COP26: Η ώρα της αλήθειας για το Κλίμα καθώς ο πλανήτης οδεύει σε «αχαρτογράφητα νερά»

Ανανεώθηκε: Κυριακή, 31 Οκτωβρίου 2021 20:25

Η «στιγμή της αλήθειας» για τολμηρά βήματα και ανάληψη δράσης έναντι της κλιματικής αλλαγής έρχεται στην 26η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Γλασκώβη, όπου συρρέουν εδώ και ημέρες χιλιάδες ακτιβιστές ζητώντας από τους ηγέτες να αδράξουν «την τελευταία ευκαρία» να σώσουν το πλανήτη από την κλιματική καταστροφή.

Οι εργασίες της COP26 άνοιξαν σήμερα, Κυριακή, στη σκιά της «γεύσης» απογοήτευσης που άφησε η σύνοδος της G20 και η απουσία «χειροπιαστών» δεσμεύσεων για το κλίμα εκ μέρους των μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως, γεγονός το οποίο εντείνει τον προβληματισμό ως προς την έκβαση των δύσκολων συνομιλιών.

Τη Δευτέρα και την Τρίτη είναι προγραμματισμένη η Σύνοδος των ηγετών, με 120 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων -ανάμεσά τους ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, να δίνουν το παρών. Αρκετές είναι αντίθετα οι ηχηρές απουσίες, στις οποίες συγκαταλέγονται αυτές των προέδρων Ρωσίας και Κίνας, Βλαντιμίρ Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ αντίστοιχα, που θα μετάσχουν μέσω βιντεοσύνδεσης.

Οι παγκόσμιοι ηγέτες θα εκφωνήσουν ομιλίες, στις οποίες θα περιλαμβάνονται και δεσμεύσεις για την περαιτέρω μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, προτού ξεκινήσουν οι τεχνικές διαπραγματεύσεις για τους κανόνες εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού.

Παρακολουθήστε ζωντανά τις ομιλίες στην COP26

Έξω από το συνεδριακό κέντρο χιλιάδες διαδηλωτές αναμένεται να βγουν στους δρόμους ζητώντας να αναληφθεί άμεση δράση για το κλίμα, εξ ου και τα μέτρα ασφαλείας είναι εξαιρετικά αυστηρά. Διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα ήδη από το Σάββατο, ενώ στη Γλασκώβη βρίσκεται και η «οδηγός» του αγώνα υπέρ του κλίματος Γκρέτα Τούνμπεργκ.

Σε αντίθεση με προηγούμενες συνόδους για το κλίμα στη διάρκεια αυτής της διάσκεψης του ΟΗΕ δεν πρόκειται να υπογραφεί μία νέα συμφωνία ή να καταγραφεί μία μεγάλη νίκη.

Στόχος είναι πολλές μικρές νίκες, από τις επίσημες διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του ΟΗΕ σχετικά με τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα ως τις νέες δεσμεύσεις που πρόκειται να ανακοινώσουν στη διάρκεια της διάσκεψης χώρες, εταιρείες και επενδυτές.

Η επιτυχία της COP26, η διεξαγωγή της οποίας καθυστέρησε ένα χρόνο λόγω της πανδημίας της Covid-19, θα εξαρτηθεί από το εάν θα διατηρήσει ζωντανή τη δέσμευση να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή -επίπεδο, το οποίο οι επιστήμονες θεωρούν ότι θα αποτρέψει τις πιο καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Προς επίτευξη του στόχου, στον οποίο δεσμεύθηκαν σχεδόν 200 χώρες το 2015 υπογράφοντας τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, απαιτείται ισχυρή πολιτική θέληση και διπλωματία προκειμένου να αντισταθμιστούν η ανεπαρκής δράση και οι κενές υποσχέσεις που χαρακτηρίζουν μεγάλο μέρος της παγκόσμιας πολιτικής για το κλίμα.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος θα πρέπει οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμιο επίπεδο να μειωθούν κατά 45% ως το 2030 -σε σχέση με τα επίπεδα του 2010- και να μηδενιστούν ως το 2050.

Κατά τη διάρκεια της COP26 θα πρέπει να διασφαλιστούν πιο φιλόδοξες δεσμεύσεις για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου, να συμφωνηθεί η χρηματοδότηση της κλιματικής μετάβασης και να ολοκληρωθεί η κατάρτιση των κανόνων προκειμένου να εφαρμοστεί η Συμφωνία του Παρισιού.

«Ας είμαστε ξεκάθαροι, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η Γλασκώβη να μην αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα» δήλωνε την προηγούμενη εβδομάδα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

«Ακόμη κι αν οι πρόσφατες δεσμεύσεις ήταν ξεκάθαρες και αξιόπιστες -και υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα για κάποιες από αυτές-, εξακολουθούμε να οδεύουμε προς την κλιματική καταστροφή» προειδοποιούσε.

Σήμερα, στον απόηχο της συνόδου κορυφής της G20 που έδωσε έναν μάλλον απογοητευτικό «τόνο», ο Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε απογοήτευση για το γεγονός ότι δεν αναλήφθηκαν καθαρές δεσμεύσεις, λέγοντας πάντως πως τουλάχιστον δεν «γκρεμίστηκαν» εντελώς οι ελπίδες του και προσβέπει πλέον στην COP26.

