ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Δανία απομακρύνει «πορνογραφικό» άγαλμα γοργόνας: Θεωρήθηκε «προσβλητικό» από το κοινό

Η Δανία απομακρύνει  «πορνογραφικό» άγαλμα γοργόνας: Θεωρήθηκε «προσβλητικό» από το κοινό
(Photo by Nathaniel Grann for The Washington Post via Getty Images)

Ένα γλυπτό 14 τόνων, που άλλοτε φιλοδοξούσε να σταθεί δίπλα στην ιστορική Μικρή Γοργόνα της Κοπεγχάγης, τώρα ετοιμάζεται να εξαφανιστεί από τον δημόσιο χώρο, καθώς θεωρήθηκε προσβλητικό και πορνογραφικό. Το γλυπτό «Den Store Havfrue» (Μεγάλη Γοργόνα) του γλύπτη Πέτερ Μπεχ, πυροδότησε νέο γύρο συζητήσεων γύρω από την εικόνα του γυναικείου σώματος στον δημόσιο χώρο.

Το άγαλμα, τοποθετημένο στο ιστορικό Οχυρό του Ντραγέρ, κρίθηκε από την Δανική Υπηρεσία Παλατιών και Πολιτισμού ως μη συμβατό με την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Η απαίτηση για την απομάκρυνσή του πυροδότησε πλήθος αντιδράσεων, τόσο καλλιτεχνικών όσο και κοινωνικών.

Ο καλλιτεχνικός κριτικός Ματίας Κρίγκερ αποκάλεσε το έργο «άσχημο και πορνογραφικό», ενώ η ιερέας και αρθρογράφος Σορίνε Γκότφρεντσεν σχολίασε πως το γλυπτό ενσαρκώνει τις φαντασιώσεις ενός ανδρικού βλέμματος, μακριά από την πραγματικότητα των γυναικών. Την ίδια στιγμή, η δημοσιογράφος Αμινάτα Κορ Τράνε υποστήριξε πως η όλη συζήτηση αποτελεί άλλη μια μορφή κοινωνικού «body shaming», στοχοποιώντας φυσικά χαρακτηριστικά του γυναικείου σώματος.

Ο δημιουργός, από την πλευρά του, παραμένει αμετακίνητος: «Οι αναλογίες του σώματος είναι φυσικές. Το στήθος είναι ανάλογο με το συνολικό μέγεθος του γλυπτού». Ο Μπεχ σημειώνει πως πολλοί κάτοικοι αγαπούν τη γοργόνα του, παρά τη δημόσια κατακραυγή.

Το άγαλμα είχε ήδη βιώσει μετακινήσεις: από το Μόλο Λανγκελίνιε το 2006, στην απομάκρυνσή του το 2018 και την επανατοποθέτηση στο Ντραγέρ. Η προσφορά του δημιουργού να το δωρίσει στον δήμο απορρίφθηκε για πρακτικούς λόγους. Όπως εξήγησε η Χέλε Μπάρθ, πρόεδρος δημοτικής επιτροπής: «Είναι ωραία πρόθεση, αλλά το άγαλμα απλώς δεν ταιριάζει εδώ».

Η υπόθεση της Μεγάλης Γοργόνας ανοίγει έναν ευρύτερο διάλογο για τα όρια της δημόσιας τέχνης, τον σεξισμό και την ελευθερία της έκφρασης. Μπορεί ένα γλυπτό να είναι ταυτόχρονα έργο τέχνης και σύμβολο καταπίεσης; Και ποιος τελικά καθορίζει τι αξίζει να βρίσκεται στο δημόσιο βλέμμα;

Σε μια κοινωνία που παλεύει με ζητήματα φύλου, σώματος και εκπροσώπησης, η απομάκρυνση της Μεγάλης Γοργόνας δεν είναι απλώς ένα καλλιτεχνικό ζήτημα – είναι ένδειξη των βαθύτερων κοινωνικών ρευμάτων που καθορίζουν τη θέση της γυναίκας στον δημόσιο χώρο του σήμερα.