ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Brexit: Το εμβόλιο για τον κορωνοϊό αφορμή για νέα διαμάχη μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας

Brexit: Το εμβόλιο για τον κορωνοϊό αφορμή για νέα διαμάχη μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας
Pixabay

Τη στιγμή που η εικόνα που εμφανίζει η διαπραγμάτευση Βρυξελλών – Λονδίνου για τη σύναψη μιας εμπορικής συμφωνίας με φόντο το Brexit βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα «ακανθώδες» σημείο, μια δήλωση του Βρετανού υπουργού Υγείας, Ματ Χάνκοκ, για το εμβόλιο έναντι του κορωνοϊού ήταν αρκετή, ώστε να ξεσπάσει ένας νέος κύκλος έντασης ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Ο κ. Χάνκοκ, σχολιάζοντας την απόφαση να δοθεί το το «πράσινο φως» στο εμβόλιο της αμερικανο-γερμανικής κοινοπραξίας Pfizer/BioNTech, ισχυρίστηκε πως χάρη στο Brexit η Βρετανία έγινε η πρώτη χώρα της Δύσης που ενέκρινε τη χρήση ενός εμβολίου κατά του Covid 19.

«Ενώ μέχρι και τις αρχές της φετινής χρονιάς ήμασταν μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA), χάρη στο Brexit μπορέσαμε να πάρουμε μια απόφαση (…) βασισμένη στις βρετανικές ρυθμιστικές αρχές (…) και όχι με το ρυθμό των Ευρωπαίων, που προχωρούν κάπως πιο αργά. Κάνουμε όλοι τους ίδιους ελέγχους ασφαλείας και ακολουθούμε τις ίδιες διαδικασίες, όμως καταφέραμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία χάρη στο Brexit», είπε ο κ. Χάνκοκ.

Ένας εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον απέφυγε να επαναλάβει τις δηλώσεις του υπουργού Υγείας. «Αυτό που μετράει, είναι ότι είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο που ενέκρινε το εμβόλιο αυτό και αυτό έγινε χάρη στη μεθοδική δουλειά της MHRA».

Η δήλωση Χάνκοκ, όμως, ξεσήκωσε «θύελλα» αντιδράσεων στους κόλπους της Ε.Ε., με τον Χάνκοκ να κατηγορείται για «φαρμακευτικό εθνικισμό». Και η υπόθεση δεν σταμάτησε εκεί. Στο Twitter, ο Βρετανός υπουργός Επιχειρηματικότητας Άλοκ Σάρμα χαιρέτισε το γεγονός ότι η Βρετανία είναι «η πρώτη χώρα» που υπέγραψε συμφωνία με την Pfizer/BioNTech και θα αρχίσει να χορηγεί το εμβόλιο.

«Τα επόμενα χρόνια, θα θυμόμαστε αυτή τη στιγμή ως την ημέρα που το Ηνωμένο Βασίλειο ανέλαβε το βάρος της ανθρωπότητας απέναντι σε αυτήν την ασθένεια», υποστήριξε.

Από εκεί και πέρα, όμως, οι αντιδράσεις ήταν πλέον θέμα χρόνου.

Βαθιά ενοχλημένη η Γερμανία

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Αντρέας Μιχαέλις, του πρεσβευτή της Γερμανίας στο Λονδίνο, ο οποίος διερωτήθηκε: «Γιατί είναι τόσο δύσκολο να αναγνωρίσουμε αυτή τη σημαντική πρόοδο ως μια μεγάλη επιτυχία και διεθνή προσπάθεια;».

«Το σημαντικό δεν είναι να είσαι ο πρώτος, αλλά να έχουμε ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο», σχολίασε από την πλευρά του ο Γερμανός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν, επισημαίνοντας ότι, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους, το Λονδίνο επέλεξε να δώσει έγκριση για «κατεπείγουσα χρήση».

Επιπλέον, εξήγησε ότι «η “επιτυχία” δεν είναι και τόσο “βρετανική”, δεδομένου ότι η γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας BioNTech χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ».

«Το να γιορτάζει κανείς την γρήγορη έγκριση από τη Βρετανία του εμβολίου των BioNtech/ Pfizer κατά του κορωνοϊού ως όφελος του Brexit είναι άστοχο, καθώς το ίδιο το εμβόλιο είναι προϊόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την οποία έχει αποχωρήσει η Βρετανία», πρόσθεσε.

Ο Σπαν δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι ενώ η Βρετανία ήταν η πρώτη που ενέκρινε το εμβόλιο, ο ίδιος είναι αισιόδοξος ότι σύντομα θα ακολουθήσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων. Η διαφορά χρόνου οφείλεται στο ότι η Βρετανία και οι ΗΠΑ ακολούθησαν μια διαδικασία έκτακτης έγκρισης, ενώ η ΕΕ μια τακτική διαδικασία.

