Τριάντα δύο χρόνια από το θάνατο του Γιάννη Τσαρούχη - Το επετειακό βίντεο του υπουργείου Πολιτισμού

Στο ατελιέ του Γιάννη Τσαρούχη, στο σπίτι του στο Μαρούσι που λειτουργει ως μουσείο, μας μεταφέρει το βίντεο με το οποίο το υπουργείο Πολιτισμού τιμά το ζωγράφο, με αφορμή την επέτειο των 32 χρόνων από το θάνατο του σπουδαίου καλλιτέχνη, στις 20 Ιουλίου 1989.

Στο βίντεο, η ανιψιά του Γιάννη Τσαρούχη, Νίκη Γρυπάρη, πρόεδρος του Ιδρύματος Γ. Τσαρούχη, περιγράφει την πορεία του πολυτάλαντου θείου της που έκανε γνωστές τη λαϊκή παράδοση και τη βυζαντινή τέχνη πέρα από τα ελληνικά σύνορα.

Ο Γιάννης Τσαρούχης άφησε βαθιά τα ίχνη του στη νεοελληνική τέχνη. Ζωγράφος, σκηνογράφος, σκηνοθέτης, ενδυματολόγος, συγγραφέας και μεταφραστής αρχαίων τραγωδιών, με το έργο του να εκτίθεται ακόμα και σήμερα σε κάθε γωνιά του κόσμου, όπως στη Γκαλερί Wrightwood 659 στο Σικάγο των ΗΠΑ.

Η ζωή και το έργο του

Ο Γιάννης Τσαρούχης γεννήθηκε στον Πειραιά το Δεκέμβριο του 1909 και καταγόταν από τα Ψαρά. Παρότι η οικογένεια Τσαρούχη μετακόμισε το 1927 στην Αθήνα, ο Πειραιάς ρίζωσε βαθιά μέσα στον καλλιτέχνη.

Στο έργο του Γιάννη Τσαρούχη εκφράζεται κυρίως η χαρά και το θαύμα της ζωής. Προσπάθησε να ισορροπήσει τις μεγάλες παραδόσεις και να συλλάβει τις αιώνιες καλλιτεχνικές αξίες. Οι πίνακές του περικλείουν αφομοιωμένα πολλά λαϊκά και λαογραφικά στοιχεία ιδιαίτερα του λιμένος του Πειραιά.

Φοίτησε στην Σχολή Καλών Τεχνών, με καθηγητές τον Γερανιώτη, τον Βικάτο, τον Θωμόπουλο και τον Παρθένη. Παράλληλα μαθήτευσε κοντά στον Φώτη Κόντογλου κι έγινε βοηθός του.

Μετά από εφτά χρόνων σπουδές, δεν πήρε από επιλογή το δίπλωμα του γιατί δεν ήθελε να γίνει δημοδιδάσκαλος. Το 1934, έπαψε να συνεργάζεται με τον Κόντογλου και το ΄35, αφού επισκέφτηκε την Κωσταντινούπολη και τη Σμύρνη, έφυγε για το Παρίσι.

Το 1938, δύο χρόνια μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση με έργα που παρουσίαζαν ιδιαίτερη προσωπικότητα και εξήραν οι τότε τεχνοκριτικοί Παπαντωνίου και Καπετανάκης.

Το 1939 πήγε στρατιώτης. Στον πόλεμο βρέθηκε στην Αλβανία. Εργάστηκε για τα καμουφλάζ στρατιωτικών εγκαταστάσεων και ζωγράφιζε την μορφή της Παναγίας, την οποία και χάριζε σε όλους τους φαντάρους.

Στην κατοχή δούλεψε στο θέατρο ως σκηνογράφος. Άνοιξε και μια σχολή ζωγραφικής, μια σχολή του δρόμου όπως την χαρακτήριζε.

Η πρώτη του δουλεία στο θέατρο, ήταν για τον «Άνθρωπο και τα όπλα», με τον θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη. Εκεί γνωρίστηκε και με την Μελίνα Μερκούρη και το Μάνο Χατζιδάκι. Η αμοιβή του για τα σκηνικά ήταν ένα ζευγάρι παπούτσια και τσιγάρα.

Το 1950 μετέβη εκ νέου στο Παρίσι και ένα χρόνο μετά, το 1951, εξέθεσε στο Παρίσι και στο Λονδίνο, ενώ το 1953 υπέγραψε συμβόλαιο με την γκαλερί Ιόλας της Ν. Υόρκης. Το 1956 υπήρξε υποψήφιος για το βραβείο Γκούγκενχαϊμ και το 1958 πήρε μέρος στην Μπιενάλε της Βενετίας. Το 1967 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι.

Το 1982 εγκαινιάστηκε το Μουσείο Γιάννη Τσαρούχη στο Μαρούσι, στο σπίτι του καλλιτέχνη, που ο ίδιος μετέτρεψε σε Μουσείο παραχωρώντας την προσωπική συλλογή των έργων του. Παράλληλα λειτουργεί το Ίδρυμα Τσαρούχη με σκοπό τη διάδοση του έργου του ζωγράφου.