ΟΠΕΚΕΠΕ και Τέμπη: Οι μεγάλες υποθέσεις που εξέτασε η Βουλή το 2025 - Η επόμενη φάση

Πρόκειται αναμφιβόλως για μια σπάνια, εάν όχι πρωτόγνωρη, για τα κοινοβουλευτικά μεταπολιτευτικά χρονικά, πολιτική στρατηγική αυτή της σύστασης Προανακριτικών και Εξεταστικών των πραγμάτων Επιτροπών, που καταγράφεται το χρόνο που αφήνουμε πίσω μας. Διότι μπορεί μεν αυτές να προέκυψαν από σοβαρές υποθέσεις, που απασχόλησαν τη δημόσια ζωή και δικογραφίες που στάλθηκαν από την Δικαιοσύνη στην Βουλή για την διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών από πολιτικά πρόσωπα, αλλά κυρίως διευκολύνθηκαν από δύο παράγοντες που έδρασαν ως επιταχυντές προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο πρώτος παράγοντας και καθοριστικός ήταν η αναθεώρηση του Συντάγματος το 2019, με την οποία επετράπη, μετά από πρόταση της ΝΔ τότε, το δικαίωμα σύστασης Εξεταστικών Επιτροπών με πρωτοβουλία της Αντιπολίτευσης.

Ο δεύτερος παράγοντας, η προσωπική απόφαση και επιλογή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία να ψηφίζει «υπέρ» της παραπομπής σε Προκαταρτικές Επιτροπές, υπουργών της κυβέρνησης, αλλά και στη συνέχεια «υπέρ» της παραπομπής σε Ειδικό Δικαστήριο.

Κάτι τέτοιο, πριν από το 2019, δεν συνέβαινε καθώς η εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία απέρριπτε την οιαδήποτε πρόταση της Αντιπολίτευσης για σύσταση Προκαταρτικής Επιτροπής για κυβερνητικό πολιτικό πρόσωπο.

Ο Νόμος περί Ευθύνης Υπουργών και η ανάγκη αλλαγής του

Μια κομβική στρατηγική για τα κοινοβουλευτικά ήθη και παραδόσεις της χώρας, η οποία εντάσσεται στην πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας ικανοποίησης της εδραίας πλέον σε πολιτικό αλλά και στο δημόσιο κοινό αίσθημα ανάγκης αλλαγής του περιβόητου Νόμου περί Ευθύνης Υπουργών προκειμένου η Βουλή των Ελλήνων να μην αποτελεί πυλωρό και κολυμπήθρα ασυλίας πολιτικών προσώπων στην δικαστική τους διερεύνηση.

Απόφαση προθέσεων για τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της ΝΔ που θέλησαν να την δοκιμάσουν πολιτικά και στην πράξη το 2025, ενόψει της επικείμενης εκκίνησης της Συνταγματικής Αναθεώρησης, η οποία αναμένεται οσονούπω – όπως έχει προαναγγελθεί - καθιστώντας την παρούσα Κοινοβουλευτική Περίοδο της Βουλής σε Προτείνουσα.

Οι παραπομπές Χρ. Τριαντόπουλου και Κ. Αχ. Καραμανλή για τα Τέμπη

Στο πλαίσιο αυτό, το 2025, στην κοινοβουλευτική μεταπολιτευτική Ιστορία αυτό που καταγράφεται, είναι οι δύο αποφάσεις της Ολομέλειας της Βουλής για παραπομπή σε ισάριθμες Προκαταρτικές Επιτροπές αρχικά του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, Χρήστου Τριαντόπουλου, σχετικά με τις αποφάσεις για την αλλοίωση (“μπάζωμα” κατά την Αντιπολίτευση) του χώρου της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών και στη συνέχεια, σε δεύτερο χρόνο, του πρώην Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή, για την δικογραφία που διαβιβάστηκε στην Βουλή για τυχόν ποινικές ευθύνες του που σχετίζονται με τα αίτια της σιδηροδρομικής τραγωδίας.

