«Ιθάκη»: Η δραματική διαδρομή για παραμονή στο ευρώ, η «παγίδα» Σαμαρά και η Κωνσταντοπούλου

Στο βιβλίο πολιτικό - θρίλερ των 762 σελίδων που βρίσκεται από σήμερα (24/11/25) στις προθήκες των βιβλιοπωλείων από τις εκδόσεις Gutenberg, ο πρώην πρωθυπουργός περιγράφει τις σκληρές και κατά κανόνα άνισες μονομαχίες του με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και το ΔΝΤ, καταγγέλλει την κυβέρνηση Σαμαρά ότι παγίδευσε την κυβέρνησή του με κίνδυνο για τη χώρα και παράλληλα αφηγείται πως οι τότε υπουργοί, Γιάνης Βαρουφάκης, Παναγιώτης Λαφαζάνης και άλλοι πρώην σύντροφοί του υπονόμευσαν με τη δράση τους την προσπάθεια για παραμονή στο ευρώ και έξοδο από τα μνημόνια.

Τιμωρίες, εκβιασμοί και αλλαγή κανόνων

Μέσα από πληθώρα περιστατικών που έρχονται για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας ο κ. Τσίπρας περιγράφει τον Σόιμπλε ως «αρχιτέκτονα του Grexit» και άνθρωπο που παρέκαμπτε τους κανόνες της διαπραγμάτευσης καθοδηγούμενος από προσωπικά κίνητρα δικαίωσης. Μάλιστα, ο πρώην πρωθυπουργός φέρνει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την απαίτηση Σόιμπλε για μεταφορά ελληνικών περιουσιακών στοιχείων 50 δισ. ευρώ με έδρα το Λουξεμβούργο, η οποία λίγο έλλειψε να τινάξει στον αέρα τη 17ωρη διαπραγμάτευση για την τελική συμφωνία με τους δανειστές, αλλά και ένα «δηλητηριώδες non-paper» που είχε διακινήσει την παραμονή της λύσης στα μέλη του Eurogroup.

«Παρά το γεγονός ότι είχε ήδη κλειστεί συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των τριών θεσμών, αυτός επέμεινε η συμφωνία αυτή να αγνοηθεί και να προστεθούν οι δικοί του όροι», σημειώνει και υπογραμμίζει «το οξύμωρο είναι ότι τους κανόνες, για την τήρηση των οποίων μας κουνούσε συνεχώς το δάχτυλο, τώρα δεν είχε καμία αναστολή να τους παρακάμψει».

Η αντίδραση Ρέντσι απέναντι στους σκληροπυρηνικούς

Χαρακτηριστική της «προκλητικότητας και της αλαζονείας» των σκληροπυρηνικών της διαπραγμάτευσης ήταν, σύμφωνα με τη μαρτυρία του κ. Τσίπρα, η έκρηξη του Ιταλού πρωθυπουργού, Ματέο Ρέντσι, όταν κάποιοι από αυτούς διαμαρτυρήθηκαν ακόμη και για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ.

«Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι σηκώθηκε από το τραπέζι, έβγαλε το σακάκι του και τους είπε: “μήπως θέλετε και το σακάκι του Τσίπρα; Πάρτε το δικό μου”. Είναι δυνατόν να συζητάμε έτσι; Είμαστε αρχηγοί κρατών και θα συζητάμε για το αν θα ανοίξει ή όχι και πόσα προγράμματα θα έχει η κρατική τηλεόραση στην Ελλάδα», αναφέρει ο κ. Τσίπρας περιγράφοντας τη θυελλώδη συνεδρίαση.

