Η σκληρή ρητορική Ερντογάν και η τουρκική ενόχληση για την τριμερή Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ

Ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την πρόσφατη τριμερή Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, υπογραμμίζοντας ότι τέτοιου είδους συμφωνίες δεν επηρεάζουν ούτε δεσμεύουν την τουρκική πολιτική.

«Μπορούν να γίνουν συμφωνίες, αλλά καμία από αυτές δεν μας δεσμεύει, δεν αλλάζει την πολιτική μας», δήλωσε χαρακτηριστικά, στέλνοντας μήνυμα ότι η Άγκυρα παραμένει αμετακίνητη στις θέσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Η Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ που πραγματοποιήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου, σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, επιβεβαίωσε τον στρατηγικό χαρακτήρα της τριμερούς συνεργασίας και ανέδειξε τη σταθερότητά της σε ένα ιδιαίτερα ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον.

Σε μια περίοδο έντονων ανακατατάξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, με τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, τις ενεργειακές διεκδικήσεις και τις περιφερειακές στρατηγικές να διαμορφώνουν ένα σύνθετο σκηνικό, η κοινή παρουσία των τριών ηγετών έστειλε σαφές μήνυμα σύμπλευσης, συνέχειας και εμβάθυνσης της συνεργασίας σε τομείς όπως η ασφάλεια, η ενέργεια και η περιφερειακή σταθερότητα.

Σαφές μήνυμα προς την Τουρκία

Το μήνυμα αυτό αποτυπώθηκε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο στις δηλώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος, χωρίς να κατονομάσει, έστρεψε τα βέλη του προς την Άγκυρα. «Προς όσους φαντασιώνονται ότι μπορούν να δημιουργήσουν αυτοκρατορίες και έλεγχο επί των χωρών μας, λέω: ξεχάστε το», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι οι δημοκρατίες της Ανατολικής Μεσογείου είναι αποφασισμένες και ικανές να υπερασπιστούν την κυριαρχία και την ασφάλειά τους μέσα από τη συνεργασία. Η αναφορά αυτή, σε συνδυασμό με τη δέσμευση του Ισραήλ για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας με Ελλάδα και Κύπρο στον τομέα της ασφάλειας, ανέδειξε τη γεωπολιτική διάσταση της τριμερούς.

Στο ίδιο πνεύμα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε τη διάρκεια και την ανθεκτικότητα της συνεργασίας, σημειώνοντας ότι πρόκειται για τη δέκατη τριμερή συνάντηση των τριών χωρών. Η επισήμανση αυτή δεν ήταν τυχαία, καθώς κατέδειξε ότι η τριμερής Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ δεν αποτελεί μια συγκυριακή σύμπραξη, αλλά έναν σταθερό άξονα που έχει δοκιμαστεί στον χρόνο και έχει αποκτήσει στρατηγικό βάθος, λειτουργώντας ως παράγοντας σταθερότητας σε μια περιοχή με διαρκείς εντάσεις και ανταγωνισμούς.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνέχισε σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους. Αναφερόμενος στο Ισραήλ έκανε λόγο για «ενέργειες αυτών που έχουν το αίμα 70.000 Παλαιστινίων αδελφών μας στα χέρια τους», υποστηρίζοντας ότι οι πολιτικές τους «δεν διαφέρουν από τον ήχο ενός τενεκεδένιου κουτιού».

Παράλληλα, επανέλαβε τη γνωστή τουρκική θέση ότι η χώρα του δεν παραβιάζει δικαιώματα τρίτων, αλλά ούτε και επιτρέπει να παραβιαστούν τα δικά της. «Είτε πρόκειται για την Ανατολική Μεσόγειο, είτε για το Αιγαίο, είτε οπουδήποτε αλλού, δεν θα επιτρέψουμε την καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, ούτε των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων», τόνισε, επαναφέροντας στο προσκήνιο το Κυπριακό και τον ρόλο της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης, όπως υποστηρίζει η ίδια.

Διπλωματική κινητικότητα

Την ίδια ώρα, σε διαφορετικό τόνο, τα υπουργεία Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας αναζητούν ημερομηνία για τη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, το οποίο τοποθετείται χρονικά στους πρώτους τρεις μήνες του 2026. Στόχος είναι η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και η αποτροπή νέων κρίσεων.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, ξεκαθάρισε ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας «δεν έκλεισαν ποτέ» και ότι η ύπαρξή τους είναι κρίσιμη ώστε να προλαμβάνονται οι εντάσεις. «Δεν υπήρξε καμία κατάργηση των ήρεμων νερών», σημείωσε, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ.

Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας επανέλαβε ότι η βασική και ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στις δύο χώρες παραμένει η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας. Όσο το ζήτημα αυτό παραμένει άλυτο, οι εντάσεις θεωρούνται αναπόφευκτες. «Η Μεσόγειος είναι μία σχετικά μικρή θάλασσα, αλλά με πολύ μεγάλες αξιώσεις και αναμφισβήτητο πλούτο», υπογράμμισε.

Σύμφωνα με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών η επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, είναι τακτική και χαρακτηρίζεται από «ικανοποιητικό επίπεδο ειλικρίνειας». Όπως ανέφερε, όταν χρειάστηκε να υπάρξει παρέμβαση για την αποσυμπίεση εντάσεων, αυτή έγινε με επιτυχία, αποτρέποντας σοβαρές κρίσεις.

Παρά τις δηλώσεις καλής θέλησης, η πραγματικότητα παραμένει σύνθετη. Η πολιτική βούληση για πρόοδο συνυπάρχει με βαθιές διαφωνίες καθιστώντας τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο μια εύθραυστη ισορροπία, που δοκιμάζεται διαρκώς από δηλώσεις, κινήσεις και γεωπολιτικές εξελίξεις.