Η ιστορία του παλαιότερου έγχρωμου εκτυπωμένου βιβλίου

Newsroom

Σάββατο, 03 Οκτωβρίου 2015 10:43

Η ιστορία του παλαιότερου έγχρωμου εκτυπωμένου βιβλίου — Πρόωρα ανθισμένη δαμασκηνιά με χρυσάνθεμα και πέτρες Cambridge University Library

Οι υπάλληλοι της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου του Cambridge, ανοίγοντας ένα βιβλίο που «έτριζε» το δέσιμό του, είχαν μόνο μία αμυδρή ιδέα σχετικά με το τί θα αντίκριζαν. Το περιεχόμενο του παλαιότερου έγχρωμου εκτυπωμένου βιβλίου στον κόσμο, επιτέλους αποκαλύφθηκε.

Λευκό πουλί με λοφία πάνω σε χιονισμένο κλαδί καμέλιας

Όταν όμως έφτασε η στιγμή της αποκάλυψης ένοιωσαν δέος: « Αυτό που μας εξέπληξε ήταν η ζωντάνια των εικόνων», λέει ο Charles Aylmer, επικεφαλής του τμήματος των Κινέζικων Εκδόσεων που φιλοξενεί η βιβλιοθήκη, «σαν να μην το είχε κανείς ξεφυλλίσει για περισσότερα από 300 χρόνια». «Ανακαλύψαμε ότι το αντίτυπό μας, δεν ήταν μόνο άθικτο, αλλά επίσης και πλήρες».

«Πλήρες» σημαίνει 138 σελίδες, εντυπωσιακά γεμάτες με πολύχρωμες ζωγραφιές και σχέδια, από πενήντα διαφορετικούς καλλιγράφους, με συνοδευτικά κείμενα, που στοιχειοθετούσαν, όλα μαζί, ένα βιβλίο 388 σελίδων. Αυτά τα ξεχωριστά σχέδια – τα οποία περιλάμβαναν μοναδικές υδατογραφίες με αποχρώσεις – δημιουργήθηκαν επί σειρά δεκαετιών, εξηγεί ο Aylmer.

Ενδείξεις για την εμφάνισή του, υπήρχαν από την μεταγενέστερη μερική αναπαραγωγή του βιβλίου, Shi zhu zhai shu hua pu, ένα περιζήτητο εγχειρίδιο καλλιγραφίας και ζωγραφικής που δημιούργησαν το 1633 οι τυπογράφοι του Ten Bamboo Studio, στην πόλης Nanjing, της Κίνας. Αλλά αυτό το αντίγραφο που έχει διασωθεί, χρονολογείται από τις αρχές του 17ου αιώνα, ανήκει στην πρώτη έκδοσή, "το μοναδικό που έχει ολοκληρωθεί, βρίσκεται σε άριστη κατάσταση και στην αρχική του βιβλιοδεσία".

Το βιβλίο παρέμενε ανέγγιχτο «στα πιο ασφαλή θησαυροφυλάκια», λέει ο Aylmer.

Η βιβλιοδεσία έχει γίνει με την παραδοσιακή τεχνική της «πεταλούδας», κατά την οποία οι σελίδες εκτυπώνονται στη μία πλευρά και κολλούνται μεταξύ τους.

Αυτή η τεχνική καθιστούσε το βιβλίο πολύ εύθραυστο για να μπορέσει κάποιος να το ξεφυλλίσει. Ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία, που ακόμη και οι πιο έμπειροι υπάλληλοι της βιβλιοθήκης, χρειάσθηκαν 14 μέρες να γυρίζουν προσεκτικά τις σελίδες του, να αποκαλύψουν τα μυστικά του και να το ψηφιοποιήσουν.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περίπλοκης διαδικασίας δεν προκλήθηκε καμία ζημιά στο βιβλίο, εξήγησε ο Aylmer και πρόσθεσε, ότι, τώρα επεστράφη στο θησαυροφυλάκιο.