Ο καταλυτικός ρόλος της Μέρκελ

Στον αντίποδα, πάντως, σειρά διεθνών προσωπικοτήτων στήριξαν την ελληνική προσπάθεια, σύμφωνα με τις μαρτυρίες του κ. Τσίπρα. Σε αυτούς εντάσσει ο κ. Τσίπρας και την Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, η οποία ήταν μεν σκληρή στη διαπραγμάτευση αλλά διαφωνούσε με το σχέδιο Σόιμπλε για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

«Παρά τις επιθυμίες αρκετών εντός της δικής της πολιτικής οικογένειας δεν ενέδωσε στην εύκολη αλλά αρνητική για όλους λύση της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Παρά τις πιέσεις κράτησε ανοιχτό το παράθυρο του συμβιβασμού μαζί μας», αναφέρει.

Πούτιν σε Τσίπρα: Να τα βρεις με την Μέρκελ

Περιγράφοντας δε το διεθνές ράλι επαφών του για την χρηματοδότηση της χώρας, ο κ. ο κ. Τσίπρας αποκαλύπτει για πρώτη φορά ότι ακόμη και ο Βλαντιμίρ Πούτιν τον προέτρεψε σε συνάντησή τους στην Αγία Πετρούπολη τον Ιούνιο του 2015, να τα βρει με τους δανειστές.

«Η απάντησή του ήταν όχι απλώς ειλικρινής αλλά θα έλεγα ωμή. Θα προτιμούσε, μου είπε, εκείνα τα χρήματα που ζητήσαμε να τα έδινε σε ένα ορφανοτροφείο, διότι αν τα έδινε στην Ελλάδα θα ήταν σαν να τα πετούσε σε έναν σκουπιδοτενεκέ» αναφέρει ο κ. Τσίπρας περιγράφοντας την περίοδο που αναζητούσε διεθνή στηρίγματα και προσθέτει: «εντέλει κατέληξε πως θα έπρεπε να φτάσω σε μια συμφωνία με τους εταίρουμας μας. "Να τα βρεις με τη Μέρκελ" μου είπε απλά και καθαρά».

Το τηλεφώνημα Ομπάμα και τα κακά μαντάτα

Ο πρώην πρωθυπουργός χαιρετίζει παράλληλα στο βιβλίο του τη στάση του Μπαράκ Ομπάμα υπέρ της ελληνικής προσπάθειας τόσο κατά την παραμονή της τελικής συμφωνίας με την ΕΕ όσο και στην προσφυγική κρίση.

«Στις Βρυξέλλες δέχθηκα τηλεφώνημα από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα. Ήμουν στο ξενοδοχείο, λίγο πριν αναχωρήσω για τη σύνοδο. Αφού μου έδωσε συγχαρητήρια για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μου είπε:»

«Έχω ένα καλό και ένα κακό νέο να σου μεταφέρω».

«Να ξεκινήσουμε από το καλό;»

«Το καλό είναι ότι μετά τη νίκη σου στο δημοψήφισμα είσαι ο κυρίαρχος των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα».

«Και το κακό;»

«Το κακό νέο είναι ότι έχουν συσπειρωθεί απέναντί σου δυνάμεις που θέλουν σήμερα να τορπιλίσουν τη διαπραγμάτευση και τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Υπάρχει ένα ισχυρό μπλοκ και θέλει για λόγους κυρίως πολιτικούς να μην ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση σήμερα και να οδηγηθείτε στο εθνικό νόμισμα.

Δεν μπορώ να σου πω λεπτομέρειες, αλλά ένα πράγμα σου ζητάω, να είσαι ψύχραιμος. Και να ξέρεις ότι εμείς θα είμαστε καθ’ όλη τη διάρκεια on board, θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις και παρασκηνιακά θα παρέμβουμε αν χρειαστεί» του είπε.

Πρόκειται για μια στιχομυθία που έρχεται για πρώτη φορά στο φως και δείχνει πως επετεύχθη ο στόχος για χρηματοδότηση της προγράμματος και ρύθμιση του χρέους.

