Πώς η 4η Βιομηχανική Επανάσταση φέρνει την εκπαίδευση σε πρωταγωνιστικό ρόλο

Προς το παρόν, ο τομέας αυτός παραμένει στάσιμος, διότι παρατηρείται, σε γενικές γραμμές και με ελάχιστες εξαιρέσεις μία αδράνεια σε έναν πολύ νευραλγικό τομέα: Την Εκπαίδευση. Όπως παρατηρεί σε πρόσφατο άρθρο του ο καθηγητής και συγγραφέας Γιάννης Τζαβλόπουλος, Γενικός Διευθυντής του New York College Θεσσαλονίκης, «δεν μπορούν καθηγητές του 20^ου αιώνα, να διδάσκουν σε μαθητές του 21^ου αιώνα, εκπαιδευτική ύλη του 19^ου αιώνα» - κι όμως αυτό συμβαίνει εν πολλοίς στον τομέα αυτό.

Το γεγονός αυτό, όμως, οδηγεί στην επιθυμητή διάκριση, αναδεικνύοντας όσους μπορούν να κατανοήσουν την υπό διαμόρφωση νέα κατάσταση της 4^ης Βιομηχανικής Επανάστασης και απαντούν στις ανάγκες που αυτή δημιουργεί. Ο πρύτανης του New York College, καθηγητής και συγγραφέας Δημήτρης Μπουραντάς αναφέρει ξεκάθαρα πως είναι «οι διοικητικές και ηγετικές ικανότητες» που χρειάζεται να καλλιεργηθούν μέσω της Εκπαίδευσης ώστε η νέα γενιά να ανταποκριθεί «στη νέα αγορά που διαμορφώνει η 4^η Βιομηχανική Επανάσταση».

Σε άρθρο του με τίτλο «Ο Δρόμος της Επιτυχίας», ο κ. Μπουραντάς, που επί χρόνια έχει διατελέσει διευθυντής μεταπτυχιακών προγραμμάτων για στελέχη στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ) και στο New York College, αναλύει τις τέσσερις κατηγορίες ικανοτήτων και αρετών που χρειάζεται να έχει κάθε νέο στέλεχος της σύγχρονης εποχής, ώστε να ανταποκριθεί με επιτυχία στο αντικείμενό του.

#1 Εξειδίκευση

Η εξειδίκευση της επαγγελματικής γνώσης σε τομείς όπως το μάρκετινγκ, η πληροφορική, τα ναυτιλιακά, οι βιοιατρικές επιστήμες, τα τουριστικά, τα νομικά κλπ., όπως τονίζει ο καθηγητής, αποτελούν προαπαιτούμενο ή αναγκαία συνθήκη για μια επιτυχημένη καριέρα. Η εξειδίκευση στον τομέα
επιλογής του καθενός αποκτάται αρχικά μέσω των σπουδών – για τον λόγο αυτό είναι κρίσιμης σημασίας, ο εκπαιδευτικός οργανισμός που θα επιλέξουμε να μπορεί να την παρέχει στο αντικείμενο που θέλουμε. Ακολούθως, βέβαια, η εξειδίκευση αποκτάται στον χώρο εργασίας, με βάση την εμπειρία «στο πεδίο».

#2 Soft Skills

Οι γενικές ικανότητες, που διεθνώς ονομάζονται soft skills, αποτελούν εξαιρετικά κρίσιμο παράγοντα για την εξέλιξη στους χώρους εργασίας. Στις ικανότητες αυτές κατατάσσονται μεταξύ άλλων η δημιουργική σκέψη (thinking outside the box), η λήψη αποφάσεων και η επίλυση προβλημάτων, η επιδραστική επικοινωνία και πειθώ, η ομαδική συνεργασία, ο προσωπικός προγραμματισμός, η εστίαση σε αποτελέσματα και η αξιοποίηση του χρόνου, η συναισθηματική νοημοσύνη, η συνεχή μάθηση, η πρόδραση και η προνοητικότητα, όπως τονίζει ο ίδιος ο κ. Μπουραντάς. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτές οι ικανότητες, όσο και αν ενδέχεται να αναπτυχθούν ευκολότερα με βάση έμφυτα στοιχεία του χαρακτήρα, μπορούν εξίσου πλήρως να αναπτυχθούν κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας – εφόσον διδάσκονται με επιμέλεια και με τις κατάλληλες, σύγχρονες μεθόδους.

