Μεγάλα έργα Τέχνης μετονομάζονται χάρη στους μαύρους πρωταγωνιστές τους

Πίνακες του Μανέ, του Πικάσο και του Σεζάν… αλλάζουν όνομα και εκτίθενται ξανά. Ο λόγος; Οι υπεύθυνοι της έκθεσης αναζήτησαν την ταυτότητα των έγχρωμων μοντέλων των συγκεκριμένων έργων και αποφάσισαν να τα βγάλουν από την αφάνεια…

Η «Ολυμπία» του Εντουάρ Μανέ, ο σκανδαλώδης πίνακας που απεικονίζει μια γυμνή ξαπλωμένη πόρνη και ουσιαστικά σηματοδοτεί τη γέννηση της σύγχρονης Τέχνης, άλλαξε όνομα και πλέον λέγεται «Λόρι», από τη γυναίκα που ποζάρισε για να δημιουργηθεί η μαύρη υπηρέτρια.

Δεν είναι το μόνο έργο που άλλαξε όνομα πριν παρουσιαστεί στην έκθεση: «Μαύρα μοντέλα-Από τον Ζερικώ στον Ματίς», που ξεκινά στο Musée d’Orsay. Η τεράστια έκθεση περιλαμβάνει έργα των Ντελακρουά, Γκογκέν, Πικάσο, Μπονάρ και Σεζάν και διαπραγματεύεται την απεικόνιση μαύρων ή μεικτής ράτσας ανθρώπων στη γαλλική Τέχνη από την κατάργηση της δουλείας στη χώρα (το 1848) μέχρι τη δεκαετία του 1950.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι μαύροι έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη γέννηση της μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι, αλλά δεν καταγράφηκαν ποτέ στην ιστορία της.

Από τον Ντιβάλ και τη «Μαύρη Αφροδίτη», που ήταν ερωμένη και μούσα του ποιητή Μποντλέρ και η οποία απεικονίστηκε επίσης από τον Μανέ, ως την Κουβανή τραγουδίστρια Μαρία Μαρτίνεζ και τον λογοτέχνη Αλέξανδρο Δουμά, συγγραφέα του «Κόμη Μοντεχρήστου», υπάρχει μια έντονη παρουσία μαύρων ανθρώπων στους προοδευτικούς κύκλους της Τέχνης, σε μια εποχή που η κοινωνικοποίηση με ανθρώπους άλλης ράτσας ήταν ακόμα ταμπού.

Η επιρροή αυτή των μαύρων ανθρώπων στη γαλλική Τέχνη, δεν καταγράφηκε από την ιστορία της Τέχνης, λόγω των στερεοτύπων και του ρατσισμού. Τώρα τα ονόματα των μοντέλων αποκαλύπτονται και μπαίνουν στους πίνακες, κάτι που θα είχε συμβεί εξ αρχής εάν ήταν ευρωπαίοι και λευκοί.

Ο πίνακας «πορτραίτο μιας νέγρας», που στη έκθεση εμφανίζεται ως «πορτραίτο της Μαντλέν», ζωγραφίστηκε από τη Marie-Guillemine Benoist την περίοδο ανάμεσα στη στιγμή που η γαλλική επανάσταση κατάργησε τη δουλεία, το 1788 και το 1802 που ο Ναπολέων την επέτρεψε ξανά. Για περισσότερα από 200 χρόνια, κανείς δεν ασχολήθηκε να μάθει ποια ήταν. Ήταν απλώς μια «νέγρα», η αναφορά γινόταν στη ράτσα και όχι στο άτομο.

Μαύροι άνθρωποι απεικονίζονται σε μερικά από τα σπουδαιότερα έργα Τέχνης της περιόδου, με τον Ζερικώ να τους δίνει τρεις από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στη «Σχεδία της Μέδουσας». Το αγαπημένο μοντέλο του ζωγράφου, ένας Αϊτινός με το όνομα Ζοζέφ, επιτέλους παίρνει ταυτότητα στη συγκεκριμένη έκθεση.

Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 21 Ιουλίου.