Μυτιλήνη: Ορχιδέες και απολιθωμένα δέντρα συνυπάρχουν σε έναν παράδεισο φυσικής ομορφιάς

Το Πάρκο του Απολιθωμένου Δάσους στη θέση Μπαλή Αλώνια στη δυτική Μυτιλήνη, πέρα από τα μοναδικής αξίας απολιθωμένα δένδρα που φιλοξενεί, αποτελεί έναν σπάνιο βιότοπο και έναν βοτανικό κήπο σημαντικής βιοποικιλότητας, έναν φυσικό πλούτο με πλήθος ενδημικών ειδών και αξιοθαύμαστης ποικιλότητας κατά την περίοδο της ανθοφορίας.

Τα στελέχη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Μυτιλήνης υποδέχτηκαν στο Πάρκο τον μελετητή της λεσβιακής χλωρίδας, Γιάννη Καρατζά, ο οποίος ταυτοποίησε τα διάφορα είδη ορχιδέων, παρατηρώντας όλες τις ορχιδέες που ενδημούν στο Πάρκο του Απολιθωμένου Δάσους και έχουν ξεπροβάλει με τα πανέμορφα άνθη τους τις τελευταίες εβδομάδες.

«Αναγνωρίστηκε ο μοναδικός πλούτος που μπορεί να αξιοποιηθεί για την προσέλκυση μελετητών αλλά και παρατηρητών φύσης από όλη της Ευρώπη, καθώς συνδυάζει πολλά πλεονεκτήματα που επιτρέπουν την ασφαλή πρόσβαση και παρατήρηση των ειδών της άγριας χλωρίδας από τους επισκέπτες του πάρκου με την εφαρμογή μέτρων αποτροπής της βόσκησης και της ποδοπάτησης των ενδημικών και σπάνιων φυτών στην έκταση του πάρκου, με την ταυτόχρονη διεξαγωγή μέτρων προστασίας κατά τη διάρκεια παρακολούθησης των πληθυσμών των φυτών, ώστε να διασφαλισθεί η υγεία και η βιωσιμότητα του σπάνιου αυτού οικότοπου», είπε στο ΑΠΕ/ΜΠΕ ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Μυτιλήνης, Νίκος Ζούρος.

Το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους, εκτός από τις 100 και πλέον θέσεις γιγάντιων ιστάμενων απολιθωμένων κορμών σεκόιας και πευκίδων ηλικίας 18 εκατομμυρίων ετών, που συγκροτούν ένα ανεπανάληπτο μνημείο παγκοσμίου ενδιαφέροντος, αποτελεί και εξαιρετικό οικότοπο για πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας, με περισσότερα από 70 διαφορετικά είδη φυτών.

Η περίφραξη του πάρκου, που τοποθετήθηκε πριν από 27 χρόνια διαχωρίζοντας την προστατευόμενη περιοχή από τους γύρω βοσκότοπους, προστατεύει την άγρια χλωρίδα και ειδικότερα τον μεγαλύτερο και σημαντικότερο οικότοπο της ορχιδέας Ophrys argolica ssp. lesbis, που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα είδη ορχεοειδών της Λέσβου και μέχρι πριν από λίγο θεωρείτο ενδημικό του νησιού. Πάντως, στις άλλες περιοχές που βρέθηκε, η παρουσία της είναι πενιχρή και περιορίζεται σε μικρό αριθμό φυτών.

Οι ορχιδέες του Πάρκου

Στο Πάρκο συναντώνται και άλλα είδη όπως αρκετά φυτά της Ophrys tenthredinifera ssp. vilosa και μερικά της Ophrys mammosa. Πρώιμη σχετικά άνθιση παρουσιάζει το είδος Anacamptis papilionacea ssp. aegaea. Για πρώτη φορά φέτος εντοπίστηκε και η Ophrys umbilicata ssp bucephala. Η Anacamptis collina είναι μια ορχιδέα με συχνή παρουσία στη Λέσβο, που ευδοκιμεί σε αρκετές περιοχές του νησιού. Στο Πάρκο, μπορεί κανείς να παρατηρήσει όλη την ποικιλομορφία του είδους ταυτόχρονα, σε ικανούς πληθυσμούς.