Η «παγίδα» της κυβέρνησης Σαμαρά

Αναφερόμενος, όμως, στο εσωτερικό μέτωπο, ο κ. Τσίπρας καταλογίζει στην κυβέρνηση Σαμαρά ότι αποχωρώντας φρόντισε «να μην αφήσει δεκάρα τσακιστή στα δημόσια ταμεία» και ταυτόχρονα είχε ζητήσει σκοπίμως σύντομη παράταση στη διαπραγμάτευση (28 Φεβρουαρίου 2015) για να εμποδίσει την επόμενη κυβέρνηση που βρέθηκε αντιμέτωπη με χρηματοδοτικό κενό.

«Συχνά δυσκολεύομαι να μεταφέρω ακόμα και στους πιο κοντινούς μου ανθρώπους το μέγεθος του κυνισμού που χαρακτήριζε ορισμένους από τους πολιτικούς μου αντιπάλους και τους κύκλους της ολιγαρχίας που τους στήριζαν» σημειώνει αναφερόμενος στην κυβέρνηση Σαμαρά και προσθέτει: «δεν είχαν τον παραμικρό δισταγμό να υπονομεύσουν τη χώρα, αν αυτό εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους. Να ρίξουν την πατρίδα στο χάος, αρκεί να ρίξουν την κυβέρνησή μου. Αποδείχτηκαν όχι απλώς μικρόψυχοι αλλά άνθρωποι χωρίς πατριωτικό μέτρο».

Ο κ. Τσίπρας επισημαίνει, πάντως, ότι είχε αντιληφθεί την «παγίδα χρεοκοπίας», που όπως αναφέρει, είχε στήσει σε βάρος του ο κ. Σαμαράς μέσω των πρόωρων εκλογών του Ιανουαρίου ως αποτέλεσμα της μη εκλογής [ροέδρου της Δημοκρατίας.

Τονίζει, όμως, ότι προτίμησε να σηκώσει το «γάντι» που του έριξε ο κ. Σαμαράς και να καταψηφίσει την υποψηφιότητα του Σταύρου Δήμα, τον οποίο στήριξε η ΝΔ.

«Αν υπερψήφιζα τον ΠτΔ, θα ήταν σαν να αποδείκνυα ότι δεν πίστευα σε όσα έλεγα, ότι δεν ήμουν έτοιμος να επωμιστώ το καθήκον και άφηνα τη χώρα στα χέρια των πολιτικών που την χρεοκόπησαν» εξηγεί.

Η προσωπική ατζέντα Βαρουφάκη και τα κουπόνια στους συνταξιούχους

Ο Αλέξης Τσίπρας περιγράφει με αρνητικό τρόπο τον ρόλο του Γιάνη Βαρουφάκη καταλογίζοντας του ότι λόγω «ματαιοδοξίας», «διδακτισμού» και «προσωπικής ατζέντας» εξελίχθηκε σε εμπόδιο για την ελληνική διαπραγμάτευση.

«Ο Βαρουφάκης είχε αποδειχθεί ακατάλληλος για μια συνθήκη που απαιτούσε σύνθετους και λεπτούς χειρισμούς» αναφέρει ο κ. Τσίπρας και υπογραμμίζει ότι κατάλαβε πως τα πράγματα μαζί του θα έφταναν σε αδιέξοδο όταν εκείνος του πρότεινε να απομακρύνει από τη διαπραγμάτευση τον Γιώργο Χουλιαράκη, κατηγορώντας τον ως «ενδοτικό» απέναντι στους δανειστές. Επίσης, αναφέρει ότι οι σχέσεις του κ. Βαρουφάκη με τους υπόλοιπους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης ήταν άκρως αρνητικές. «Αρκετοί ένιωθαν πως τους υποτιμούσε ενώ κάποιοι άλλοι τον χαρακτήριζαν τζογαδόρο και τυχοδιώκτη. Ακόμη και οι πιο φιλικοί ή μετριοπαθείς είχαν χάσει την υπομονή τους μαζί του» γράφει ο κ. Τσίπρας.

