ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο ζωγράφος της Αναγέννησης Ραφαήλ ίσως πέθανε από μια «ίωση τύπου κορωνοϊού»

Ο ζωγράφος της Αναγέννησης Ραφαήλ ίσως πέθανε από μια «ίωση τύπου κορωνοϊού»
Wikipedia

Ένα ιατρικό λάθος, μια δική του παράλειψη και μια ίωση που μοιάζει πολύ μ' αυτήν του κορωνοϊού, μάλλον ήταν αυτά που οδήγησαν σε πρόωρο θάνατο το μεγάλο ζωγράφο της Αναγέννησης Ραφαήλ.

Ένας εμπύρετος Ραφαήλ που υπέφερε από μια «ασθένεια τύπου κορωνοϊού», πέθανε αφού παρέλειψε να πει στους γιατρούς του ότι επισκεπτόταν μυστικά τις κατακτήσεις του, νύχτες με τσουχτερό κρύο, κάτι που τους οδήγησε λανθασμένα να κάνουν αφαιμάξεις, σύμφωνα με μια νέα έρευνα αφιερωμένη στο μεγάλο καλλιτέχνη της Αναγέννησης.

Σύμφωνα με ένα λαϊκό μύθο, ο ζωγράφος, που φέτος συμπληρώνονται 500 χρόνια από τον θάνατό του, πέθανε το 1520, σε ηλικία μόλις 37 ετών, από σύφιλη μετά από τις ερωτικές του περιπέτειες με μία κυρία. Οι ειδικοί, σε κάθε περίπτωση, συμφωνούν ότι ο θάνατός του οφείλεται σε κάποιου είδους μόλυνση.

Ο πυρετός που εξουθένωσε τον ιδιαίτερα παραγωγικό ζωγράφο και αρχιτέκτονα αντιμετωπίστηκε από «τους καλύτερους γιατρούς της Ρώμης, που στάλθηκαν από τον πάπα» ο οποίος φοβόταν ότι θα έχανε αυτόν τον ανεκτίμητο καλλιτέχνη, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο ιστορικός της ιατρικής Μισέλ Αουγκούστο Ρίβα.

Σύμφωνα με τον Ιταλό ζωγράφο Τζιόρτζιο Βαζάρι (1511-1574) και το βιβλίο του «Οι ζωές των καλύτερων ζωγράφων, γλυπτών και αρχιτεκτόνων», ο Ραφαήλ παρέλειψε να πει στους γιατρούς του για τις «συχνές νυχτερινές εξόδους του μέσα στο κρύο» προκειμένου να επισκεφθεί τις ερωμένες του.

«Έκανε πολύ περισσότερο κρύο τον Μάρτιο εκείνη την εποχή, και είναι πολύ πιθανό να άρπαξε πνευμονία», λέει ο Ρίβα.

Οι γιατροί διέγνωσαν πυρετό και προχώρησαν σε αφαιμάξεις -με εκτομή ή με βδέλλες- οι οποίες εξασθένισαν τελικά θανάσιμα τον καλλιτέχνη - παιδί θαύμα, ο οποίος περιλαμβάνεται στους τρεις μετρ της Αναγέννησης, μαζί με τον Μιχαήλ Άγγελο και τον Λεονάρντο ντα Βίντσι.

O Ραφαήλ είχε μια μεγαλοπρεπή κηδεία στο Βατικανό. Η σορός του βρίσκεται στο Πάνθεον της Ρώμης, όπου ένα κόκκινο τριαντάφυλλο κοσμεί τον τάφο του καθ΄όλη τη διάρκεια του 2020, σημειώνοντας τα 500 χρόνια από τον θάνατό του.

«Εκείνη την εποχή, οι γιατροί γνώριζαν τους κινδύνους της αφαίμαξης στη θεραπεία μολυσματικών ασθενειών, αλλά ενήργησαν στη βάση λανθασμένων πληροφοριών», εξήγησε ο Ρίβα, που συνυπογράφει την έρευνα μαζί με τρεις συναδέλφους του ερευνητές του Πανεπιστημίου Bicocca του Μιλάνου.

«Ένα ιατρικό λάθος, και το δικό του λάθος να μην αφηγηθεί πιστά την ιστορία του, συνέβαλαν στον θάνατο του Ραφαήλ», είπε.

Οι ερευνητές είχαν έτοιμη την έρευνά τους, που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στην επιθεώρηση Internal and Emergency Medicine, προτού η COVID-19 κυριεύσει τη βόρεια Ιταλία στα τέλη Φεβρουαρίου.

«Εξ όσων γνωρίζουμε, ο Ραφαήλ πέθανε από μια ασθένεια των πνευμόνων που μοιάζει πολύ με τον κορωνοϊό τον οποίο γνωρίζουμε σήμερα», είπε.

Αφηγήσεις αποκαλύπτουν ότι η ασθένεια του ζωγράφου «κράτησε 15 ημέρες, με τον Ραφαήλ να είναι αρκετά ήρεμος ώστε να βάλει σε τάξη τις υποθέσεις του, να εξομολογηθεί τις αμαρτίες του και να λάβει την τελευταία μετάληψη», σύμφωνα με την έρευνα. Οι ερευνητές αναφέρουν πωςότιεπρόκειτο για μια οξεία ασθένεια, που χαρακτηρίζεται από υψηλό και συνεχόμενο πυρετό.

«Μια πρόσφατη σεξουαλικά μεταδιδόμενη μόλυνση –όπως η γονόρροια και η σύφιλη- δεν μπορεί να εξηγήσει την περίοδο επώασης». «Μια οξεία εκδήλωση ιογενούς ηπατίτιδας δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως πιθανή χωρίς ίκτερο, και άλλες ενδείξεις ηπατικής ανεπάρκειας. Καμία επιδημία τύφου ή πανώλης δεν είχε αναφερθεί στην πόλη της Ρώμης εκείνη την εποχή», διευκρινίζεται στην έρευνα.

(AP Photo/Alessandra Tarantino)

Παρά τον πρόωρο θάνατό του, ο Ραφαήλ παρήγαγε μεγάλη ποσότητα σπουδαίων έργων, ένα μεγάλο μέρος των οποίων βρίσκεται στο Βατικανό, πολλές αίθουσες του οποίου είναι γεμάτες από τις τοιχογραφίες του.

Αφού ολοκληρώθηκαν από τους μαθητές του Ραφαήλ μετά τον θάνατό του, οι λεγόμενες «Αίθουσες του Ραφαήλ» παραμένουν από τις πιο δημοφιλείς των μουσείων του Βατικανού.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