Ευρώπη και ΗΠΑ σε παράλληλες αλλά διαφορετικές πορείες για την Ουκρανία

Η γεωγραφική απόσταση είναι δεδομένη ωστόσο, αυτό που φάνηκε καθαρά είναι πως ΕΕ και ΗΠΑ φαίνεται να διαφέρουν αισθητά τόσο ως προς την προσέγγιση, αλλά και ως προς την τακτική στο δρόμο για την ειρήνη.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας, εμφανίστηκε κατηγορηματική προσερχόμενη στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. «Είναι μια κρίσιμη διπλωματική εβδομάδα», τόνισε, επιμένοντας πως η Μόσχα δεν επιδιώκει πραγματικά τον τερματισμό του πολέμου. Παρά τις αμερικανικές τοποθετήσεις περί «δύσκολων αλλά παραγωγικών» συνομιλιών στη Φλόριντα, η Κάγια Κάλας υπογράμμισε ότι η Ουκρανία μπορεί να ενισχύσει τη θέση της μόνο με περισσότερη πίεση προς τη Ρωσία και με συνεχή στρατιωτική, οικονομική και ανθρωπιστική υποστήριξη.

Το ζήτημα της αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων εξελίσσεται σε στρατηγικό διακύβευμα καθώς οι ΗΠΑ εξετάζουν τρόπους να τα αξιοποιήσουν, γεγονός που δημιουργεί έναν ακόμη αγώνα δρόμου για την ΕΕ, ώστε να μην βρεθεί εκ νέου πίσω από τις εξελίξεις.

Η απουσία της ΕΕ από το τραπέζι των συνομιλιών

Οι συνομιλίες στη Φλόριντα, στις οποίες η ΕΕ δεν είχε θεσμική παρουσία, ανέδειξαν μια πραγματικότητα που δύσκολα πλέον μπορεί να αγνοηθεί. Παρά την οικονομική και στρατιωτική συμβολή της Ευρώπης στην άμυνα της Ουκρανίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να βρίσκεται εκτός του σκληρού πυρήνα των διαπραγματεύσεων.«Οι Ουκρανοί είναι εκεί μόνοι τους», είπε η Κάγια Κάλας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ευρωπαϊκή συνοχή και παρουσία θα ενίσχυε σημαντικά τη θέση του Κιέβου. «Αν ήταν μαζί με τους Ευρωπαίους, θα ήταν σίγουρα πολύ πιο δυνατοί. Αλλά οι Ουκρανοί υπερασπίζονται τον εαυτό τους», τόνισε .

Η απόκλιση ΕΕ – ΗΠΑ στις εκτιμήσεις για τη ρωσική στάση, με την Ευρώπη να επιμένει στη σκληρή γραμμή περί αδιάλλακτου Κρεμλίνου, δημιουργεί ένα διπλωματικό κενό.«Η Ρωσία δεν θέλει ειρήνη και γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε πιο δυνατή την Ουκρανία, να μπορεί να υπερασπιστεί την κυριαρχία της και τον εαυτό της σε αυτή τη δύσκολη στιγμή», δήλωσε χαρακτηριστικά η ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής.Αυτή η εικόνα εντείνει το ερώτημα για το κατά πόσο η Ευρώπη μπορεί να διεκδικήσει στρατηγική αυτονομία, αλλά και πραγματική επιρροή σε έναν πόλεμο που επηρεάζει άμεσα τη δική της ασφάλεια και το μέλλον των ευρωπαϊκών συνόρων.

Παράλληλα, ανέφερε πώς «αν πρόκειται να υπάρξει πίεση στον ουκρανικό στρατό, που δεν έχει εισβάλει σε κανέναν, τότε θα πρέπει επίσης να υπάρξει πίεση και στον ρωσικό στρατό. Και πραγματικά ο ρωσικός στρατός είναι αυτός που αποτελεί κίνδυνο για όλους. Και δεν μιλώ μόνο για τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά για όλες τις γειτονικές χώρες της Ρωσίας».

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας, έθεσε το δικό του στίγμα, εστιάζοντας στην ανάγκη για ένα συνεκτικό πλαίσιο ευρωπαϊκής άμυνας με ορίζοντα το 2030. «Η Ελλάδα έχει να προσφέρει», δήλωσε, παρουσιάζοντας την ελληνική «Ατζέντα 2030», η οποία περιλαμβάνει μια πολυδιάστατη προσέγγιση που συνδυάζει στρατιωτικά, πολιτικά, τεχνολογικά και διπλωματικά εργαλεία.