τους, απλά τώρα δρομολογείται πιο εντατικά και συντονισμένα.

Μάλιστα, οι επιχειρήσεις που προσφέρουν τις σχετικές υπηρεσίες πηγαίνουν σταδιακά σε λύσεις πιο φιλικές για τους πελάτες αλλά και για το περιβάλλον, που θα διευκολύνουν τη μεγαλύτερη δέσμευση και την καλύτερη εξοικείωση των πελατών με τις υπηρεσίες factoring. Παρόλα αυτά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν αφορά μόνο την αλληλεπίδραση του πελάτη με τις εταιρίες factoring αλλά έχει να κάνει και με την εσωτερική τους λειτουργεία, καθώς μέσα από την ψηφιοποίηση των διαδικασιών τους θα επιτύχουν ταχύτερη και χωρίς μεγάλη γραφειοκρατία ανταπόκριση στα αιτήματα των πελατών τους.

Ήδη κάποιες τράπεζες εργάζονται ώστε σταδιακά να προσφέρουν

• Ηλεκτρονική πλατφόρμα διαχείρισης επιταγών – Automated Interactions
• Ταχύτητα απάντησης αιτημάτων λόγω της ηλεκτρονικής εγκριτικής ροής
• E- Statement – Ηλεκτρονική Ενημέρωση Πελατών
• Ε – Signature για την υλοποίηση χρηματοδοτήσεων
• Ηλεκτρονική ανταλλαγή - υποβολή στοιχείων (λογιστικών καρτελών – αρχείων – πινακίων τιμολογίων) προς χρηματοδότηση
• Αυτοματοποίηση των ελέγχων με δραστικό περιορισμό στην χρήση χαρτιού

Η περίπτωση της Flexfin

«Παιδί» του ψηφιακού αυτού μετασχηματισμού αλλά και των νέων δεδομένων και αναγκών που έχουν δημιουργηθεί στον κλάδο του factoring αποτελεί η Flexfin, η ελληνική fintech που φιλοδοξεί να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού. Η εν λόγω εταιρεία αξιοποιεί σύγχρονες τις τεχνολογικές δυνατότητες και τον ψηφιακό μετασχηματισμό προκειμένου να προσφέρει υπηρεσίες factoring μέσα από μια αμιγώς ψηφιακή πλατφόρμα, εξ΄ ολοκλήρου εξ’ αποστάσεως και σε ελάχιστο χρόνο σε σχέση με τις «παραδοσιακές» μεθόδους.

Παράλληλα, απευθύνεται και σε μικρότερες επιχειρήσεις καθώς το βασικό κριτήριο χρηματοδότησης είναι η αξιοπιστία όχι των ίδιων των επιχειρήσεων, αλλά των πελατών τους, οι οποίοι έχουν εκδώσει τα τιμολόγια που χρηματοδοτούνται. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι από τη στιγμή που ξεκίνησε -το 2019- να καταγράφει αύξηση τζίρου 20% σε μηνιαία βάση ενώ μέσα στην πανδημία αύξησε το προσωπικό της κατά 50%. Όπως εξηγεί ο κ. Δημήτρης Βρανόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Flexfin, η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με τις παραδοσιακές εταιρείες είναι η χρήση της τεχνολογίας -που επιτρέπει ταχύτερη και ευκολότερη χρηματοδότηση- αλλά και διαφορετική πελατεία.

Ενδεικτικό είναι πως το 85% των πελατών της Flexfin δεν είναι Ανώνυμες Εταιρείες, που σημαίνει πως η εταιρεία προσελκύει σαφώς πιο διευρυμένη γκάμα επιχειρήσεων. Σύμφωνα πάντως με τον κ. Βρανόπουλο, μολονότι η πανδημία επηρέασε συνολικά τον κλάδο αλλά και την εταιρεία, εκτιμά πως στο προσεχές διάστημα θα υπάρξει σημαντική αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες factoring. Αφενός το τέλος των επιστρεπτέων προκαταβολών θα φέρει στροφή προς το factoring ενώ αφετέρου η γενικότερη αύξηση του τζίρου των επιχειρήσεων θα οδηγήσει σε αντίστοιχη άνοδο του κύκλου εργασιών των εταιρειών που προσφέρουν υπηρεσίες χρηματοδότησης τιμολογίων.