Ελληνοτουρκικά: Εβδομάδα διπλωματικής κινητικότητας με επίκεντρο την ΕΕ

Στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Δευτέρας στο Λουξεμβούργο θα δοθεί μία πρώτη ένδειξη για το πώς θα κινηθούν οι «27», αν θα προχωρήσουν στην υιοθέτηση της λεγόμενης «θετικής ατζέντας» με πρόβλεψη για ρήτα αιρεσιμότητας, και αν θα συνυπογράψουν χωρίς αλλαγές ή με ποιες αλλαγές θα υιοθετήσουν το προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, που δημοσιεύτηκε ήδη στον Τύπο.

Από ελληνικής πλευράς στη συνεδρίαση του Συμβουλίου θα συμμετάσχει ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ο οποίος το τελευταίο διάστημα δεν κρύβει την δυσαρέσκειά του για τη στάση της Γερμανίας έναντι της Τουρκίας.

Μόλις προ ημερών, στη συνάντησή του με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του SPD Νιλς Σμιντ, ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε στην ιδιαίτερα «χλιαρή» στάση της Γερμανίας αναφορικά με την προοπτική λήψης περιοριστικών μέτρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία με τη σειρά της αποθαρρύνει την Τουρκία στην παραβατική της συμπεριφορά. Τόνισε ότι για την Ελλάδα, η τουρκική απειλή αποτελεί «υπαρξιακή πρόκληση» και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, στις 24 και 25 Ιουνίου και η σύνοδος των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών που θα προηγηθεί, έρχονται στον απόηχο της συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις 14 Ιουνίου, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες.

Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα διαμήνυαν ότι κατά τη συνάντηση των δύο ηγετών «έλιωσε ο πάγος» και πως «θα περάσουμε ένα ήσυχο καλοκαίρι».

Κατηγορεί την Ελλάδα για «προκλητικές ενέργειες ο Τσαβούσογλου

Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, έσπευσε προ ημερών να διατυπώσει τη θέση ότι «έσπασε μεν ο πάγος, αλλά με την Τουρκία παραμένουν πολύ μεγάλες, πολύ σημαντικές διαφορές».

Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, ήλθε ουσιαστικά να τον επιβεβαιώσει με νέες δηλώσεις του ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, καταλογίζοντας στην Ελλάδα «προβοκάτσιες και προκλητικές ενέργειες».

Συγκεκριμένα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε στο Διπλωματικό Φόρουμ της Αττάλειας:

«Είναι στο χέρι μας να μετατρέψουμε τη Μεσόγειο σε θάλασσα φιλία. Η ΕΕ πρέπει να επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών και να κάνει ξεκάθαρα βήματα. Να μην κοροϊδεύουν την Τουρκία. Θέλουμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας. Η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει τις προβοκάτσιες, τις προκλήσεις και τις προκλητικές ενέργειες».

Ο κ. Τσαβούσογλου κατηγόρησε ακόμη την Ελλάδα ότι αλλοιώνει το καθεστώς αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.

«Για το καλοκαίρι έχουμε μια συμφωνία κυρίων για να μην πραγματοποιούνται στρατιωτικές ασκήσεις στο Αιγαίο, αλλά βλέπουμε πως η Ελλάδα εξέδωσε NAVTEX για άσκηση. Είχαμε επίσης συμφωνία για να μην γίνονται ασκήσεις στις εθνικές γιορτές. Η Ελλάδα παραβίασε και αυτή τη συμφωνία» προσέθεσε.

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ εξαπέλυσε επίθεση και προσωπικά κατά του Νίκου Δένδια: «Συνηθίσαμε στις δηλώσεις τους. Πάμε στη συνέντευξη Τύπου και όλα είναι καλά, αλλά μετά ο φίλος μου Νίκος Δένδιας συνεχίζει και λέει διάφορα από πίσω μου». Ανέφερε μάλιστα ειρωνικά ότι ο «έμεινε απωθημένο» στον Έλληνα ΥΠΕΞ, επειδή δεν έκανε σκληρές δηλώσεις κατά τη συνάντησή τους στην Αθήνα.

Μακρόν, Μέρκελ και στο βάθος ΗΠΑ

Ενδεικτικός για το κλίμα που υπάρχει στους κόλπους της ΕΕ στο θέμα της Τουρκίας ήταν ο διάλογος που είχαν, την Παρασκευή, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανούελ Μακρόν, και η Γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ.

Ο κ. Μακρόν τόνισε πως σε ό,τι αφορά την Τουρκία «το θέμα είναι κυρίως τα συμφέροντα των κρατών - μελών, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος και η στρατηγική μας θέση στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Λιβύη ή στον Καύκασο».