«Αλλά, μερικά σχόλια για το Brexit στους Βρετανούς φίλους μου: η Biontech είναι ένα ευρωπαϊκό επίτευγμα, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγονός ότι αυτό το ευρωπαϊκό προϊόν είναι τόσο καλό που η Βρετανία το ενέκρινε τόσο γρήγορα δείχνει ότι στην κρίση η ευρωπαϊκή και διεθνής συνεργασία είναι η καλύτερη», δήλωσε ο ίδιος. Από κάποιες πλευρές έγιναν υπαινιγμοί ότι το γεγονός πως η Βρετανία έχει τη δική της διαδικασία έγκρισης φαρμάκων σημαίνει ότι μπορεί να κινηθεί πιο γρήγορα σε σχέση με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό οργανισμό.

Ο αντίκτυπος της νέας διαμάχης

Να σημειωθεί πάντως ότι σε ανακοίνωσή της η βρετανική Υπηρεσία Ελέγχου Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας (MHRA), προσπάθησε να ρίξει τους τόνους, υπογραμμίζοντας ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία επιτρέπει στο Ηνωμένο Βασίλειο να χορηγήσει προσωρινή άδεια χρήσης σε κάποιο φάρμακο, εφόσον κρίνεται αναγκαίο για τη δημόσια υγεία.

«Μπορέσαμε να ανακοινώσουμε την προμήθεια του εμβολίου ως αποτέλεσμα των όρων που περιλαμβάνονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και ισχύουν μέχρι την 1η Ιανουαρίου», είπε η Τζουν Ρέιν, η διευθύντρια της MHRA, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε.

Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου, όμως κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, μέχρι τα τέλη της φετινής χρονιάς, υπόκειται ακόμη στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

Λόγω του Brexit ο EMA, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκου, αναγκάστηκε να μετακομίσει από το Λονδίνο στο Άμστερνταμ τον Μάρτιο του 2019 μαζί με τους 900 εργαζομένους του.

Λονδίνο και Βρυξέλλες διαπραγματεύονται εδώ και μήνες τη νέα εμπορική σχέση τους, μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου την 1η Ιανουαρίου.

«Στην περίπτωση που δεν καταλήξουν πουθενά, ή αν υπάρξουν καθυστερήσεις στα σύνορα, το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech, που παρασκευάζεται στο Βέλγιο, μπορεί να μεταφερθεί αεροπορικώς στη Βρετανία», είπε ο Χάνκοκ μιλώντας στο BBC.

Οριακές διαπραγματεύσεις

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit δήλωσε σήμερα στους απεσταλμένους των κρατών-μελών ότι οι διαπραγματεύσεις για μια εμπορική συμφωνία με τη Βρετανία πλησιάζουν το κρίσιμο σημείο της επίτευξης συμφωνίας ή της ρήξης, και εκείνοι του ζήτησαν να μην βιαστεί να καταλήξει σε μια μη ικανοποιητική συμφωνία.

Τρεις διπλωμάτες δήλωσαν στο Reuters αφού ο Μισέλ Μπαρνιέ ενημέρωσε τους πρεσβευτές στις Βρυξέλλες ότι οι συνομιλίες συνεχίζουν να
«σκαλώνουν» στα αλιευτικά δικαιώματα στα βρετανικά ύδατα, τη διασφάλιση εγγυήσεων ισότιμου ανταγωνισμού και στον τρόπο επίλυσης των μελλοντικών διαφωνιών.

«Η συμφωνία κρέμεται από μία κλωστή», δήλωσε στο Reuters υψηλόβαθμος διπλωμάτης της ΕΕ που ήταν παρών στην ενημέρωση.

«Ο Μπαρνιέ δεν μπορεί να πει εάν οι προϋποθέσεις για μια συμφωνία θα πληρούνται τις επόμενες ημέρες», δήλωσε ευρωπαϊκή πηγή στο Γαλλικό Πρακτορείο, επιβεβαιώνοντας ότι οι επόμενες ώρες, έως το βράδυ της Πέμπτης, θα είναι καθοριστικές.

Λονδίνο: Δεν θα πάμε σε παράταση της μεταβατικής περιόδου

Από την πλευρά της, πάντως, η Βρετανία δεν θα συμφωνήσει σε παράταση της μεταβατικής περιόδου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, δήλωσε σήμερα κυβερνητικός αξιωματούχος, αφού υψηλόβαθμος διπλωμάτης της ΕΕ άφησε να εννοηθεί ότι τα κράτη-μέλη ίσως επιθυμούν οι εμπορικές συνομιλίες να συνεχιστούν και μετά τις 31 Δεκεμβρίου.

Η Βρετανία έχει κατ’ επανάληψη αρνηθεί να επιτρέψει την όποια παράταση στις συνομιλίες έως τον επόμενο χρόνο, λέγοντας ότι εάν είναι να υπάρξει μια εμπορική συμφωνία, αυτή πρέπει να επιτευχθεί πριν από τις 31 Δεκεμβρίου. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει πει ότι η Βρετανία «θα ευημερήσει» εάν θα πρέπει να έχει εμπορικές συναλλαγές με την ΕΕ με βάση τους όρους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

«Η μεταβατική περίοδος λήγει στις 31 Δεκεμβρίου. Όπως έχει καταστήσει σαφές το Ηνωμένο Βασίλειο, αυτή η ημερομηνία δεν θα παραταθεί», δήλωσε ο αξιωματούχος.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