Τι κέρδισε και τι έχασε η κυβέρνηση στο Eurogroup

Η αρχή της δήλωσης - διαγγέλματος ήταν χαρακτηριστική: «Χθες ήταν μετά από καιρό μια καλή μέρα για την Ελλάδα. Γιατί πήραμε αυτό που διεκδικούσαμε, αλλά και αυτό που δικαιούμασταν. Και τώρα ανοίγει ο δρόμος για την έξοδο στις αγορές, για το οριστικό τέλος, σε ένα χρόνο από σήμερα, των προγραμμάτων στήριξης και των μνημονίων που τα συνοδεύουν, ανοίγει ο δρόμος για την οριστική έξοδο από την κρίση».

Ωστόσο, η πραγματικότητα μοιάζει πιο σύνθετη. Και η κυβέρνηση είχε κέρδη και ζημίες.

Τι κέρδισε

Κατ’ αρχάς, η κυβέρνηση παίρνει τη δόση. Η καταβολή της δόσης δεν σημαίνει μόνο αποφυγή της χρεοκοπίας αλλά και επαναφορά της οικονομίας στην ομαλότητα και την ηρεμία. Το «πάγωμα» της οικονομικής δραστηριότητας, κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, απέδειξε πόσο εύθραυστη παραμένει η ελληνική οικονομία καθώς και σε ποιο βαθμό παραμένει εξαρτημένη από τη στήριξη των δανειστών.

Η συμφωνία της 15ης Ιουνίου είναι βελτιωμένη σε σχέση με αυτήν της 22ης Μαΐου. Προφανώς οι βελτιώσεις αφορούν τις διατυπώσεις -που έχουν τη σημασία τους και στην οικονομική διπλωματία- με προεξάρχουσα την ισχυρή στήριξη που υπόσχονται οι δανειστές για την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Δηλαδή, η τελική συμφωνία είναι μια κάπως βελτιωμένη εκδοχή της πρότασης Σόιμπλε.

Η κυβέρνηση κέρδισε πολιτικό χρόνο. Αναλόγως των εκτιμήσεων, αυτός ο χρόνος κυμαίνεται από 8 έως 12 μήνες. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι το επόμενο διάστημα ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει να αντιμετωπίσει κάποια σοβαρή απειλή, με εξαίρεση τυχόν δυσφορία που μπορεί να προκαλέσουν οι ιδιωτικοποιήσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Τι έχασε

Με τη συμφωνία της 15ης Ιουνίου η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να πετύχει δύο βασικούς στόχους που είχε για τη δεύτερη αξιολόγηση.

Οι μεσοπρόθεσμες ρυθμίσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους δεν συμφωνήθηκαν τώρα. Μετά την πεισματική άρνηση Σόιμπλε, η αποσαφήνιση των μέτρων για το χρέος πάει για μετά τις γερμανικές εκλογές, κατά πάσα πιθανότητα για το καλοκαίρι του 2018. Τα μέτρα για το χρέος είναι αναπόφευκτα -δεν υπάρχει αμφιβολία επ’ αυτού. Όμως, η μη ανακοίνωσή τους δεν στέλνει εκείνο το μήνυμα ομαλοποίησης που θα ήθελε η κυβέρνηση.

Χωρίς βιώσιμο χρέος απομακρύνεται το QE. Η βιωσιμότητα του χρέους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης της ΕΚΤ. Παρά τις θετικές δηλώσεις της Φρανκφούρτης, λοιπόν, κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται το επόμενο διάστημα. Επομένως, δεν επιτυγχάνεται η προσδοκούμενη ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας του τραπεζικού συστήματος. Επιπλέον, δεν δίνεται η επιπλέον ώθηση στις επενδύσεις που ήθελε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Τέλος, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει νέα μέτρα παρά το ότι είχε υποσχεθεί το αντίθετο. Αυτές οι επιπλέον περικοπές των 4,9 δισ. για τα έτη 2019 - 20 είναι πολύ βαριές για μια οικονομία που διανύει τον έβδομο χρόνο σκληρής λιτότητας. Είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν περισσότερη δυσαρέσκεια σε μια ήδη δυσαρεστημένη κοινωνία. Δηλαδή το αντίτιμο που πρέπει να καταβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ για την παραμονή του στην εξουσία μπορεί να αποδειχτεί πολύ ακριβό.