Την αρχαιότερη μπλε μπογιά στην Ευρώπη ανακάλυψαν αρχαιολόγοι – Γιατί έμειναν έκπληκτοι

Σε μία πέτρινη «παλέτα» που βρέθηκε σε καταυλισμό κοντά στον ποταμό Μάιν, περίπου 16 χλμ. ανατολικά της Φρανκφούρτης, εντοπίστηκαν ίχνη ενός σπάνιου έντονου μπλε χρώματος, παρασκευασμένου πριν από περίπου 14.000 χρόνια. Πρόκειται για το αρχαιότερο δείγμα μπλε χρωστικής που έχει βρεθεί ποτέ στην Ευρώπη, αναφέρει ο Independent.

Η ανακάλυψη εξέπληξε τους αρχαιολόγους, καθώς σχεδόν όλες οι παλαιολιθικές ζωγραφιές που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο έχουν δημιουργηθεί κυρίως με τη χρήση κόκκινων, λευκών, κίτρινων και μαύρων χρωστικών ουσιών (εξαιρούνται μόνο κάποια μπλε ειδώλια στη Σιβηρία).

Περιορισμένη παραγωγή, συμβολική χρήση

Η σχεδόν μηδενική χρήση μπλε χρώματος για τη δημιουργία μόνιμων έργων τέχνης υποδηλώνει ότι το συγκεκριμένο χρώμα μπορεί να είχε πιο προσωρινές εφαρμογές: ζωγραφική στο σώμα, διακόσμηση υφασμάτων ή ξύλινων μασκών.

Η πέτρινη παλέτα, πλάτους 20 εκατοστών, μπορούσε να χωρέσει μόλις 30 κυβικά εκατοστά χρώματος – γεγονός που υπογραμμίζει την περιορισμένη παραγωγή και, πιθανότατα, τη συμβολική χρήση του. Τα ορυκτά για την παραγωγή μπλε χρωστικών ουσιών είναι πιο σπάνια από τις πηγές άλλων βασικών χρωμάτων, ενώ σε πολλές κοινωνίες ανά τον κόσμο, το μπλε θεωρείται προστατευτικό χρώμα, ικανό να απομακρύνει το «κακό μάτι». Συχνά συνδέεται επίσης με τη θεϊκή και πνευματική δύναμη.

Αν και η συγκεκριμένη πέτρα είχε εντοπιστεί σε ανασκαφή πριν από πενήντα χρόνια, η παρουσία της μπλε χρωστικής αποκαλύφθηκε μόλις το 2023–2024, χάρη σε σύγχρονες τεχνικές ανάλυσης σε ατομικό και μοριακό επίπεδο. Πρόκειται για αλεσμένο αζουρίτη, ένα φυσικό ορυκτό με βάση τον χαλκό που βρίσκεται στη Γερμανία και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Η σχετική μελέτη των αρχαιολόγων ανακάλυψη δημοσιεύθηκε μόλις στο επιστημονικό περιοδικό Antiquity.

Από τον πολιτισμό των Μαγδαλένιων

Ο καταυλισμός στον οποίο εντοπίστηκε η παλέτα αποδίδεται στον πολιτισμό των Μαγδαλένιων, μιας κοινωνίας κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που κυριάρχησε στη δυτική Ευρώπη πριν από 17.000–12.000 χρόνια. Βρέθηκαν επίσης εργαλεία, αιχμές βελών και μια κυκλική διάταξη λίθων που πιθανότατα στήριζε μια προϊστορική σκηνή.

«Η έρευνά μας συνέβαλε στην έναρξη της διαδικασίας διεύρυνσης των γνώσεών μας σχετικά με τη χρήση του χρώματος στην προϊστορική εποχή», δήλωσε ο αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Aarhus στη Δανία, Δρ. Izzy Wisher, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας που ανακάλυψε την μπλε χρωστική της Λίθινης Εποχής. «Η ανακάλυψη του μπλε χρώματος είναι, πιθανότατα, μόνο η κορυφή ενός παγόβουνου. Ελπίζουμε ότι οι νέες τεχνικές ανίχνευσης θα μας επιτρέψουν να ανασυνθέσουμε τον κόσμο της Λίθινης Εποχής σε όλο του το χρωματικό φάσμα».