Καμπανάκι για πληθωρισμό και ανάκαμψη από το ΔΝΤ

Οι προκλήσεις αυτές της εφοδιαστικής αλυσίδας έρχονται να ενισχύσουν τον πληθωρισμό σε μια περίοδο που οι τιμές έχουν ήδη επιβαρυνθεί πολύ λόγω του ράλι του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του ηλεκτρικού ρεύματος και της ενέργειας, δημιουργώντας εκρηκτικό κοκτέιλ για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Στο πλαίσιο έκθεσης του ΔΝΤ που δόθηκε στη δημοσιότητα για το θέμα («Supply Bottlenecks: Where, Why, How Much, and What Next?»), η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα και οι συνεργάτες της, η Οϊα Κελασούν, που είναι υποδιευθύντρια του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Ταμείου και επικεφαλής παρακολούθησης της οικονομίας της Γερμανίας, καθώς και ο διευθυντής του ΔΝΤ για την Ευρώπη, Αλφρεντ Κάμερ, παρουσιάζουν ορισμένα αποκαλυπτικά στοιχεία στο blog του Ταμείου.

Λένε ότι τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και το 2023 και όχι να αντιμετωπιστούν το 2022 όπως αρχικά αναμενόταν και κρούουν το καμπανάκι για τις μεγάλες προκλήσεις που δημιουργούνται λόγω της κατάστασης αυτής στη χάραξη της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής. Ειδικά όσον αφορά τις κυβερνήσεις, τις ζητούν να υιοθετήσουν τέτοια δημοσιονομική πολιτική, ώστε να βοηθηθούν περισσότεροι οι εργαζόμενοι και όχι να αυξηθεί και άλλο η ζήτηση για προϊόντα.

Όπως σημειώνουν τα τρία κορυφαία στελέχη του ΔΝΤ, όταν οι χώρες ζήτησαν από τους πολίτες να μείνουν στο σπίτι για να ελέγξουν τον COVID-19, οι καταναλωτές μείωσαν τις δαπάνες για υπηρεσίες και προχώρησαν σε αγορές περισσότερων προϊόντων. «Το εκ νέου άνοιγμα των οικονομιών ενίσχυσε την παραγωγή, αλλά τα νέα lockdowns και οι ελλείψεις ενδιάμεσων εισροών από χημικά σε μικροτσίπ προκάλεσαν στασιμότητα της ανάκαμψης της εργοστασιακής παραγωγής. Οι τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκαν ραγδαία, καθώς οι χρόνοι παράδοσης έφτασαν σε υψηλά ρεκόρ – πυροδοτώντας μια συζήτηση για τον πληθωρισμό και την πορεία της νομισματικής πολιτικής», όπως εξηγούν.

Οι περιορισμοί της προσφοράς έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο στην τροφοδότηση του πληθωρισμού των τιμών παραγωγού στη ζώνη του ευρώ, αλλά το ίδιο έκανε και η ισχυρή ζήτηση, σημειώνεται. Η συμμετοχή της βιομηχανίας στη συνιστώσα του πληθωρισμού των τιμών παραγωγού ήταν περίπου 9 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη σε σχέση με το διάστημα πριν από την πανδημία για τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2021, όπως εκτιμά το ΔΝΤ. «Εκτιμούμε ότι οι κρίσεις προσφοράς μπορούν να εξηγήσουν περίπου το ήμισυ της αύξησης του πληθωρισμού των τιμών των μεταποιημένων αγαθών. Τα υπόλοιπα εξηγούνται κυρίως από την αυξημένη ζήτηση», αναφέρεται.

Οι διαταραχές του εφοδιασμού είχαν μικρότερο αντίκτυπο στις βασικές τιμές καταναλωτή (τον πληθωρισμό εξαιρουμένων των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων). Αυτό το μέτρο του πληθωρισμού ήταν μόνο περίπου 0,5 ποσοστιαία μονάδα υψηλότερο κατά την ίδια περίοδο λόγω των περιορισμών προσφοράς, όπως υπολογίζεται.

Τι προτείνεται

«Η πρώτη γραμμή άμυνας είναι να αντιμετωπιστούν άμεσα τα σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό με ρυθμιστικά μέτρα όπου είναι δυνατόν, για παράδειγμα με ταχεία παρακολούθηση της πιστοποίησης εργαζομένων στον τομέα των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, προσωρινή χαλάρωση των περιορισμών στις ώρες λειτουργίας των λιμανιών, εξορθολογισμό των τελωνειακών επιθεωρήσεων, χαλάρωση των κανόνων μετανάστευσης για την άμβλυνση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και υιοθέτηση πρακτικών που περιορίζουν την εξάπλωση του ιού και προστατεύουν την υγεία των εργαζομένων», προτείνει το ΔΝΤ.

Το Ταμείο προτείνει επίσης να υιοθετηθούν δημοσιονομικά μέτρα για την άμβλυνση των σημείων συμφόρησης και την αποφυγή μόνιμων ζημιών στη δυνητική ανάπτυξη. «Η στήριξη της συνολικής ζήτησης ευρείας βάσης αυτή τη στιγμή θα μπορούσε να εντείνει τα σημεία συμφόρησης και να αυξήσει τον πληθωρισμό με περιορισμένο αντίκτυπο στην παραγωγή και την απασχόληση. Αντίθετα, η υποστήριξη θα πρέπει να είναι καλά στοχευμένη. Για παράδειγμα, παραμένει σημαντικό να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας που θα είναι βιώσιμες μόλις υποχωρήσουν τα σημεία συμφόρησης (όπως οι θέσεις εργασίας στη μεταποίηση με ένταση δεξιοτήτων).