#3 Διοικητικές και ηγετικές ικανότητες

Η ανάπτυξη διοικητικών και ηγετικών ικανοτήτων θεωρείται σήμερα απαραίτητη σε όσους έχουν στόχο να δημιουργήσουν μία επαγγελματική καριέρα ως στελέχη ή επιχειρηματίες. Ανεξαρτήτως αντικειμένου, ένα στέλεχος μιας ομάδας και πολύ περισσότερο ένας επιχειρηματίες χρειάζεται να μπορούν να οργανώσουν, να επικοινωνήσουν και να εκμαιεύσουν τα καλύτερα αποτελέσματα για την επίτευξη των στόχων τους. Ακόμα και ένας χειρουργός, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μπουραντάς, χρειάζεται να μπορεί να «διοικήσει» ως ηγέτης τη χειρουργική του ομάδα για να φέρει εις πέρας μία χειρουργική επέμβαση.

#4 Αρετές

Η μετάβαση στην 4^η Βιομηχανική Επανάσταση, την εποχή του αυτοματισμού και της ψηφιοποίησης, δεν απαλείφει τις προσωπικές αρετές που διαθέτει ή αποκτά κάθε επαγγελματίας. Αντίθετα και σε συνδυασμό με τις προαναφερθείσες δεξιότητες, μία επιτυχημένη καριέρα απαιτεί αρετές όπως είναι η αυτογνωσία και οι ξεκάθαρες αξίες, το θάρρος και η τόλμη, η θέληση και το προσωπικό όραμα, η αυτοπεποίθηση, η ακεραιότητα, η υπευθυνότητα και η ανθεκτικότητα. Οι αρετές αυτές ενδέχεται να είναι έμφυτες, αλλά επίσης αποκτώνται και αναπτύσσονται μέσα από την εκπαίδευση, την εμπειρία και την εξάσκηση.

Εκπαίδευση και επανεκπαίδευση

Ο ρόλος της Εκπαίδευσης στην 4^η Βιομηχανική Επανάσταση είναι ολοφάνερο πως είναι κομβικός, ενώ τα στοιχεία δείχνουν πως δεν αφορά μόνο στους νέους, που ετοιμάζονται να βγουν στην αγορά εργασίας. Αντίθετα, πολλές είναι οι έρευνες που αποδεικνύουν ότι σύντομα, ένα μεγάλο ποσοστό των ήδη εργαζόμενων, επαγγελματιών, στελεχών, επιχειρηματιών θα χρειαστεί να επανεκπαιδευτεί προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής.

Σε άρθρο του με τίτλο «Soft Skills και Διοίκηση για Ηγεσία 4.0», ο κ. Τζαβλόπουλος, Ιδρυτής της εταιρίας συμβούλων Upgrade αναφέρει ότι σε έρευνες που παρουσιάστηκαν στο World Economic Forum, μέχρι το 2025 οι εταιρείες θα αντικαταστήσουν περίπου το 6% του ανθρωπίνου δυναμικού τους, 1 στους 2 θα χρειαστεί να κάνει reskilling, μέχρι το 2023 τα 2/3 των εργαζομένων θα επενδύσουν οι ίδιοι σε προγράμματα επανεκπαίδευσης και οι εταιρίες θα εκπαιδεύσουν περίπου το 70% του προσωπικού τους για να πετύχουν ομαλή μετάβαση στα επαγγέλματα του μέλλοντος.

Στη συνέχεια αναφέρει ότι η εκπαίδευση σήμερα δεν αποτελεί επιλογή, αλλά επιτακτική ανάγκη επιβίωσης στην αγορά εργασίας, εφόσον πραγματοποιείται με όρους της σύγχρονης εποχής που οδεύει ολοταχώς στην ολοκλήρωση της 4^ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Εκπαιδευτικά ιδρύματα όπως το New York College έχει ήδη κατανοήσει, ενσωματώσει στο πρόγραμμά του και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που δημιουργούν τα στελέχη του μέλλοντος στην αγορά εργασίας του αύριο. Διότι, σήμερα, η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία περασμένων δεκαετιών και ο σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να εφοδιάζεται καταλλήλως για να προχωρά διαρκώς μπροστά.