ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μελέτη αποκαλύπτει: Η μητέρα του Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν σκλάβα από τον Καύκασο

Μελέτη αποκαλύπτει: Η μητέρα του Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν σκλάβα από τον Καύκασο
Οποιαδήποτε νέα ανακάλυψη για τον Ντα Βίντσι αμφισβητείται έντονα από τον κόσμο των ειδικών που τον μελετούν (AP Photo/Alessandra Tarantino)

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο ζωγράφος της «Μόνα Λίζα» και σύμβολο της Αναγέννησης, ήταν Ιταλός μόνο από την πλευρά του πατέρα του, καθώς η μητέρα του ήταν σκλάβα από τον Καύκασο - ή τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει νέα επιστημονική έρευνα. 

Μέχρι πρότινος, η μητέρα του Ντα Βίντσι θεωρείτο ότι ήταν αγρότισσα από την Τοσκάνη, αλλά ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νάπολης και ειδικός στον σπουδαίο ζωγράφο, Carlo Vecce, πιστεύει ότι η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη.

«Η μητέρα του Λεονάρντο ήταν μια Κιρκασία σκλάβα, που την πήραν από το σπίτι της στα βουνά του Καυκάσου, πουλήθηκε και μεταπωλήθηκε πολλές φορές στην Κωνσταντινούπολη και μετά στη Βενετία, πριν φτάσει στη Φλωρεντία», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο κατά την παρουσίαση ενός νέου βιβλίου.

Στην Ιταλία, γνώρισε έναν νεαρό συμβολαιογράφο, τον Piero (Peter) da Vinci, «και ο γιος τους ονομάστηκε Λεονάρντο».

Τα ευρήματα του Vecce, ο οποίος έχει περάσει δεκαετίες μελετώντας τον Ντα Βίντσι και επιμελώντας τα έργα του, βασίζονται σε αρχεία της πόλης της Φλωρεντίας.

Τα στοιχεία που συνέλεξε, αποτελούν τη βάση ενός νέου μυθιστορήματος, «Το χαμόγελο της Κατερίνας, της μητέρας του Λεονάρντο», ενώ παράλληλα ρίχνουν νέο «φως» στη ζωή του ίδιου του καλλιτέχνη.

Οποιαδήποτε νέα ανακάλυψη για τον Ντα Βίντσι αμφισβητείται έντονα από τον κόσμο των ειδικών που τον μελετούν, αλλά ο Vecce επιμένει ότι υπάρχουν στοιχεία.

Ανάμεσα στα έγγραφα που βρήκε είναι ένα χειρόγραφο του πατέρα του Ντα Βίντσι.

Πρόκειται για ένα νομικό έγγραφο χειραφέτησης για την Κατερίνα (τη μητέρα του Ντα Βίντσι), «για να ανακτήσει την ελευθερία της και την ανθρώπινη αξιοπρέπειά της».

Αυτό το έγγραφο χρονολογείται το 1452 - το έτος γέννησης του Ντα Βίντσι - και παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου στα κεντρικά γραφεία του εκδοτικού οίκου Giunti στη Φλωρεντία χθες, Τρίτη 14 Μαρτίου.

Το χειρόγραφο γράφτηκε από «τον άντρα που αγαπούσε την Κατερίνα όταν ήταν ακόμα σκλάβα, που της έδωσε αυτό το παιδί που ονομαζόταν Λεονάρντο και (ήταν) επίσης το άτομο που βοήθησε να απελευθερωθεί», είπε ο Vecce.

Ο ισχυρισμός του προσφέρει μια ριζική αλλαγή οπτικής γωνίας για τον Ντα Βίντσι, του οποίου η μητέρα, η Κατερίνα ντι Μέο Λίπι, θεωρείτο ότι ήταν μια νεαρή αγρότισσα της Τοσκάνης και όχι σκλάβα.