Από την πλευρά της, η κ. Μέρκελ σημείωσε πως «η ΕΕ βρίσκεται ενώπιον μεγάλων προκλήσεων σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της με την Τουρκία και την Ρωσία» και πρόσθεσε σχετικά με το διάλογο που είχε με τον πρόεδρο της Γαλλίας:

«Και οι δύο συνομιλήσαμε με τον Πρόεδρο Ερντογάν στο πλαίσιο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Βρισκόμαστε ενώπιον μεγάλης πρόκλησης: από τη μία πλευρά είναι οι διαφορετικές απόψεις και από την άλλη εξαρτόμαστε ο ένας από τον άλλον, αν θέλουμε να συνδιαμορφώσουμε κάποια συγκεκριμένα θέματα, όπως η μετανάστευση, το μέλλον της Λιβύης, το μέλλον της Συρίας».

Ο Εμανουέλ Μακρόν σημείωσε ότι συμφωνεί με την κυρία Μέρκελ σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με την Τουρκία και πρόσθεσε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί σε σχέση με τους όρους που έθεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον περασμένο Μάρτιο.

Στην πρόσφατη ωστόσο Σύνοδο της ΕΕ με τις ΗΠΑ στις Βρυξέλλες, οι Βρυξέλλες συμφώνησαν με την Ουάσινγκτον για την ανάγκη να εργαστούν για «βιώσιμη αποκλιμάκωση» στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας πως η οδός της επίλυσης των διαφορών είναι ο διάλογος και το Διεθνές Δίκαιο -και ζητούμενο αποτελεί μία σχέση συνεργασίας με μία δημοκρατική Τουρκία.

Με τη δήλωση αυτή ΕΕ και Ηνωμένες Πολιτείες υιοθέτησαν κοινή γραμμή έναντι της Τουρκίας στη βάση τεσσάρων αξόνων:

1- Αποκλιμάκωση της έντασης με διάρκεια (βιώσιμη αποκλιμάκωση)

2- Ειλικρινή διάλογος

3- Σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο

4- Δημοκρατική Τουρκία

Το προσχέδιο Συμπερασμάτων

Το πνεύμα της συνάντησης Μέρκελ-Μακρόν, δηλαδή τη συνέχιση της χαραγμένης από την 25η Μαρτίου γραμμή της διττής προσέγγισης έναντι της Τουρκίας -θετική ατζέντα υπό την προϋπόθεση της αποχής της από μονομερείς ενέργειες και παραβατική συμπεριφορά- αποτυπώνει και το προσχέδιο συπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης , όπως αυτό διέρρευσε στον Τύπο.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «καλωσορίζει τη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο», εκφράζεται αντίθετα «λύπη» για το γεγονός ότι η Άτυπη Πενταμερής της Γενεύης «δεν άνοιξε το δρόμο για επίσημες διαπραγματεύσεις» στο Κυπριακό, ενώ παράλληλα γίνεται αναφορά στην έναρξη εργασιών σε τεχνικό επίπεδο «προς εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης» ΕΕ-Τουρκίας.

Βάσει του προσχεδίου συμπερασμάτων που είδε το φως της δημοσιότητας -και το οποίο επιδέχεται τροποποιήσεων-, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι είναι «προς το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και η ανάπυξη μίας αμοιβαία επωφελούς σχέσης συνεργασίας με την Τουρκία».

Επαναδιατυπώνεται η ετοιμότητα της ΕΕ «εμπλακεί με την Τουρκία με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο προς ενίσχυση της συνεργασίας σε μία σειρά από πεδία κοινού ενδιαφέροντος, υπό την αιρεσιμότητα που διατυπώθηκε τον Μάρτιο και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».

Αναφορά γίνεται, επίσης, στην προεργασία που λαμβάνει χώρα για «διάλογο υψηλού επιπέδου με την Τουρκία σε ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, το κλίμα, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και περιφερειακά ζητήματα».

Ως προς το Κυπριακό, επισημαίνεται επιπλέον πως «η ΕΕ θα συνεχίσει να διαδραματίζει έναν ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της διαδικασίας» και παράλληλα τονίζεται ότι η απόλυτη δέσμευση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη διευθέτηση του Κυπριακού ζητήματος στο πλαίσιο των σχετικών ψηφισμάτων του Συβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Σχετικά με το κράτος Δικαίου και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επισημαίνει πως παραμένουν «ζωτική ανησυχία» για την ΕΕ, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει την πρόταση της Επιτροπής για τη συνέχιση της χρηματοδότησης της Τουρκίας.

Διαβάστε αναλυτικά:

ΕΕ: «Μία από τα ίδια» το προσχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία