«Περί κακιών»: Το έργο του αρχαίου φιλόσοφου Φιλόδημου εντοπίστηκε σε πάπυρο που έκαψε ο Βεζούβιος

Οι ερευνητές ανακάλυψαν τον τίτλο και τον συγγραφέα στον πάπυρο του Ερκουλάνεουμ (Herculaneum ή Ερκολάνο ή Ηράκλειο όπως το αποκαλούσαν οι αρχαίοι Ελληνες) μετά από ακτινογραφία και εικονικό «ξετύλιγμα» του παπύρου σε υπολογιστή, αναφέρει ο Guardian.

Ίχνη μελάνης που είναι ορατά στις ακτινογραφίες αποκάλυψαν ότι το κείμενο είναι μέρος ενός πολυτομικού έργου, «Περί κακιών», γραμμένο από τον επικούρειο φιλόσοφο Φιλόδημο τον 1ο αιώνα π.Χ. Ο πάπυρος είναι ένας από τους τρεις του Ερκουλάνεουμ που φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη Μπόντλιαν στην Οξφόρδη.

Είχε βρεθεί μαζί με εκατοντάδες άλλους στη βιβλιοθήκη μιας πολυτελούς ρωμαϊκής έπαυλης που πιστεύεται ότι ανήκε στον πεθερό του Ιουλίου Καίσαρα. Το Ερκουλάνεουμ, κοντά στη Νάπολη, καταστράφηκε μαζί με την Πομπηία κατά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.

Ανασκαφές του 18ου αιώνα ανέσυραν πολλούς από τους αρχαίους πάπυρους, οι περισσότεροι από τους οποίους φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Νάπολης. Ωστόσο, είναι τόσο απανθρακωμένοι που διαλύονται όταν οι ερευνητές προσπαθούν να τους ξετυλίξουν. Το πρόβλημα αυτό έρχεται να λύσει το Vesuvius Challenge, ένας παγκόσμιος διαγωνισμός που ξεκίνησε το 2023 και προσφέρει βραβεία για την πρόοδο στην ανάγνωση των παπύρων από τρισδιάστατες ακτινογραφίες τους. Πέρυσι, μια ομάδα φοιτητών πληροφορικής μοιράστηκε το μεγάλο βραβείο των 700.000 δολαρίων για την ανάπτυξη λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης που τους επέτρεψε να διαβάσουν 2.000 αρχαία ελληνικά γράμματα από έναν άλλο πάπυρο.

Η πρώτη ανάγνωση

Ο πάπυρος από τη Βιβλιοθήκη Μπόντλιαν, με την ονομασία PHerc. 172, σαρώθηκε τον περασμένο Ιούλιο και στις ακτινογραφίες ήταν ορατή κάποια μελάνη, με τους ερευνητές να εντοπίζουν την αρχαία ελληνική λέξη «διατροπή» (αηδία) τουλάχιστον δύο φορές στο έγγραφο.

Περαιτέρω έρευνα από τους Σον Τζόνσον στο Vesuvius Challenge και Μαρσέλ Ροθ και Μίτσα Νόβακ στο Πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ στη Γερμανία, εντόπισε τον τίτλο και τον συγγραφέα του κειμένου στο εσωτερικό τμήμα του παπύρου, κερδίζοντας βραβείο 60.000 δολαρίων στον διαγωνισμό.

Εκτός από τα «Περί κακιών» και «Φιλόδημου», ένα γράμμα που μοιάζει με «Α» δίπλα στον τίτλο μπορεί να υποδηλώνει ότι πρόκειται για το πρώτο μέρος του έργου. Το «Περί κακών» περιέχει τουλάχιστον 10 βιβλία, με άλλα να καλύπτουν θέματα όπως η αλαζονεία, η απληστία και η κολακεία.

Σε λίγο καιρό, οι ειδικοί θα γνωρίζουν πολύ περισσότερα για τους πάπυρους του Ερκουλάνεουμ. Δεκαοκτώ από αυτούς σαρώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάρτιο και άλλοι 20 θα σαρωθούν στην Γκρενόμπλ της Γαλλίας αυτή την εβδομάδα.