Η τελική κρίση ή το τελικό λάθος; Το Mission: Impossible αποχαιρετά…χωρίς καμία φαντασία

Σε μια εποχή με έντονη ένταση και παγκόσμιες συγκρούσεις, το κοινό θα μπορούσε να αναζητήσει λίγη ανακούφιση μέσα από την κινηματογραφική απόδραση, την αισιοδοξία και τη διασκεδαστική δράση. Το Mission: Impossible – Η Τελική Κρίση δεν είναι αυτή η ταινία. Το όγδοο επεισόδιο της παγκόσμιας περιπέτειας του Τομ Κρουζ είναι ένα σκοτεινό και αποκαλυπτικό αφήγημα, εμμονικό με το πόσο κοντά βρισκόμαστε στον πυρηνικό αφανισμό και πόσο γρήγορα μπορεί να καταρρεύσει ο πολιτισμός. Ναι, ο Κρουζ δίνει μάχη φορώντας μόνο τα εσώρουχά του και κάνει άλλη μία από τις γνωστές του επικίνδυνες ακροβασίες σε αεροσκάφος, αλλά ακόμα κι έτσι, η ταινία ίσως είναι η πιο «καταθλιπτική» του φετινού καλοκαιριού.

Η πιο σκοτεινή αποστολή του Ίθαν Χαντ

Η «Τελική Κρίση», η οποία διαδραματίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε σήραγγες, σπηλιές και στο βυθό του ωκεανού, είναι το πιο βαρετό και ζοφερό φιλμ της σειράς – κυριολεκτικά και μεταφορικά. «Η αλήθεια χάνεται, ο πόλεμος πλησιάζει», λέει κάποιος στην αρχή, και ακολουθούν σκηνές με εκτοξευόμενους πυραύλους και πόλεις που καταστρέφονται. Αντί για πνευματώδεις ατάκες, ακούμε ψευδοφιλοσοφικές αναλύσεις για το πεπρωμένο και την επιλογή, ενώ αντί για το εμβληματικό, γεμάτο αδρεναλίνη θέμα του Λάλο Σιφρίν, το σάουντρακ γεμίζει με μινόρε συμφωνικές συγχορδίες.

Απογοητευτικό είναι το γεγονός ότι το φραντσάιζ κάνει μια απότομη αναστροφή από την προηγούμενη ταινία, το Mission: Impossible – Η Θανάσιμη Κρίση, που ήταν ανάλαφρη, ευρωπαϊκή περιπέτεια με χιούμορ, γοητεία και λίγη δόση ρομαντισμού – όσο ρομαντισμό μπορεί να αντέξει μια παραγωγή του Τομ Κρουζ. Παρά το γεγονός ότι την κατεύθυνση διατηρεί ο ίδιος σεναριογράφος-σκηνοθέτης, ο Κρίστοφερ Μακουάρι, η συνέχεια είναι μια σκοτεινή βουτιά στον βυθό – κυριολεκτικά και σεναριακά.

Η σχεδόν τρίωρη διάρκεια αφιερώνεται σε ατελείωτες σκηνές ανθρώπων που κάθονται σε σκοτεινά δωμάτια και ψιθυρίζουν βαριά εκθέσεις περί της πλοκής. Ξανά και ξανά, αναγκαζόμαστε να ακούμε πομπώδεις διαλόγους χωρίς ουσία – η ταινία θα μπορούσε να τιτλοφορείται «Η Ατελείωτη Έκθεση». Οι σκηνές διακόπτονται από φλας μπακ, φλας φόργουορντ και φλας προς τα «πλάγια» (αν μπορεί να ειπωθεί αυτό σε κάποια παράξενη κινηματογραφική γλώσσα), πάντα σε σκοτεινά δωμάτια, με την ίδια ψιθυριστή φωνή. Το αποτέλεσμα είναι ένα μοντάζ τόσο πυκνό και αποσπασματικό που μαρτυρά αδυναμία αφήγησης – σαν να ελπίζουν οι δημιουργοί ότι κανείς δεν θα προσέξει την αδυναμία εξέλιξης της πλοκής.