@greekflora

Στο Πάρκο συναντώνται και αρκετά είδη Serapias όπως: Serapias vomeracea και Serapias orientalis, αυτή μάλιστα με δύο υποείδη, τη Serapias orientalis ssp. carica και τη Serapias orientalis ssp. sennii, με πολλές υβριδικές μορφές αφού τα φυτά έχουν κοινό χώρο και χρόνο άνθισης. H Serapias orientalis ssp.carica είναι ορχιδέα που χαρακτηρίζεται από πυκνή ταξιανθία και φαίνεται να είναι κυρίαρχη ανάμεσα στα δύο υποείδη.

Τον κύκλο άνθισης των ορχιδέων στο Πάρκο κλείνει η Anacamptis sancta, που είναι η χαρακτηριστική ορχιδέα των περισσότερων νησιών του Αιγαίου.

Ένας εντυπωσιακός βιότοπος

Στη δυτική Μυτιλήνη πέρα από την ιστορική βλάστηση του παρελθόντος με τις Σεκόιες, τους φοίνικες, τις βαλανιδιές, τις κανέλες, τις λεύκες, τις δάφνες και τις πρωτοπευκίδες κ.α. σήμερα τα ηφαιστειογενή πετρώματα υποστηρίζουν χαμηλή αλλά και αραιή βλάστηση καθώς οι κλιματικές συνθήκες είναι ξηρές προσεγγίζοντας αυτές των κυκλαδίτικων νησιών, με τις αμμώδεις παραλίες να φέρουν τα λιγοστά άτομα των κρίνων της Θάλασσας (Pancratium maritimum).

Κυρίαρχα είναι τα τυπικά μεσογειακά φρύγανα με τους σφαιρικούς και ακανθωτούς θάμνους ανάμεσα στα βράχια όπως την αστοίβη (Sarcopoterium spinosum), την γαλαστοίβη (Centaurea spinosa), τον ασπάλαθο, και τις πανέμορφες ορχιδέες δίπλα στα μονοπάτια του Απολιθωμένου δάσους. Μεγάλη έκταση καταλαμβάνει και το δάσος της βελανιδιάς (Quercus ithaburensis subsp. macrolepis), με έναν εκθαμβωτικό υποόροφο από Sedum rubrum, την μπλε κενταύρια, τις ροζ μαργαρίτες κ.α.

Κρίνος της Θάλασσας (Pancratium maritimum) @Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO

Σημαντικό είναι το κίτρινο ροδόδενδρο (Rhododendron luteum), ο πανέμορφος σπάνιος θάμνος με τα κίτρινα άνθη που απαντούν στο δάσος των Παρακοίλων ως την Ανεμώτια, αποτελώντας το δυτικότερο όριο εξάπλωσης της Ευρώπης, και μοναδικό κόσμημα για την χλωρίδα της Λέσβου.

Κίτρινο ροδόδενδρο (Rhododendron luteum) @Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO

«Η ανάδειξη της ιδιαίτερης αξίας του βιοτόπου του πάρκου Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και εκπαίδευσης φοιτητών, όπως και ιδανικό χώρο κατά την περίοδο της άνοιξης για τις δράσεις παρατήρησης της φύσης, της χλωρίδας και της ορνιθοπανίδας. Μπορεί, ταυτόχρονα, να αποτελέσει πόλο έλξης και των φίλων των ορχεοειδών που επισκέπτονται το νησί μας. Η Λέσβος παραμένει ένας τόπος ξεχωριστός που χαρακτηρίζεται από το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον και την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και παράδοση», κατέληξε ο κ. Ζούρος.

Το σύνολο των παραπάνω αποτελούν μέρος της προσπάθειας για την προστασία και ανάδειξη της φυσικής κληρονομιάς της Λέσβου που έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO.