ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Στα ίχνη του Major Tom, του «αστροναύτη» των τραγουδιών του Ντέιβιντ Μπόουι

Στα ίχνη του Major Tom, του «αστροναύτη» των τραγουδιών του Ντέιβιντ Μπόουι

Ο Ντέιβιντ Μπόουι ως Major Tom, με τη «βοήθεια» του προγράμματος δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης Playground

Playground

Ένα ερημικό εξωγήινο τοπίο, με κοφτερούς βράχους να σχίζουν το σκοτάδι. Στο λίγο φως που επιτρέπει η έκλειψη ηλίου, διακρίνουμε έναν νεκρό αστροναύτη. Αυτή είναι η τελευταία κατοικία του Major Tom, ενός χαρακτήρα που δημιούργησε ο Ντέιβιντ Μπόουι και αποτελεί καθοριστικό μέρος της κληρονομιάς που άφησε ο μεγάλος τραγουδιστής φεύγοντας από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2016.

Ο Μπόουι σύστησε τον Major Tom στο κοινό σε μία από τις πρώτες μεγάλες του επιτυχίες και τον αποχαιρέτησε σε ένα από τα τελευταία βιντεοκλίπ του. Για πολλούς ο Major Tom ήταν ο ίδιος ο καλλιτέχνης, και το μουσικό περιοδικό Far Out εξερευνά αυτόν τον «πανέμορφο δεσμό που κατάφερε να δημιουργήσει ο Μπόουι με αυτόν τον χαρακτήρα καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του».

«Space Oddity», 1969

Η πρώτη εμφάνιση του Major Tom είναι ταυτόχρονα και η πιο επιβλητική του, στο τραγούδι «Space Oddity» του 1969. Σε αυτό το κομμάτι, το οποίο έχει συνδεθεί με τη χρήση LSD, ο Μπόουι γράφει από την οπτική γωνία ενός αστροναύτη που έχει βαρεθεί τη ζωή στη Γη και παίρνει το δρόμο για τ' αστέρια. Με αυτόν τον τρόπο, βιώνει την απεραντοσύνη του σύμπαντος και η κλίμακα των προβλημάτων στη Γη τίθεται σε προοπτική. «Planet Earth is blue, and there’s nothing I can do», λέει μέσα από το «τενεκεδένιο» διαστημόπλοιό του.

Ταυτόχρονα με την απογείωση του Major Tom απογειώθηκε η φήμη και η καριέρα του δημιουργού του. Στο βιντεοκλίπ για την πρώτη εκδοχή του τραγουδιού (η δεύτερη, που μπήκε στο άλμπουμ είναι καλύτερη) ο Μπόουι υποδύεται τον Major Tom (αλλά και εκείνον που του μιλάει από το Κέντρο Ελέγχου στη Γη). Στα χρόνια που ακολούθησαν πολλοί θα έβλεπαν τον Μπόουι σαν διαστημάνθρωπο, σαν κάποιον που έβλεπε τον κόσμο από την οπτική γωνία ενός ξένου και όχι κάποιου που συμμετείχε ενεργά σε αυτόν.

«Ashes to Ashes», 1980

Ένα από τα πράγματα που έκαναν τον Μπόουι να ξεχωρίζει από άλλους καλλιτέχνες καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 ήταν η συνεχής επιθυμία του να πιέζει τον εαυτό του δημιουργικά και να εξερευνά διαφορετικούς χαρακτήρες. Ωστόσο, στο άλμπουμ «Scary Monsters (And Super Creeps)» του 1980, αποφάσισε να «επισκεφθεί» ξανά τον παλιό του φίλο. Τα νέα από το επίγειο Κέντρο Ελέγχου λένε ότι ο Major Tom είναι πια ένα «πρεζόνι», όπως πολλοί έλεγαν για τον Μπόουι μετά από τη βουτιά του στα ναρκωτικά στα '70s.

«Do you remember a guy that’s been / In such an early song? / I’ve heard a rumour from Ground Control / Oh no, don’t say it’s true» είναι οι στίχοι που ανοίγουν το τραγούδι, και στο ρεφρέν ο Major Tom αναφέρεται ονομαστικά: «Ashes to ashes, funk to funky / We know Major Tom's a junkie / Strung out in heaven's high / Hitting an all-time low».

«Hallo Spaceboy», 1995

Ο Major Tom επέστρεψε το 1995. Στο «Hallo Spaceboy», όπως ακούγεται το άλμπουμ «Outside», ο Μπόουι δεν τον αναφέρει ονομαστικά, αν και ασχολείται με το διάστημα ως μεταφορά για την ανυπαρξία και το πώς δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτήν.

Όμως στο βιντεοκλίπ του τραγουδιού, που βασίζεται στο remix των Pet Shop Boys, ο Νιλ Τέναντ τραγουδάει τους στίχους του «Space Oddity» αποδεικνύοντας ότι ο Μπόουι δεν μπορεί να διαχωριστεί από τον Major Tom.

«Blackstar», 2016

Και φτάνουμε στο «Blackstar» από το ομώνυμο άλμπουμ, ένα από τα πιο οδυνηρά όμορφα άλμπουμ που ηχογραφήθηκαν ποτέ. Ο Μπόουι αναλογίζεται τη θνησιμότητά του, τη ζωή και την καριέρα που θα αφήσει πίσω του, η οποία συμβολίζεται από το πτώμα του Major Tom στον άγνωστο πλανήτη του βιντεοκλίπ.

Είναι αναμφισβήτητα ένας από τα πιο όμορφους και θλιβερούς αποχαιρετισμούς σε όλη τη μουσική.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