Ένας ανορθολογικός εχθρός και… απερίσκεπτοι ήρωες

Η απαισιοδοξία θα ήταν ίσως ανεκτή αν η ταινία ήταν πραγματικά έξυπνη και περίπλοκη. Αντιθέτως, είναι από τις πιο αφελείς ταινίες του Χόλιγουντ. Η υπόθεση, που συνεχίζει από την προηγούμενη, αφορά μια τεχνητή νοημοσύνη με το όνομα «Οντότητα», η οποία έχει καταλάβει το διαδίκτυο και σχεδιάζει έναν παγκόσμιο πυρηνικό αφανισμό. Για άγνωστο λόγο, οι «καλοί» γνωρίζουν τα σχέδιά της, και ο Ίθαν Χαντ πρέπει να τα αποτρέψει με έναν απλό τρόπο: ενώνοντας δύο γκάτζετ μεταξύ τους.

Το ένα είναι ένα κουτί που περιέχει τον πηγαίο κώδικα της Οντότητας, το οποίο βρίσκεται μέσα σε ένα βυθισμένο υποβρύχιο – εξού και μια καταδυτική σκηνή που είναι περισσότερο βαρετή παρά συναρπαστική. Το άλλο είναι ένα «δηλητηριώδες χάπι» – ουσιαστικά ένα φλασάκι USB – το οποίο έχει κατασκευάσει ο φίλος του, Λούθερ (Βινγκ Ρέιμς). Αυτό το φλασάκι, στη λογική της ταινίας, μπορεί να σώσει την ανθρωπότητα. Και όμως, ο Ίθαν το αφήνει στην τσέπη του αναίσθητου και απροστάτευτου φίλου του, επιτρέποντας στον κακό, Γκαμπριέλ (Εσάι Μοράλες), να το κλέψει με ευκολία.

Υπερηρωισμός και παρωχημένο σενάριο

Η ειρωνεία είναι ότι η ταινία εξυμνεί τον ήρωά της αδιάκοπα. Όταν δεν τον ακούμε να τον υμνούν με βαριές φωνές, βλέπουμε κολάζ από τις προηγούμενες ταινίες, σαν να πρόκειται να του απονεμηθεί βραβείο καριέρας. Κανείς, όμως, δεν σχολιάζει πόσο απερίσκεπτος ήταν αφήνοντας το «δηλητηριώδες χάπι» χωρίς ασφάλεια. Υπάρχουν δεκάδες τέτοια κενά λογικής πριν φτάσουμε στη μία σκηνή δράσης που ίσως αξίζει επανάληψη: αυτήν που βλέπουμε και στην αφίσα, με τον Κρουζ να κρέμεται από ένα αεροπλάνο στον αέρα.

Όπως συχνά κάνει, ο Τομ Κρουζ εκτελεί μόνος του τα ακροβατικά του – και το κάνει εξαιρετικά. Αν σας αρέσει να βλέπετε το πρόσωπό του να παραμορφώνεται από τον άνεμο σε μεγάλο υψόμετρο, θα ικανοποιηθείτε. Αλλά η σκηνή δεν είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη: μοιάζει με μίξη της εναέριας καταδίωξης με ελικόπτερο από το Mission: Impossible – Η Πτώση, και της αερομεταφοράς από το Mission: Impossible – Μυστικό Έθνος. Και αναρωτιέται κανείς: κι άλλο αεροπλάνο; Πάλι τα ίδια; Η επιλογή αυτού του παρωχημένου μέσου μοιάζει σαν να έχουν εξαντληθεί όλα τα άλλα μέσα μεταφοράς στη διάρκεια των τριάντα ετών του φραντσάιζ.

Αν υπάρξει νέα συνέχεια, η ομάδα ίσως αναγκαστεί να κυνηγά κακούς με ποδήλατα εποχής σε πάρκο. Ίσως, τελικά, είναι για καλό που η «Τελική Κρίση» προβάλλεται ως ο μεγάλος επίλογος της σειράς. Το μόνο κρίμα είναι ότι αυτός ο αποχαιρετισμός ήταν τόσο πρόχειρα φτιαγμένος– και τελικά γελοίος.