«Ήταν ένας οικονομολόγος που είχε γίνει είδωλο και έδινε την αίσθηση πως περισσότερο απολάμβανε τον νέο του ρόλο παρά βίωνε πιεστικά και με συνείδηση την κρισιμότητα της κατάστασης, το μέγεθος της ευθύνης» εξηγεί και προσθέτει: «υπήρχε σε αυτόν μια επιστημονική εμμονή, μια διάθεση να φτάσει μέχρι το τέλος ακόμα και αν αυτό θα προκαλούσε την κατάρρευση του σχεδιασμού μας, την κατάρρευση της κυβέρνησης ή ακόμη και της χώρας».

Ο πρώην πρωθυπουργός γράφει επίσης ότι ενώ είχε καταστήσει σαφές στον κ. Βαρουφάκη ότι δεν συζητούσε έξοδο από το ευρώ εκείνος του ανέλυε πλάνα για παράλληλο νόμισμα και πληρωμή συνταξιούχων με κουπόνια. «Καλά είσαι με τα καλά σου; Πώς θα δίνουμε κουπόνια αντί για συντάξεις; Δεν θα αντέξουμε ούτε μια μέρα» του είπε ο κ. Τσίπρας. «Μετά άρχισε να μου λέει ότι υπήρχε και η εναλλακτική να μην τυπώσουμε κουπόνια αλλά να τα κάνουμε όλα ηλεκτρονικά με το κινητό. Να συναλλάσσονται οι συνταξιούχοι με το κινητό, το 2015! Με την προχειρότητα αυτή, τέλειωσε για μένα η συζήτηση» σημειώνει.

Η «αυτοκαταστροφική αδιαλλαξία» της Ζωής Κωνσταντοπούλου

Με ακόμη πιο μελανά χρώματα περιγράφει ο κ. Τσίπρας τον ρόλο της τότε προέδρου της Βουλής, Ζωής Κωνσταντοπούλου. Ειδικότερα, χαρακτηρίζει «αυτοκαταστροφική», «απρόβλεπτη» και «εμμονική» τη στάση της και παραδέχεται ότι μετάνιωσε που της είχε ανοίξει το δρόμο για την προεδρία της Βουλής.

«Συμπορεύτηκε με τους οπαδούς της εξόδου από το ευρώ και την Ευρώπη, τον Λαφαζάνη και όσους αποχώρησαν μαζί του αξιοποιώντας τη θεσμική της θέση ως προέδρου της Βουλής στην οποία είχε εκλεγεί με δική μου πρόταση» επισημαίνει.

Οι διαβεβαιώσεις στον Προκόπη Παυλόπουλο για παραμονή στο ευρώ

Αναφερόμενος στον Προκόπη Παυλόπουλο ο κ. Τσίπρας υπογραμμίζει ότι τον πρότεινε για την Προεδρία της Δημοκρατίας λόγω της εκτίμησης που του έτρεφε για την ψυχραιμία και την ευαισθησία με την οποία είχε αντιμετωπίσει ως αρμόδιος υπουργός τα γεγονότα στην Αθήνα μετά τον φόνο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου το 2008.

Μάλιστα, αποκαλύπτει ότι ο κ. Παυλόπουλος ήρθε συγκινημένος στο Μαξίμου όταν του ανακοινώθηκε η απόφαση του κ. Τσίπρα να τον προτείνει για ΠτΔ. «Μου είπε: “αυτό μόνο πες μου για να σου απαντήσω, θα μείνουμε στο ευρώ”, του απάντησα “Μην ανησυχείς, Προκόπη, θα μείνουμε» αναφέρει.

Αυτοκριτική για το «Ολαντρέου» και το «ευρώ που δεν είναι φετίχ»

Μεταξύ άλλων σημείων αυτοκριτικής ο κ. Τσίπρας παραδέχεται ότι έσφαλε το 2012 όταν χρησιμοποίησε τον χαρακτηρισμό «Ολαντρέου» κατά του τότε προέδρου της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ. «Αν διέθετα τότε περισσότερη εμπειρία, θα το είχα σίγουρα αποφύγει, γιατί τώρα γνωρίζω καλά πόσο εύκολα τέτοιες λέξεις μπορούν να απομονωθούν και να χρησιμοποιηθούν εναντίον σου» γράφει θυμίζοντας ότι αναπαρήγαγε την φράση από τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν.

