Προσαρμογή στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα

Οι καταστροφικοί σεισμοί που έπληξαν την Τουρκία προκάλεσαν τεκτονικές αλλαγές στις σχέσεις των χωρών της ευρύτερης περιοχής, αλλάζοντας τις ισορροπίες ενώ αναδύονται ευκαιρίες αλλά και νέες προκλήσεις.

Αν και όσοι γνωρίζουν καλά την Άγκυρα προεξοφλούν ότι αργά ή γρήγορα θα επιστρέψει στην αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική που ασκούσε στην Ανατολική Μεσόγειο, εντούτοις, επισημαίνουν τον κίνδυνο να χαθεί η δυναμική του μετώπου που είχε σχηματιστεί απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.

Αναμφίβολα, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ιταλία, ενδεχομένως και οι χώρες του Κόλπου, θα αδράξουν την ευκαιρία για να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους με την Άγκυρα αφού δεν διαφαίνεται πλέον η «απειλή» του τουρκικού επεκτατισμού.

«Στροφή» από το Κάιρο

Η χθεσινή επίσκεψη του Αιγύπτιου υπουργού Εξωτερικών στην Τουρκία, η πρώτη μετά από μία δεκαετία, και το ιδιαίτερα θερμό κλίμα στη συνάντηση του με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προκάλεσαν σχετική αμηχανία στην Αθήνα.

Ο Σάμεχ Σούκρι αν και αναμένονταν τον Φεβρουάριο στην Ελλάδα, δεν ήρθε καθώς δεν είχε να κομίσει κάτι σε επίπεδο διπλωματίας. Ακόμη και η κοινή ανακοίνωση Ελλάδας – Αιγύπτου σχετικά με όσα ανυπόστατα ισχυρίζεται το δίπολο Άγκυρας – Τρίπολης για «αμφισβητούμενες» περιοχές και δήθεν «παράνομες» έρευνες στα νοτιοδυτικά της Κρήτης, φαίνεται να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, αν τελικά ποτέ συνταχθεί.

Αντιθέτως, ο κ. Σούκρι, εξέφρασε την ελπίδα ότι σύντομα οι σχέσεις Καΐρου – Άγκυρας θα επιστρέψουν στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν επέλθει η ρήξη και τόνισε ότι «η Αίγυπτος θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό των αδελφών της στην Τουρκία». Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, προχώρησε ένα βήμα πιο μπροστά, προαναγγέλλοντας συνάντηση κορυφής ανάμεσα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.

Τα «ραντάρ» της Αθήνας έχουν πιάσει τα σήματα που εκπέμπει η αιγυπτιακή διπλωματία και η περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων με την ισχυρότερη χώρα του αραβικού τόξου θα πρέπει αποτελέσει έναν από τους πρώτους στόχους της ελληνικής διπλωματίας μετά τις εκλογές, ώστε η χώρα να μην χάσει έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους της στην περιοχή.

Σε νέα τροχιά με το Ισραήλ

Η επαναπροσέγγιση που ξεκίνησε πριν τους σεισμούς απέκτησε νέα δυναμική μετά την 6η Φεβρουαρίου.

Το Ισραήλ βλέπει τις εξελίξεις ως ευκαιρία να ρίξει το βάρος στο εσωτερικό του, κλείνοντας τα ανοιχτά μέτωπα, μιας και στη Μεσόγειο επικρατούν «ήρεμα νερά». Παράλληλα, σε διμερές επίπεδο, Τουρκία και Ισραήλ κάνουν σημαντικά βήματα για την αποκατάσταση των σχέσεων τους.

Τον Ιανουάριο, μετά από πολλά χρόνια διακοπής των διπλωματικών τους σχέσεων, ο πρέσβης της Τουρκίας στο Ισραήλ επέδωσε τα διαπιστευτήρια του στον πρόεδρο Ισαάκ Χέρτσογκ, ο οποίος από την πλευρά του, απηύθυνε πρόσκληση στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επισκεφθεί την Ιερουσαλήμ.

Αυτό που προβληματίζει κυρίως την Αθήνα, είναι αν η νέα τροχιά στις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ προκαλέσει αναταράξεις στο σχήμα 3+1, η συνάντηση σε επίπεδο υπουργών εξωτερικών στις αρχές Φεβρουαρίου πήρε αναβολή, ή στα εξοπλιστικά προγράμματα καθώς δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα η υπογραφή συμφωνίας για τους πυραύλους Spike NLOS.