«Φεύγω από τη Ρώμη χωρίς να έχουν εκπληρωθεί οι ελπίδες μου, αλλά τουλάχιστον δεν γκρεμίστηκαν» ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter αναχωρώντας για τη Γλασκώβη, όπου θα μείνει στραμμένο επί δύο εβδομάδες το παγκόσμιο ενδιαφέρον.

https://twitter.com/antonioguterres/status/1454824213261455360

Το τελικό ανακοινωθέν της G20, η οποία συνεδρίασε επί διήμερο στη Ρώμη, περιορίστηκε σε έκκληση για δράση προς περιορισμό της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου -χωρίς ρητές δεσμεύσεις, ειδικά ως προς την επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως το 2050.

Το αποτέλεσμα σκληρών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε διπλωμάτες στη Ρώμη αφήνει τεράστιο έργο να συντελεστεί στη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα (COP26) στη Γλασκώβη, όπου οι περισσότεροι από τους ηγέτες της G20 μεταβαίνουν απευθείας από την Ρώμη.

Διαβάστε αναλυτικά

Σύνοδος G20: Ελάχιστες «χειροπιαστές» δεσμεύσεις για την κλιματική αλλαγή

«Αν αποτύχει η Γλασκώβη, όλα θα αποτύχουν»

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, προειδοποίησε ότι εάν οδηγηθεί σε αποτυχία η COP26, «θα αποτύχουν όλα», τονίζοντας ότι είναι επείγουσα ανάγκη να αναλάβουν δράση όλες οι χώρες.

«Αν αποτύχει η Γλασκώβη, θα αποτύχουν όλα» είπε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Ρώμη μετά τη λήξη της συνόδου της G20 πριν κατευθυνθεί στη Γλασκώβη αναγνωρίζοντας πως το τελικό ανακοινωθέν της συνόδου ήταν ασαφές ως προς τις δεσμεύσεις εξαιτίας διαφωνίας των μεγαλύτερων οικονομιών.

«Επιτύχαμε λογικά βήματα προόδου στην G20 […] αλλά δεν αρκεί αυτό» ανέφερε ο Βρετανός πρωθυπουργός για να προσθέσει ότι «οι πιθανότητες προόδου στη Γλασκώβη» επαφίενται στη βούληση των συμμετεχόντων.

«Βιώνουμε τα θερμότερα χρόνια στην Ιστορία»

Τα χρόνια από το 2015 ως το 2021 είναι τα επτά θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί από τότε που ξεκίνησαν να υπάρχουν αρχεία, ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (WMO) με την έναρξη της COP26, προειδοποιώντας ότι ο πλανήτης οδεύει προς «αχαρτογράφητα νερά».

Η προκαταρκτική έκθεση του WMO για την κατάσταση του κλίματος, η οποία παρουσιάζεται στη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα COP26, αναφέρει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη εξαιτίας των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου απειλεί με «μακροπρόθεσμες συνέπειες τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές».

Βασισμένη σε στοιχεία από τους πρώτους εννέα μήνες του χρόνου η έκθεση αναφέρει, όπως μεταδίδει σχετικά το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι το 2021 ήταν πιθανόν μεταξύ της πέμπτης και έβδομης θερμότερης χρονιάς που έχει καταγραφεί παρά τις ψυχρές επιπτώσεις από το φαινόμενο Λα Νίνια που προκάλεσε πτώση θερμοκρασιών στις αρχές του χρόνου.

«Από τα βάθη των ωκεανών μέχρι τις κορυφές των βουνών, από τους παγετώνες που λιώνουν μέχρι τα ασταμάτητα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οικοσυστήματα και οι κοινότητες σε όλο τον κόσμο καταστρέφονται» αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σχετικά με την έκθεση.

Ο ίδιος τονίζει ότι η COP26 που θα διαρκέσει δύο εβδομάδες θα «πρέπει να αποτελέσει ένα σημείο καμπής για τους ανθρώπους και για τον πλανήτη».

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας διαπίστωσε ότι η μέση θερμοκρασία για το 2021 ήταν περίπου 1,09 βαθμοί Κελσίου υψηλότερη σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Και η μέση θερμοκρασία κατά την τελευταία 20ετία (2002-2021) για πρώτη φορά ξεπέρασε το συμβολικό ανώτατο όριο του ενός βαθμού Κελσίου πάνω από τα επίπεδα του 19ου αιώνα όταν οι άνθρωποι ξεκίνησαν να καίνε ορυκτά καύσιμα σε βιομηχανική κλίμακα.

Αυτό «θα επικεντρώσει το μυαλό των συμμετεχόντων στην COP26 στο να επιδιώξουν να περιοριστεί η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας εντός των ορίων που συμφωνήθηκαν στο Παρίσι πριν από έξι χρόνια» λέει ο Στίβεν Μπέλτσερ, επικεφαλής επιστήμονας στη Βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία.

Στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015 οι χώρες συμφώνησαν να περιοριστεί η υπερθέρμανση «αρκετά κάτω» από τους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και -ει δυνατόν- στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Έκτοτε ο κόσμος έχει βιώσει τεράστιες καιρικές καταστροφές, περιλαμβανομένων των δασικών πυρκαγιών στη Σιβηρία και την Αυστραλία, στον σφοδρότερο καύσωνα των τελευταίων χιλίων ετών στη Βόρειο Αμερική, στις ακραίες βροχοπτώσεις που προκάλεσαν εκτεταμμένες πλημμύρες στην Ασία, την Αφρική, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

«Η νέα συνθήκη είναι τα ακραία φαινόμενα. Υπάρχουν όλο και περισσότερες επιστημονικές ενδείξεις ότι κάποια από αυτά φέρουν τη σφραγίδα της προκληθείσας από τον άνθρωπο κλιματικής αλλαγής» σημειώνει ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας Πέτερι Τάλας.