Αντίστοιχα, αναγνωρίζει ότι δεν έπρεπε να δικαιολογήσει τη φράση του Παναγιώτη Λαφαζάνη «το ευρώ δεν είναι φετίχ», τέσσερις μόλις ημέρες πριν από τις επαναληπτικές εκλογές του 2012. «Σε λίγες μόνο στιγμές, η φράση αποκόπηκε από το ευρύτερο πλαίσιό της, φούσκωσε μέσα στον θόρυβο των Μέσων και μετατράπηκε σε βαρίδι που με ακολούθησε μέχρι την ώρα της κάλπης» παραδέχεται.

Η πικρία για τις αναφορές Μητσοτάκη

Σε διάφορα σημεία του βιβλίου ο κ. Τσίπρας ασκεί κριτική στον Κυριάκο Μητσοτάκη τόσο για τον τρόπο που τον αντιπολιτεύτηκε όσο και για την περίοδο της κυβέρνησης ΝΔ με αιχμές την υπόθεση των Τεμπών, τις υποκλοπές, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και την εξωτερική πολιτική. Όμως δεν κρύβει την ενόχλησή του για τους υπαινιγμούς που είχε αφήσει ο κ. Μητσοτάκη κατά του πατέρα του, για τον ισχυρισμό ότι η κυβέρνηση Τσίπρα «αντάλλαξε την Μακεδονία με τις συντάξεις» αλλά και για το ότι συνέχιζε να μιλά για «τέταρτο μνημόνιο» και μετά την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα.

«Από τους ποταμούς χυδαιότητας που ξεχύθηκαν εναντίον μου εκείνο που με πίκρανε βαθιά ήταν η επίθεση στο παρελθόν της οικογένειάς μου. Στον νεκρό πατέρα μου. Μια πράξη ακραίας ποταπότητας με δράστη τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που κατά τη δευτερολογία του στη Βουλή, στις 8 Μαΐου 2019 άφησε υπαινιγμούς ότι δήθεν η οικογένειά μου είχε δεσμούς με τη Χούντα» επισημαίνει. Καταγγέλλει δε ότι στη συνέχεια στελέχη της ΝΔ διακίνησαν πλαστή φωτογραφία που υποτίθεται ότι έδειχνε τον πατέρα του με τον Παπαδόπουλο.

«Έφτασαν για να πληγώσουν εμένα να προσβάλουν κάτι ιερό για μένα: τη μνήμη του πατέρα μου. Τη μνήμη ενός ανθρώπου που δεν είχε τίποτε άλλο στη ζωή του πέρα από την εργατικότητα και την αφοσίωσή του στην οικογένειά του» αναφέρει ο κ. Τσίπρας και υπενθυμίζει ότι αντέδρασε αυθόρμητα με μια επιστολή αποκατάστασης της αλήθειας. «Το έκανα όχι για να απαντήσω στη συκοφαντία, αλλά για να τιμήσω τον άνθρωπο που με έφερε στον κόσμο και μου εμφύσησε, μαζί με τη μητέρα μου, τις αξίες που με καθόρισαν».

Σε ό,τι αφορά τον ισχυρισμό για τη συμφωνία των Πρεσπών ο κ. Τσίπρας σχολιάζει: «Έφτασε στο τελευταίο σκαλί, στου κακού τη σκάλα, για να θυμηθώ τον Παλαμά. Και κατασκεύασε την αθλιότητα ότι “ο Τσίπρας αντάλλαξε τη Μακεδονία με τις συντάξεις. Όταν το άκουσα για πρώτη φορά δεν πίστευα στα αυτιά μου. Δεν περίμενα να πέσει τόσο χαμηλά».