Ειδικότερα:

- στις 4 Μαρτίου του 2025, με 277 ψήφους «υπέρ», 12 «κατά» και 4 «παρών» η Ολομέλεια έδωσε το «πράσινο φως για την παραπομπή του σε Προκαταρτική Επιτροπή μετά από πρόταση του ΠΑΣΟΚ.

Στις 7 Απριλίου, μετά από συνοπτικές διαδικασίες τεσσάρων συνεδριάσεων το πόρισμα της ΝΔ εισηγείται στην Ολομέλεια την παραπομπή του πρώην υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ σε ποινική διερεύνηση για την τυχόν διάπραξη του ποινικού αδικήματος της παράβασης καθήκοντος (αρ. 259 Π.Κ) απορρίπτοντας τα άλλα αδικήματα που συμπεριλαμβάνονταν στις πορισματικές εκθέσεις των κομμάτων της Αντιπολίτευσης. Μια απόφαση - παραπομπή στο Δικαστικό Συμβούλιο του κ. Τριαντόπουλου, που ελήφθη τελικά από την Ολομέλεια στις 11 Απριλίου με 190 ψήφους υπέρ (επί συνόλου ψηφισάντων 200 βουλευτών) από τις κοινοβουλευτικές ομάδες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και 10 «κατά» από τους βουλευτές της Πλεύσης Ελευθερίας, και ορισμένων Ανεξαρτήτων, ενώ ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Νέα Αριστερά Ελληνική Λύση, Νίκη και Σπαρτιάτες αποχώρησαν διαδοχικά από τη συζήτηση και την ψηφοφορία.

- Στις 27 Μαίου 2025, η ΝΔ καταθέτει στην Βουλή αίτημα σύστασης Προκαταρτικής Επιτροπής για το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος σχετικά με τη στελέχωση του ΟΣΕ και τη μη επαρκή χρηματοδότηση του σιδηροδρόμου στον πρώην Υπουργό Μεταφορών και Υποδομών Κώστα Αχ. Καραμανλή σε βαθμό πλημμελήματος, σε μια «κόντρα- ρελάνς» των δύο άλλων προτάσεων που είχαν κατατεθεί από το ΠΑΣΟΚ και της πρότασης του κοινού Αντιπολιτευτικού «μπλοκ» που συνυπόγραφαν οι ΚΟ της Ελληνικής Λύσης, της “Νίκης”, της Πλεύσης Ελευθερίας καθώς και 6 Ανεξάρτητοι βουλευτές.

Δύο προτάσεις της Αντιπολίτευσης που συμπεριελάμβαναν και περισσότερα πολιτικά πρόσωπα αλλά και αδικήματα. Τα μεσάνυχτα της 19ης Ιουνίου, η Ολομέλεια, μετά από μια μαραθώνια συνεδρίαση, με 154 ψήφους «υπέρ» της ΝΔ αποφάσισε την σύσταση της Προκαταρτικής Επιτροπής σύμφωνα με την πρόταση της ΝΔ. Το πρώτο κουδούνι της συνεδρίασης της Προανακριτικής ήχησε στις 25 Ιουνίου και μετά πάλι από μια φαστ τρακ διαδικασία, η αυλαία της Επιτροπής έπεσε στις 17 Ιουλίου με αποχωρήσεις και καταγγελίες της Αντιπολίτευσης. Στις 22 Ιουλίου με157 ψήφους υπέρ έναντι 6 κατά, η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε, έπειτα από μυστική ψηφοφορία, την παραπομπή του πρώην υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή, στο Δικαστικό Συμβούλιο για την ενδεχόμενη τέλεση του αδικήματος της παράβασης καθήκοντος (άρθρο 259 ΠΚ), σε σχέση με τη λειτουργία του ΟΣΕ και τα γεγονότα που οδήγησαν στο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη.

