Φρένο ΣτΕ στα «λευκά διαζύγια» για φορολογικούς λόγους

Τα τελευταία χρόνια πολλά ζευγάρια αυτής της κατηγορίας, ωθούμενα από την ανελαστικότητα του νομοθετικού πλαισίου επέλεξαν την εικονική λύση του γάμου τους, προκειμένου να υποβάλλουν ξεχωριστές φορολογικές δηλώσεις, στον βαθμό που εκτιμούσαν πως αυτό είναι προς όφελός τους.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την απόφαση 1215/2017 έδωσε λύση στο πρόβλημα της υποβολής ξεχωριστών δηλώσεων στις περιπτώσεις που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία.

Στην εν λόγω υπόθεση η σύζυγος ζήτησε από την εφορία του Βύρωνα να αποσυσχετισθεί ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου της από τον ΑΦΜ του συζύγου της, που ήδη είχε μεταφερθεί στην ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, και κατόπιν να υποβάλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση.

Η αίτηση της απορρίφθηκε από τη Διευθύντρια της εφορίας με την αιτιολογία ότι κατ' εφαρμογή του άρθρου 67 παρ. 4 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος το οικείο μηχανογραφικό σύστημα δέχεται χωριστή δήλωση φόρου εισοδήματος των συζύγων στην περίπτωση της διακοπής της έγγαμης συμβίωσης που δεν προέκυπτε από τα στοιχεία του Μητρώου ότι συντρέχει εν προκειμένω, καθώς και ότι μετά τη μεταφορά του ΑΦΜ του συζύγου της αιτούσας στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού με την, ο ΑΦΜ της αιτούσας παραμένει στην αρμοδιότητα της ΔΟΥ Βύρωνα για κάθε άλλη συναλλαγή εκτός από την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η οποία πρέπει να γίνεται από τον σύζυγο της ως υπόχρεο προς τη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού.

Αφού εξέτασε την υπόθεση το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε πως η σύζυγος μπορεί να υποβάλλει αυτοτελή δήλωση στην Ελλάδα παρότι είναι παντρεμένη με φορολογούμενο που είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, καθώς στην περίπτωση αυτή, η ύπαρξη ξεχωριστής κατοικίας μπορεί να αντιμετωπιστεί για τις ανάγκες υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος —και μόνο για αυτές— ως διακοπή της έγγαμης συμβίωσης αποδεικνυόμενη από το γεγονός ότι ο σύζυγος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.

Σύμφωνα με την απόφαση, η ανάγκη που οδήγησε τον νομοθέτη να προβλέψει τη δυνατότητα υποβολής χωριστών δηλώσεων εκ μέρους των συζύγων σε περίπτωση διακοπής, κατά την έννοια του οικογενειακού δικαίου, της έγγαμης συμβίωσης, συντρέχει εν μέρει και στην περίπτωση που οι σύζυγοι, παρόλο που δεν έχουν διακόψει την έγγαμη συμβίωση, κατά το οικογενειακό δίκαιο, εν πάση περιπτώσει έχουν χωριστή κατοικία.