Το αποτέλεσμα της εργασίας των υπαλλήλων της βιβλιοθήκης, ήταν μια σειρά από εικόνες, τις οποίες μπορεί να εξερευνήσει οποιοσδήποτε. Στην κυριολεξία, έχει «ανάψει» το διαδίκτυο, τον τελευταίο μήνα που αποκαλύφθηκε η ψηφιακή μορφή του βιβλίου.

Ο Aylmer αποκαλύπτει πώς δημιουργήθηκε

Οι εικόνες μοιάζουν με υδατογραφίες, αλλά στην πραγματικότητα είναι το αποτέλεσμα μιας περίπλοκης διαδικασίας εκτύπωσης πάνω σε ξύλινα τελάρα -πλάκες (τεχνική Wood block - ξυλογραφία). Το αρχικό έργο του καλλιτέχνη επικολλάται με την εικόνα προς τα κάτω πάνω σε ένα λείο τελάρο από αχλαδιά ή κάποιο άλλο περίτεχνα σκαλισμένο, ακόμη και με μικρές λεπτομέρειες, ξύλο, τα" λέει ο Aylmer.

«Τα κενά τμήματα απομακρύνονται προσεκτικά, αφήνοντας μία υπερυψωμένη εικόνα, αντιστραμμένη από την αρχική, που είναι εμποτισμένη και χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει το αντίγραφο -σφραγίδα. Εάν απαιτούνται περισσότερα από ένα χρώματα, τότε δημιουργούνται πολλές πλάκες και η εικόνα εκτυπώνεται σε διαφορετικά μελάνια».

Η τεχνική είναι γνωστή ως "πολύχρωμη ξυλογραφία" ή "douban". Εφευρέθηκε από τον χαράκτη και καλλιτέχνη και Χου Zhengyan (1584-1674), ιδρυτή των “Ten Bamboo Studio”. Το εγχειρίδιο είναι το παλαιότερο βιβλίο πολύχρωμης εκτύπωσης, με τη μέθοδο της ξυλογραφίας, που υπάρχει.

Ήταν ένα βιβλίο για σπουδαστές;

Το περίπλοκο αυτό βιβλίο, ήταν ένα εγχειρίδιο διδασκαλίας, λέει ο Aylmer. To βιβλίο παρουσιάζει «μοντέλα σύνθεσης» και περιέχει λεπτομερείς οδηγίες σχετικές με τις τεχνικές πινέλου. Αλλά δεδομένης της εκπληκτικής ομορφιάς του κάποιος μπορεί να το απολαύσει και ως μοναδικό έργο τέχνης», λέει.

Πώς έφτασε από το Nanjing στο Cambridge;

Το βιβλίο ανήκε στον George Evans Moule, έναν απόφοιτο του Πανεπιστημίου του Cambridge, o οποίος έφτασε στην Κίνα το 1858, ως Αγγλικανός Ιεραπόστολος, εξηγεί ο Aylmer. Μετά το θάνατό του, το βιβλίο δώρισε στην Βιβλιοθήκη του Πανεπιστήμιου του Cambridge, ο γιός του Arthur Christopher Moule, ο οποίος είχε γεννηθεί στην Κίνα και έγινε καθηγητής Κινέζικων, στο ίδιο Πανεπιστήμιο, το 1933.

Αποτέλεσε αυτό το βιβλίο, την αρχή για την άνθιση της έγχρωμης εκτύπωσης;

Το εγχειρίδιο είχε μεγάλη απήχηση και ήταν περιζήτητο, ειδικά στην Ιαπωνία, όπου ενέπνευσε ένα νέο τομέα της τυπογραφίας, εξηγεί ο Aylmer, αλλά η τεχνική του «ήταν τόσο περίπλοκη και τόσο εκλεπτυσμένη που δεν κατάφεραν ποτέ να την προσεγγίσουν».

Στην ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου του Cambridge, μπορείτε να εξερευνήσετε περισσότερα «διαμάντια» από τη Συλλογή των Κινέζικων Εκδόσεων – από τα 3.000 ετών οστά που χρησιμοποιούνταν για μαντεία, μέχρι τα αρχαία χαρτονομίσματα.

CNN