ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η εμμονή με τα σαλιγκάρια και η παρανοϊκή συμπεριφορά της συγγραφέα της σειράς Ripley

Η εμμονή με τα σαλιγκάρια και η παρανοϊκή συμπεριφορά της συγγραφέα της σειράς Ripley

Η Patrica Highsmith, 27 ετών, τηλεφωνεί από το διαμέρισμά της στο Λονδίνο, στις 16 Φεβρουαρίου, λίγο μετά την άφιξή της από την Αμερική.

photo/AP

Κανείς δεν έγραψε αντιήρωες όπως η Patricia Highsmith. Ας πάρουμε τον Tom Ripley, τον «ευγενικό, ευχάριστο και τελείως ανήθικο» απατεώνα πρωταγωνιστή του θρίλερ του 1955 The Talented Mr Ripley (Ο Ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ), που λέει ψέματα, εξαπατά και δολοφονεί όποιον χρειαστεί, στον διάβα του.

Σχεδόν 70 χρόνια από τότε που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σελίδα, παραμένει απόλυτα συναρπαστικός: δεν είναι περίεργο ότι η τηλεοπτική μεταφορά του Netflix, Ripley, στην οποία θα πρωταγωνιστήσει ο Andrew Scott, είναι μια από τις πιο αναμενόμενες κυκλοφορίες του 2024.

Τα μυθιστορήματα της Highsmith είναι γεμάτα με χαρακτήρες που, όπως ο Ripley, θα έμοιαζαν εντελώς φυσιολογικοί αν τους προσπερνούσες στο δρόμο, αλλά τους «τρώνε» οι σκοτεινές παρορμήσεις τους, τα φρικτά μυστικά και ο φόβος να αποκαλυφθούν. Η ανάγνωσή τους μπορεί να είναι σαν το λογοτεχνικό ισοδύναμο μιας κρίσης άγχους: ο Graham Greene την έχει αποκαλέσει «ποιήτρια του φόβου».

Όπως οι χαρακτήρες της έτσι και η ίδια η Highsmith είχε μια (πολύ) σκοτεινή πλευρά – μια που ξεπερνούσε κατά πολύ την προσήλωσή της στα σκοτεινά βάθη της ανθρωπότητας, τον αλκοολισμό της και τις παράξενες συνήθειες της, όπως το να κουβαλάει σαλιγκάρια στην τσάντα της. Ποια ήταν λοιπόν αυτή η περίεργη φιγούρα, που είχε εμμονή στο να βυθίζεται στο μυαλό των δολοφόνων; Και πώς της ήρθε να θέσει τις βάσεις για το σύγχρονο ψυχολογικό αστυνομικό μυθιστόρημα;

Τα παιδικά χρόνια

Η Patricia κοιτούσε τα παιδικά της χρόνια ως «μια μικρή κόλαση». Όταν ήταν 12 ετών, η μητέρα της την εγκατέλειψε στο Τέξας για έναν ολόκληρο χρόνο χωρίς προειδοποίηση ή εξήγηση, αφήνοντας το νεαρό κορίτσι στη φροντίδα της γιαγιάς της.

Το περιστατικό ήταν πηγή ισόβιας δυσαρέσκειας για την Highsmith, η οποία τελικά θα εντόπιζε φροϋδικούς απόηχους αυτής της εγκατάλειψης στη ρομαντική της ζωή. «Επαναλαμβάνω το μοτίβο της απόρριψης της μητέρας μου», έγραψε σε μια φίλη της. «Δεν το ξεπέρασα ποτέ. Έτσι αναζητώ συντρόφους που θα με πληγώσουν με παρόμοιο τρόπο».

Στα τέλη της δεκαετίας του '40, η Highsmith άρχισε να βλέπει έναν ψυχοθεραπευτή. Πολλοί από τους εραστές της στον κοινωνικό της κύκλο «νοικοκυρεύονταν». Ήταν καιρός, σκέφτηκε, να κάνει το ίδιο. Ο φίλος της Marc Brandel, Άγγλος μυθιστοριογράφος, της έκανε πρόταση γάμου κάτι που της πρόσφερε την ευκαιρία «να φέρει τον εαυτό της σε μια κατάσταση να παντρευτεί», έγραψε κάποτε.

Η εμμονή με τα σαλιγκάρια

Κάποτε απέκτησε εμμονή με τα σαλιγκάρια, μια γοητεία που κληροδότησε στον Vic Van Allen, τον πρωταγωνιστή του Deep Water, ο οποίος αποσύρεται στο γκαράζ του για να παρακολουθήσει τα κατοικίδια σαλιγκάρια του να κάνουν τελετουργίες ζευγαρώματος, ενώ η γυναίκα του το «διασκεδάζει» με τον εραστή της.

Έφερνε εκατοντάδες από αυτά σε πάρτι, κρατώντας τα πάνω σε ένα φύλλο μαρουλιού στην τσάντα της και μια φορά τα έβγαλε από το τελωνείο ενώ ταξίδευε από την Αγγλία στη Γαλλία κρύβοντάς τα στο σουτιέν της. Οι φίλοι της θυμούνται ότι έτρωγε κομμάτια ωμού κρέατος, έβαζε σκόπιμα φωτιά στα μαλλιά της και πετούσε νεκρούς αρουραίους στους επισκέπτες της από την κουζίνα – το είδος της συμπεριφοράς που την έφερε τελικά σε ψυχολογικό αδιέξοδο.

Τα μυθιστορήματα της και φυσικά οι χαρακτήρες της, όμως, θα μείνουν για πάντα χαραγμένοι στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας, κι αυτό οφείλεται αποκλειστικά στον προσωπικό της πόνο και την αφοσίωση της στο γράψιμο.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