Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο «πανόπτης» του προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου

Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο θα λειτουργεί στην κυριολεξία ως «Μεγάλος Αδελφός», καθώς θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τις δημοσιονομικές προβλέψεις του προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής.

Μάλιστα, όχι μόνον θα αξιολογεί τις μακροοικονομικές προβλέψεις που παράγονται από το υπουργείο Οικονομικών και τις δημοσιονομικές προβλέψεις που παράγει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ), αλλά όταν διαπιστώνει αποκλίσεις από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους θα εισηγείται άμεσα στον υπουργό Οικονομικών μέτρα για την αποκατάσταση της δημοσιονομικής τάξης.

Ο νέος Μνημονιακός νόμος που ψηφίστηκε τον Αύγουστο (4336/2015) προβλέπει πως όταν παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις από το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο ή από την πορεία προσαρμογής προς αυτόν, ο υπουργός Οικονομικών υποχρεούνται να ενεργοποιεί «διορθωτικό μηχανισμό», λαμβάνοντας υπόψη τη σχετική γνώμη του Δημοσιονομικού Συμβουλίου.

Στη βάση αυτή ο υπουργός Οικονομικών, εντός δύο μηνών από την ενεργοποίηση του διορθωτικού μηχανισμού υποχρεούται να καταρτίσει σχέδιο διορθωτικών ενεργειών, το οποίο θα υποβάλλει στη Βουλή προς ψήφιση, μετά από έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου. Ωστόσο, μια εβδομάδα πριν την υποβολή του στη Βουλή, το σχέδιο διορθωτικών ενεργειών θα υποβάλλεται στο Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ώστε να γνωμοδοτεί για αυτό.

Το σχέδιο αυτό θα καθορίζει τη διορθωτική περίοδο εντός της οποίας πρέπει να διορθωθούν οι δημοσιονομικές αποκλίσεις, του ετήσιους στόχους δημοσιονομικών δεικτών που πρέπει να επιτευχθούν, αλλά και η έκταση και το περιεχόμενο των παρεμβάσεων για τα έσοδα και τις δαπάνες που πρέπει να ληφθούν ώστε να διορθωθούν οι αποκλίσεις.

Η ανάλυση των παρεμβάσεων θα γίνεται μετά από γνωμοδότηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου και κάθε παρέμβαση πρέπει να κοστολογείται. Στις παρεμβάσεις μάλιστα θα δίνεται προτεραιότητα στις περικοπές δαπανών (µε εξαίρεση τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους). Στη γνώμη του, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο θα αξιολογεί κατά πόσο η αναλογία των περικοπών των δαπανών είναι η ενδεδειγµένη και κατά πόσο αυτές είναι ρεαλιστικές και επαρκείς.

Μάλιστα, σύμφωνα με το νέο Μνημόνιο το Δημοσιονομικό Συμβούλιο θα μπορεί να προτείνει διαφορετικές παρεμβάσεις από αυτές του υπουργείου Οικονομικών και στην περίπτωση αυτή θα έχει την επιλογή να παρουσιάσει τις απόψεις του στη Βουλή.

Σημειώνεται πως με το Ν.4270/2014 προβλέφθηκε η υψηλού βαθμού λειτουργική ανεξαρτησία και λογοδοσία του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου, καθώς σε αυτόν αναφέρεται πως «το Διοικητικό του Συμβούλιο και το προσωπικό του, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, δεν λαμβάνουν οδηγίες από οποιονδήποτε κυβερνητικό φορέα ή άλλον δημόσιο ή ιδιωτικό οργανισμό, ιδίως από τη Βουλή, το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Πρωθυπουργό, ή τον υπουργό Οικονομικών».

Από το δεύτερο έτος λειτουργίας του, Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβουλίου θα προβαίνει σε εκ των υστέρων αξιολογήσεις των μακροοικονομικών προβλέψεων, καθώς και σε συστάσεις για τη διόρθωση συστημικών μεροληψιών (ήτοι μεροληπτικών αντιμετωπίσεων που επηρεάζουν τις προγνώσεις) κατά την εκπόνησή τους.

Το Συμβούλιο θα δημοσιοποιεί, τουλάχιστον δύο φορές το έτος έκθεση που θα επεξηγεί τα συμπεράσματα των αξιολογήσεών του για τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προ- βλέψεις, τους δημοσιονομικούς στόχους και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα.

Ποιοι απαρτίζουν το Δημοσιονομικό Συμβούλιο

Πρόεδρος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου με εξαετή θητεία τοποθετήθηκε ο 69χρονος Παναγιώτης Κορλίρας Ομότιμος Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), ο οποίος έχει διατελέσει Υποδιοικητής στην Τράπεζα της Ελλάδος, Πρόεδρος της Ιονικής Τράπεζας, και Πρόεδρος του ΚΕΠΕ 2010-2013.

Μέλος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου με εξαετή θητεία τοποθετήθηκε ο Δημήτρης Σερεμέτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Εφαρμοσμένης Οικονομικής στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Μέλος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου με πενταετή θητεία τοποθετήθηκε ο Βασίλειος Μανεσιώτης πρώην επικεφαλής του Τομέα Δημοσίων Οικονομικών της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της Τράπεζας της Ελλάδος.

Μέλος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου με πενταετή θητεία τοποθετήθηκε ο Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) Ευθύμιος Τσιώνας.

Μέλος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου με τετραετή θητεία τοποθετήθηκε ο Γιάννης Μονογυιός επικεφαλής του τομέα δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).

Εάν και το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου έχει τις επιστημονικές περγαμηνές για να ανταποκριθεί στο ρόλο του μέλλει να διαφανεί το εάν θα του επιτραπεί να επιτελέσει ανεξάρτητα και χωρίς παρεμβάσεις το έργο του και τα όσα προβλέπει ο καταστατικός του νόμος.