Δεκάδες χιλιάδες στρέμματα «στάχτη» στη Χίο - Μεγάλα, ανοιχτά πύρινα μέτωπα ακόμα και τη νύχτα

Όπως τονίζει στο CNN Greece, ο κ. Γιώργος Παπαβασιλείου, ερευνητής και μέλος της πυρομετεωρολογικής ομάδας FLAME του ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών «με βάση τα στοιχεία που έχουμε από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus, μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας (23/6), οι περιοχές που είχαν επηρεαστεί από τη φωτιά στη Χίο ξεπερνούν τα 22.200 στρέμματα».

• Διαβάστε επίσης: Χάρτης του Copernicus αποτυπώνει την καταστροφή από τη φωτιά στη Χίο - Οι περιοχές που έχουν καεί

Οι εκτιμήσεις, όμως, είναι ιδιαίτερα δυσοίωνες, καθώς όπως υπογραμμίζει ο κ. Παπαβασιλείου «η πυρκαγιά ήταν πολύ ενεργή, με σημαντική εξάπλωση προς τα Νότια- Νοτιοδυτικά το απόγευμα της Δευτέρας 23/6 μέχρι και το πρωί της Τρίτης (24/6) με αποτέλεσμα η έκταση που έχει επηρεαστεί από τη φωτιά έως και σήμερα το μεσημέρι να εκτιμάται ότι θα έχει αυξηθεί σημαντικά από αυτή την αρχική εκτίμηση».

«Στην έναρξη των πυρκαγιών δεν είχαμε εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες»

Ήδη από την Κυριακή (22/6) η Χίος βρισκόταν σε πολύ υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς (επίπεδο 4) σύμφωνα με τον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Ωστόσο, υπογραμμίζει ο επιστήμονας «στην έναρξη των πυρκαγιών δεν είχαμε εξαιρετικά δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες, καθώς οι άνεμοι στην ευρύτερη περιοχή έπνεαν με εντάσεις έως 4-5 και τοπικά 6 μποφόρ από Βόρειες γενικά διευθύνσεις, ενώ και η ατμοσφαιρική υγρασία ήταν σε ελαφρώς χαμηλά (35-45%) και όχι κρίσιμα χαμηλά επίπεδα».

Στη μεγαλύτερη έκταση της η πυρκαγιά, πάντως, εξαπλώθηκε κοντά στην επιφάνεια και μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις «ανέβηκε» στην κόμη των δέντρων και έγινε επικόρυφη, γεγονός που δικαιολογεί το πλήθος άκαυτων νησίδων εντός της αρχικής περιμέτρου.

Μεγάλη εξάπλωση αφότου τα μέτωπα πήραν διαστάση - Η αρχική αναχαίτιση δεν ήταν επιτυχής

Πώς φτάσαμε να καούν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα σε τρία 24ωρα; Σύμφωνα με τον ερευνητή της ομάδας FLAME «από τη στιγμή που τα μέτωπα πήραν διαστάσεις και η αρχική αναχαίτιση δεν ήταν επιτυχής, οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές για την εξάπλωση των μετώπων κυρίως την Δευτέρα 23/6».

«Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία που έχουμε οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες ήταν πιο δυσμενείς σε σχέση με την Κυριακή, κυρίως λόγω του συνδυασμού των Βόρειων και Βορειοανατολικών ανέμων που έπνεαν με εντάσεις έως 5-6 μποφόρ και της σημαντικά χαμηλής υγρασίας των νεκρών δασικών καυσίμων (<10%)».

Επομένως, όπως εξηγεί ο ίδιος η φωτιά συναντούσε ένα φιλικό προς αυτή περιβάλλον, γεγονός που σε συνδυασμό με την τοπογραφία της περιοχής είχε ως αποτέλεσμα την ανά διαστήματα γρήγορη εξάπλωση της φωτιάς προς τα Νότια-Νοτιοδυτικά.

Παράλληλα, εκτιμάται ότι η χαμηλή περιεχόμενη υγρασία των νεκρών δασικών καυσίμων και η αδυναμία ανάκαμψή της κατά τη διάρκεια της νύχτας, είχε ως αποτέλεσμα την διατήρηση της σχετικά υψηλής έντασης των μετώπων παρά την μερική εξασθένηση των ανέμων, τόσο το βράδυ της Κυριακής όσο και της Δευτέρας.

«Αυτό φυσικά είχε σημαντική επίπτωση στην διατήρηση μεγάλων και ενεργών μετώπων ακόμα και τις νυχτερινές ώρες που αποτελεί και το κρίσιμο παράθυρο για τα πεζοπόρα τμήματα» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Προς το παρόν, είναι ακόμη νωρίς για να εκτιμηθεί εάν πρόκειται για μία «mega-fire», σύμφωνα με τον ίδιο, καθώς προς ώρας «η έκταση που έχει επηρεαστεί από τη φωτιά δεν έχει ξεπεράσει τα 100.000 στρέμματα με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία έως τη Δευτέρα 23/06 και δεν παρουσίασε σε γενικές γραμμές ακραία συμπεριφορά (μη αυστηρός ορισμός για τις "mega-fires"), πέρα από πρόσκαιρα διαστήματα όπου τοπικά παρατηρήθηκε ακραία συμπεριφορά».

Ανάγκη συνολικής διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών

Όπως σε προηγούμενες, έτσι και στην περίπτωση της πυρκαγιάς που έχει τυλίξει στις φλόγες τη Χίο, ο κ. Παπαβασιλείου επισημαίνει:

• Η επιστημονική υποστήριξη στο πεδίο σε πραγματικό χρόνο (τακτική ανάλυση της φωτιάς), προκείμενου να γίνεται επεξεργασία όλων των δεδομένων συμπεριφοράς της πυρκαγιάς σε πραγματικό χρόνο και έτσι να υποστηρίζονται οι επιχειρησιακές αποφάσεις
• Η βελτίωση του συστήματος διερεύνησης και καταγραφής των αιτίων. Η συστηματική συλλογή και ελεύθερη διάθεση πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τα ακριβή αίτια έναρξης πυρκαγιών θα βοηθήσει στην αποφυγή της συνωμοσιολογίας και θα συμβάλλει στην επιστημονική έρευνα, επιτρέποντας παράλληλα την υλοποίηση στοχευμένων εκστρατειών ευαισθητοποίησης.
• Η ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας, μέσω της παρακολούθησης των πυρομετεωρολογικών συνθηκών και της κατάστασης της βλάστησης. Για παράδειγμα, μπορεί σε μεγάλο μέρος της χώρας να υπάρχει χαμηλό δυναμικό για εκδήλωση είτε ακραίων δασικών πυρκαγιών είτε περιστατικών με δυσκολία στον έλεγχο τους, ωστόσο σε τοπική κλίμακα οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες και η κατάσταση της βλάστησης να είναι σε κρίσιμα επίπεδα, και για να έχουμε αυτή την εικόνα απαιτείται η συλλογή δεδομένων ώστε να παρακολουθούμε την εξέλιξη αυτών των δύο σημαντικών παραμέτρων.