Προ των πυλών «deal» Μητσοτάκη-Ζελένσκι για ουκρανικά θαλάσσια drone - Τι παράγει το Κίεβο

Πίσω από τις κλειστές πόρτες στο Μέγαρο Μαξίμου, το μεσημέρι της Κυριακής, Κυριάκος Μητσοτάκης και Βολοντίμιρ Ζελέσνκι συζήτησαν για ώρα το ζήτημα της αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών, ιδιαίτερα στον τομέα των αυτόνομων συστημάτων και διερεύνησαν τις πιθανότητες συνεργασίας, στον τομέα των θαλασσίων drones, που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την Ελλάδα και στα οποία η Ουκρανία έχει πλέον μεγάλη τεχνογνωσία.

Μόλις στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα αρχίσει «ελεγχόμενα» να εξάγει όπλα εγχώριας παραγωγής.

Ο κρίσιμος ρόλος των USV για την Ελλάδα - Μαθήματα από το πεδίο της μάχης

Τα θαλάσσια drone (γνωστά και ως USV – Unmanned Surface Vehicles) είναι τηλεκατευθυνόμενα ή αυτόνομα σκάφη ταχείας κίνησης, μικρού ή μεσαίου μεγέθους, εξοπλισμένα με εκρηκτικές κεφαλές ή αισθητήρες. Χρησιμοποιούνται για αποστολές αναγνώρισης, προσβολής ναυτικών στόχων (π.χ. φρεγατών, αρματαγωγών ή αποθηκών), καθώς και διαδικασίες συλλογής πληροφοριών.​

Τα επιχειρησιακά τους πλεονεκτήματα πολλαπλά, αποτελούν μία ασύμμετρη απειλή κατά ισχυρών ναυτικών δυνάμεων, με στόχους υψηλής αξίας. Προσφέρουν τηλεχειρισμό μέσω δορυφορικού δικτύου (Starlink) και τεχνολογίες κατά της παρεμβολής, όπως αλλαγή συχνότητας και οπτικές ίνες. Φέρουν υψηλό φορτίο εκρηκτικών, προσφέρουν ταχύτητα, χαμηλό ίχνος και δυνατότητα διείσδυσης σε προστατευόμενες περιοχές…

Τα σκάφη συνήθως λειτουργούν εξ αποστάσεως από ένα κινητό κέντρο ελέγχου (ακόμη και φορτηγό), όπου οι χειριστές χρησιμοποιούν μια σειρά από οθόνες και χειριστήρια.

Οι Ουκρανοί μεταξύ άλλων χρησιμοποιούν και παράγουν:

• Τα «Sea Baby»: διαθέτουν εμβέλεια που φτάνει τα 1.500 χλμ, μεταφέρουν έως 2.000 κιλά ωφέλιμου φορτίου και ενσωματώνουν τεχνολογίες αποφυγής ανίχνευσης και ηλεκτρονικού πολέμου.​ Σε πρόσφατη επίδειξη από την κρατική υπηρεσία ασφαλείας της Ουκρανίας οι παραλλαγές περιλάμβαναν σκάφη εξοπλισμένα με εκτοξευτή πολλαπλών ρουκετών και ένα άλλο με σταθεροποιημένο πυργίσκο πολυβόλου.
• Drone όπως το «Magura», τα οποία συνδυάζουν εξαρτήματα από πολιτικά τζετ σκι για ευκινησία, κατασκευάζονται σε ρυθμό 1–2 την ημέρα και έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικά ενάντια στον ρωσικό στόλο.​
• Παράλληλα ουκρανικές μονάδες δοκιμάζουν ολοένα και περισσότερο υβριδικά σενάρια, π.χ. USV που μεταφέρουν και απελευθερώνουν FPV-drone για περαιτέρω καταστροφική αποτελεσματικότητα.​​

Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη όπως το «Sea Baby», έχουν χρησιμοποιηθεί σε επιτυχημένες επιθέσεις εναντίον 11 ρωσικών πλοίων, συμπεριλαμβανομένων φρεγατών και πυραυλοφόρων, ισχυρίζεται η κρατική υπηρεσία ασφαλείας της Ουκρανίας, γεγονός που, όπως λένε, ώθησε το ρωσικό ναυτικό να μεταφέρει την κύρια βάση του από τη Σεβαστούπολη στην Κριμαία στο Νοβοροσίσκ στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας.

Τι προβλέπει η κοινή δήλωση ηγετών

Στην κοινή δήλωση Μητσοτάκη - Ζελένσκι μετά το πέρας της επίσκεψης του Ουκρανού προέδρου, υπογραμμίζεται ότι «τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές».

Οι ελληνικές πρωτοβουλίες

Ας σημειωθεί πως ήδη στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Τμήμα Καινοτομίας και Νέων Οπλικών Συστημάτων, μία πρωτοβουλία που εντάσσεται στην «Ατζέντα 2030» του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και στο νέο Δόγμα Αποτροπής.

Ανάμεσα στα συστήματα που παρέλασαν είναι το ταχύπλοο σκάφος VTR, ένα Μη Επανδρωμένο Ταχύπλοο Σκάφος Επιφανείας της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου, το οποίο έχει αναπτυχθεί από το Κέντρο Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Είναι ένας συνδυασμός επιχειρησιακού ταχύπλοου σκάφους των Ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων και ενός αυτόνομου συστήματος πλοήγησης με δυνατότητα ανίχνευσης και αποφυγής εμποδίων με αποστολή του την επιτήρηση και παρατήρηση θαλάσσιων στόχων, μέσω θερμικών καμερών, ραντάρ αναγνώρισης και δορυφόρου.

Μεταξύ άλλων «τρέχει» ήδη το σύστημα «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ», ένα antidrone σύστημα που έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει και να εξουδετερώνει εχθρικά drone μέσω ηλεκτρονικών παρεμβολών.

Το συγκεκριμένο σύστημα ήδη έχει εγκατασταθεί στις φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού που επιχειρούν στη Ερυθρά Θάλασσα, στο πλαίσιο της επιχείρησης «ΑΣΠΙΔΕΣ», με άριστα αποτελέσματα.

Υπάρχει και το σύστημα «Υπερίων» το οποίο έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει και να εξουδετερώνει αυτόματα, μέσω παρεμβολών, επιτιθέμενα drone, παρέχοντας κάλυψη 360 μοιρών στις ελληνικές Μονάδες, αλλά και το μη επανδρωμένο αεροσκάφος S-100, ένα υπερσύγχρονο drone το οποίο περιέχεται στον εξοπλισμό των νέων φρεγατών Belharra (FDI HN).

Επιπροσθέτως, μη επανδρωμένα ελικόπτερα όπως το A900 χρησιμοποιούνται ήδη από το Πολεμικό Ναυτικό και είναι εξοπλισμένα με ηλεκτρο-οπτικό σύστημα σύγχρονης τεχνολογίας το οποίο παρέχει, σε ζωντανή μετάδοση, ευκρινή αποτύπωση της επιφάνειας, σε βάθος 30 χιλιομέτρων.

Τέλος ήδη συμμετέχει σε ασκήσεις και επιχειρήσεις φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού, τόσο εντός όσο και εκτός ελληνικής επικράτειας ο «ΑΡΧΥΤΑΣ» ένα μη επανδρωμένο όχημα, προϊόν συνεργασίας της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και εταιρειών του ιδιωτικού τομέα της χώρας μας.