Οι ιστορικοί γνώριζαν ήδη ότι, λόγω της γέννησής του σε ένα χωριό στη Φλωρεντία, ο Ντα Βίντσι δεν θα μπορούσε να είχε λάβει εκπαίδευση που θα του επέτρεπε να ακολουθήσει τα επαγγελματική βήματα του πατέρα του.

Αντίθετα, ξεκίνησε την καριέρα του ως μαθητευόμενος στο στούντιο του Φλωρεντίνου ζωγράφου Verrochio.

Στα 18 του είχε γίνει μέλος της περίφημης συντεχνίας των ζωγράφων, ντυμένος με ροζ χιτώνες και με μια μακριά κατσαρή γενειάδα.

Ο Vecce πιστεύει ότι η δύσκολη ζωή της «μετανάστριας» μητέρας του είχε αντίκτυπο στο έργο του γιου της.

«Η Κατερίνα άφησε στον Λεονάρντο μια μεγάλη κληρονομιά, σίγουρα το πνεύμα της ελευθερίας», είπε, «που εμπνέει όλο το πνευματικό του επιστημονικό έργο».

«Δεν άφηνε τίποτα να τον σταματήσει», είπε ο Vecce.

O ιστορικός Paolo Galluzzi, επίσης ειδικός στα θέματα του μεγάλου καλλιτέχνη και μέλος της διάσημης επιστημονικής ακαδημίας Lincei στη Ρώμη, είπε ότι είναι «μακράν το πιο πειστικό σενάριο».

Μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο, εκθείασε τα έγγραφα που ανακάλυψε ο συνάδελφός του, προσθέτοντας ότι «υπάρχει μια μικρή αμφιβολία, γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε τεστ DNA».

Όπως είπε, όμως, ότι δεν εξεπλάγην από τα ευρήματα.

Η περίοδος στην οποία γεννήθηκε ο Ντα Βίντσι σηματοδοτεί «την αρχή της σύγχρονης ζωής, τις ανταλλαγές απόψεων μεταξύ ανθρώπων, και πολιτισμών που γέννησαν τον σύγχρονο κόσμο», είπε.

Εκτός από ότι ήταν νόθος, επειδή οι γονείς του δεν παντρεύτηκαν ποτέ, ο μεγάλος καλλιτέχνης ήταν και αριστερόχειρας, την εποχή που αυτό θεωρείτο κατάρα από τον ίδιο τον διάολο.

Εκτός από τη Μόνα Λίζα, άλλα έργα του περιελάμβαναν τον περίφημο πίνακα του Μυστικού Δείπνου - μια απεικόνιση του τελευταίου γεύματος του Ιησού Χριστού με τους μαθητές του πριν σταυρωθεί.

Αλλά κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Ντα Βίντσι ήταν πιθανότατα πιο διάσημος για τα κατορθώματά του στους τομείς της πολιτικής μηχανικής, της μουσικής, της αρχιτεκτονικής, της γλυπτικής και των στρατιωτικών μηχανών.

Σχεδίασε περίφημα αεροπλάνα και ελικόπτερα, αιώνες πριν από την πρώτη πτήση στους αιθέρες.

Και οι νεκροτομές του, σε μια εποχή που η πρακτική ήταν ταμπού, έριξαν νέο φως στους μυς και το νευρικό σύστημα. Μεταξύ των ανατομικών του ανακαλύψεων ήταν ο εντοπισμό του οπτικού νεύρου, που συνδέει το μάτι με τον εγκέφαλο.

Μετά το θάνατό του, άφησε τις σημειώσεις του στον νεαρό μαθητευόμενο Φραντσέσκο Μέλτσι.

Στη συνέχεια, ο γιος του Μέλτσι κληρονόμησε τις σημειώσεις και τις εγκατέλειψε σε ένα ντουλάπι στη σοφίτα.

Οι σημειώσεις του παρέμεναν άγνωστες και αδημοσίευτες μέχρι 200 ​​χρόνια μετά τον θάνατό του.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