Η έρευνα της ευρωπαϊκής εισαγγελίας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ

- Το καλοκαίρι του 2025, γίνεται γνωστή η διερεύνηση της ευρωπαϊκής εισαγγελίας σχετικά με κοινοτικές παράνομες εκταμιεύσεις επιδοτήσεων σε παραγωγούς από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Στα μέσα Ιουλίου η αντιπαράθεση μεταξύ Κυβέρνησης και Αντιπολίτευσης “χτυπάει κόκκινο”.

Η ΝΔ, καταθέτει πρόταση για σύσταση Εξεταστικής των πραγμάτων Επιτροπής, ενώ αιτήματα για σύσταση απευθείας Προανακριτικής Επιτροπής για όλα τα εμπλεκόμενα ή αναφερόμενα πολιτικά πρόσωπα καταθέτουν ΠΑΣΟΚ- ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά.

Η πολιτική διελκυστίνδα μεταξύ Εξεταστικής ή Προανακριτικής κρατά έως τις 31 Ιουλίου, οπότε η Ολομέλεια, μετά από μια επεισοδιακή συνεδρίαση και με καταγγελίες για τον τρόπο διεξαγωγής της ψηφοφορίας εκ μέρους των βουλευτών της πλειοψηφίας (αποδοχή επιστολικών ψήφων) απορρίφθηκαν οι δύο προτάσεις για σύσταση Προκαταρτικών Επιτροπών που είχαν καταθέσει αντίστοιχα ΠΑΣΟΚ και το μέτωπο ΣΤΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά. Καθώς, κατά τη μυστική ψηφοφορία ψήφισαν 83 βουλευτές της ΝΔ (μικρός αριθμός διαζώσης) οι περισσότεροι δια επιστολικής ψήφους καθώς και Ανεξάρτητοι βουλευτές. Τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, μαζί με άλλους Ανεξάρτητους βουλευτές σε ένδειξη διαμαρτυρίας - και υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία είναι διάτρητη για να υπάρξει ελεγχόμενο αποτέλεσμα - αποχώρησαν. Επειδή όμως καμία από τις δύο προτάσεις, δεν έλαβε 151 θετικές ψήφους, όπως απαιτείται, απορρίφθηκαν.

Η κυβερνητική απάντηση της πρότασης σύστασης Εξεταστικής Επιτροπής για τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, με χρονική αφετηρία το 1998, επισφραγίζεται στις 30 Ιουλίου από την Ολομέλεια με 166 ψήφους υπέρ και 92 κατά, οπότε εγκρίθηκε από την Ολομέλεια η πρόταση για την σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής. Η πρώτη απόφαση ήταν να διαρκέσει η Εξεταστική Επιτροπής για τρεις μήνες από την ημέρα συγκρότησής της, που ήταν η 15η Σεπτεμβρίου, ωστόσο έλαβε παράταση για τα τέλη Φεβρουαρίου. Κάτι που σημαίνει ότι το νωρίτερο δυνατόν, καθ’ όλο το πρώτο τρίμηνο του 2026 η πολιτική ζωή και η κομματική διαπάλη θα συνεχίσει να κινείται εν πολλοίς στον αστερισμό του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι και την ολοκλήρωση της συζήτησης των πορισμάτων στην Ολομέλεια.

Την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου, ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος της Εξεταστικής Επιτροπής που πιάνει την περίοδο διακυβέρνησης της ΝΔ και κατά τον οποίο εξετάστηκαν 56 μάρτυρες για την περίοδο 2019-2025.

Στην επιτροπή κατέθεσαν εκτός από τις διοικήσεις του Οργανισμού και πρόσωπα-«κλειδιά» της υπόθεσης, όπως ο Γιώργος Ξυλούρης, ο επονομαζόμενος και “Φραπές”, η κατάθεση του οποίου μετατράπηκε σε φαρσοκωμωδία που ουδέποτε έως τότε είχε συμβεί σε κοινοβουλευτική διαδικασία και έσπασε όλα τα κοντέρ της τηλεθέασης, ο “Χασάπης” η Πόπη Σεμερτζίδου και ο Χρήστος Μαγειρίας. Επίσης κατέθεσαν οι υπουργοί Μάκης Βορίδης, Λευτέρης Αυγενάκης, Σταύρος Παπασταύρου, Γιώργος Μυλωνάκης, Άκης Σκέρτσος, Γιάννης Μπρατάκος και ο υφυπουργός, Χρήστος Μπουκώρος.

