Ο άξονας Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και τα γεωπολιτικά σήματα -Σκληρό μήνυμα Νετανιάχου στην Τουρκία

της Μαρίας Τσιλινίκου και του Χρύσανθου Κοσελόγλου

Σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων και ρευστότητας στο περιφερειακό σύστημα, το τριμερές σχήμα αποκτά εκ νέου στρατηγικό βάθος, με αιχμή την άμυνα, την ενεργειακή συνεργασία και τη συνδεσιμότητα.

Στο πλαίσιο αυτό, η Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Πρόκειται για την 10η τριμερή, η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει ότι το συγκεκριμένο σχήμα συνεργασίας έχει πλέον υπερβεί τον αρχικό του χαρακτήρα και εξελίσσεται σε θεσμοθετημένο πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι τρεις ηγέτες συζητούν όχι μόνο τις τρέχουσες περιφερειακές εξελίξεις, αλλά και την «επόμενη σελίδα» της συνεργασίας, με αιχμή το σχήμα «3+1», το οποίο προβλέπει και τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών. Η εμπλοκή της Ουάσιγκτον ενισχύει το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Τριμερούς και προσδίδει πρόσθετη διεθνή νομιμοποίηση στο εγχείρημα. Στο δε κομμάτι του εμπορίου, είναι ενδεικτικό πως 186 πτήσεις γίνονται την εβδομάδα ανάμεσα σε Κύπρο και Ισραήλ.

Σκληρό μήνυμα Νετανιάχου στον Ερντογάν

«Προς όσους φαντασιώνονται ότι μπορούν να δημιουργήσουν αυτοκρατορίες και έλεγχο επί των χωρών μας τους, λέω: ξεχάστε το. Δεν πρόκειται να συμβεί. Μην το σκέφτεστε καν. Είμαστε αποφασισμένοι και ικανοί να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας και η συνεργασία ενισχύει αυτές τις δυνατότητες. Μαζί, εμείς οι δημοκρατίες της Ανατολικής Μεσογείου θα προωθήσουμε την ασφάλεια, την ευημερία και την ελευθερία» δήλωσε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός φωτογραφίζοντας τον Ερντογάν.

Άμυνα, ασφάλεια και ενέργεια στον πυρήνα της συνεργασίας

Τα θέματα που τέθηκαν επί τάπητος αφορούν στα επόμενα βήματα μιας στρατηγικής συνεργασίας με σαφείς άξονες αναφοράς. Η άμυνα και η ασφάλεια παραμένουν στον πυρήνα της Τριμερούς, με στόχο την αντιμετώπιση κοινών απειλών και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των τριών χωρών.

Ειδική αναφορά έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνεργασία με το Ισραήλ στον τομέα της τεχνολογίας και της καινοτομίας. «Βρισκόμαστε στην αρχή μιας τεράστιας επανάστασης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και πρέπει να αξιοποιήσουμε τη δύναμή της με θετικό και εποικοδομητικό τρόπο» υπογράμμισε.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στον τομέα της ενέργειας, όπου Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ επιδιώκουν να διαμορφώσουν ένα πλέγμα συνεργασιών που θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής και της Ευρώπης. Παράλληλα, η συνδεσιμότητα – τόσο σε επίπεδο υποδομών όσο και ψηφιακών δικτύων – αναδεικνύεται σε κρίσιμο πεδίο σύγκλισης συμφερόντων.

Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο ρόλο της Ελλάδας ως βασικού ενεργειακού κόμβου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. «Αποτελούμε πύλη για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, κάτι που θα μπορούσε να είναι πολύ σημαντικό τόσο για την Κύπρο όσο και για το Ισραήλ. Γινόμαστε καθαροί εξαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας. Και, φυσικά, η διασφάλιση της προώθησης σημαντικών έργων διασύνδεσης που ενώνουν τις τρεις χώρες μας παραμένει βασική προτεραιότητα για τις τρεις χώρες μας» υπογράμμισε.

Ειδική αναφορά έγινετη στη σημασία του διαδρόμου IMEC και στην ανάγκη να προχωρήσουν οι τρείς χώρες σε συγκεκριμένα παραδοτέα -παραδοτέα προσανατολισμένα σε έργα-, τα οποία θα αποδείξουν τη μεγάλη αξία αυτού του στρατηγικού διαδρόμου που θα συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ, την Κύπρο και την ηπειρωτική Ευρώπη

Η Τριμερής εκπέμπει σαφές μήνυμα εμβάθυνσης της συνεργασίας και κοινής πορείας σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος. Δεν είναι τυχαίο ότι η Σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών του τριμερούς σχήματος, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη άνοιξη στην Αθήνα, είχε προσδώσει νέα δυναμική στη συνεργασία, προετοιμάζοντας το έδαφος για τις επόμενες κινήσεις.

Νέα ώθηση στη στρατηγική σχέση Ελλάδας – Ισραήλ

Η πρόσφατη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, στην Ιερουσαλήμ, επαναβεβαίωσε τον στρατηγικό χαρακτήρα των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων και ανέδειξε εκ νέου τη σημασία της τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, στον απόηχο της υπογραφής του σχεδίου ειρήνης για τη Γάζα και ενώ η περιφερειακή αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται σε φάση αναδιαμόρφωσης.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Πρωθυπουργός εξήγησε πως η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη να συμβάλει στην επόμενη μέρα μέσω της διπλωματίας και των προσπαθειών σταθεροποίησης. «Πιστεύω ότι είμαστε μια χώρα που χαίρει μεγάλου σεβασμού στην περιοχή. Εάν παρουσιαστεί η ευκαιρία να αναλάβουμε αυτόν τον ρόλο, σίγουρα θα την αδράξουμε».

Το τετ α τετ των δύο ηγετών ακολούθησαν εκτεταμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών Ελλάδας και Ισραήλ, με στόχο την περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας σε τομείς στρατηγικής σημασίας. Η Αθήνα αντιμετωπίζει τη σχέση με το Ισραήλ ως σταθερό σημείο αναφοράς στην εξωτερική της πολιτική, ιδίως σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών αναταράξεων.