Τον Ιανουάριο του 2026 η επόμενη φάση

Η επόμενη φάση ξεκινά μετά τις γιορτές, με προγραμματισμένη την πρώτη συνεδρίαση στις 12 Ιανουαρίου 2026.

Οι πρώτοι μάρτυρες που θα καταθέσουν είναι ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Αντώνης Μωυσίδης, οι πρώην αντιπρόεδροι Καρυώτης, Κατσινοπούλου και Γιάντση, ο πρώην πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ, Τζανέτος Καραμίχας, ο πρώην γ.γ. Κοινοτικών Πόρων και Υποδομών του ΥΠΑΑΤ, Χαράλαμπος Κασσίμης, καθώς και οι πρώην υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης Σταύρος Αραχωβίτης και Βαγγέλης Αποστόλου.

Η πολιτική κόντρα, με αιχμή το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και την τραγωδία Τεμπών, που έχει ξεκινήσει από το 2023 και συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, είναι πλέον εκ των ων ουκ άνευ ότι θα εξακολουθήσει μέχρι τις εκλογές όποτε και αν γίνουν αυτές.

Θα είναι όμως μόνες αυτές οι δύο υποθέσεις – αγκάθι για την κυβέρνηση της ΝΔ; Αυτό δύσκολα μπορεί να απαντηθεί καθώς πάντα η κοινοβουλευτική κλιμάκωση υποθέσεων είναι συνάρτηση και πολλών άλλων παράλληλα πραγμάτων.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος πάντως από την δική του πλευρά ήδη κατά την τελευταία συνεδρίαση της Ολομέλειας για το 2025 έριξε την βολή λέγοντας ότι θα πρέπει να υπάρξει αντιπολιτευτικό μέτωπο για σύσταση μιας νέας Εξεταστικής Επιτροπής αυτή την φορά για τα ΕΛΤΑ.

Η δυστοκία της αντιπολίτευσης για εναλλακτικό πολιτικό αφήγημα

Οι ομφαλοσκοπήσεις πάντως επί υποθέσεων με άρωμα σκανδάλου κυρίως για τα κόμματα της Αντιπολίτευσης που επιθυμούν να τρωθεί η αξιοπιστία και η ηθική της Κυβέρνησης στα μάτια των πολιτών, ταυτοχρόνως αναδεικνύει από την άλλη, ειδικά όταν αυτό εξελίσσεται μονοθεματικά, την ένδεια ή την δυστοκία που έχουν να προτάξουν ένα δικό τους εναλλακτικό πολιτικό στρατηγικό αφήγημα ως πρόταση διακυβέρνησης.

Η κυβέρνηση από την άλλη, εμφανώς δείχνει ότι θέλει να χρησιμοποιεί τις Εξεταστικές και τις Προκαταρτικές υποθέσεις ως ελεγχόμενες βαλβίδες εκτόνωσης, ποντάροντας στην συναίνεση για την δημιουργία τους, αλλά με ελεγχόμενο (λόγω πλειοψηφίας) αποτέλεσμα περιορίζοντας έτσι όσο το δυνατόν τις ζημίες.

Το γεγονός πάντως παραμένει ότι τα τρία τέταρτα του 2025 εξαντλήθηκε μέσα σε μια δίνη με Προανακριτικές και Εξεταστικές Επιτροπές και το 2026 ξεκινάει με ήδη το πρώτο τρίμηνο “υποθηκευμένο” στην παραζάλη των σκανδάλων και των … εν δυνάμει σκανδάλων με την ουσία της κοινοβουλευτικής ζωής να κρατάει μικρό καλάθι και τον δημόσιο βίο να ταλανίζεται στην αναμονή πολιτικών διώξεων και με ότι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον…