Αφιέρωμα του CNNi στην Παναγία Σουμελά: «Αν οι τοίχοι μιλούσαν θα μπορούσαν να διηγηθούν πολλά»

Από την ίδρυσή του τον 4ο αιώνα μ.Χ. από μερικούς από τους πρώτους χριστιανούς που έφτασαν κατά μήκος της ακτής της Μαύρης Θάλασσας, το ιερό έχει γίνει μάρτυρας της εξέλιξης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη Βυζαντινή εποχή, της ανόδου των Οθωμανών, του αγώνα για την τουρκική ανεξαρτησία μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, δεκαετιών βανδαλισμού και παραμέλησης και μιας σχεδόν θαυματουργής ανάστασης στη σύγχρονη εποχή.

Ακόμα πιο γοητευτική από την ταραχώδη ιστορία είναι είναι μια τοποθεσία που μοιάζει να έχει δημιουργηθεί από τεχνητή νοημοσύνη ή γραφικά υπολογιστή παρά από πραγματικό τόπο - παρεκκλήσια, αυλές, βιβλιοθήκη, κατοικίες, καμπαναριό, υδραγωγείο και μια πέτρινη κλειστή ιερή πηγή που βρίσκεται επισφαλώς σκαρφαλωμένη σε μια βραχώδη προεξοχή σχεδόν 300 μέτρα πάνω από μια δασώδη κοιλάδα ποταμού στον Πόντο.

Κάθε μέρα, χιλιάδες επισκέπτες - μερικοί από αυτούς είναι θρησκευτικοί προσκυνητές, αλλά οι περισσότεροι έλκονται από το μεγαλείο των παλαιοχριστιανικών τοιχογραφιών και την αρχιτεκτονική που μοιάζει να αψηφά τη βαρύτητα - παίρνουν το δρόμο τους κατά μήκος ενός λιθόστρωτου μονοπατιού προς το μοναστήρι. Μια άλλη έλξη είναι το γεγονός ότι η Παναγία Σουμελά βρίσκεται στον προσωρινό κατάλογο της UNESCO για τον χαρακτηρισμό της ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το άρθρο σημειώνει ότι το μοναστήρι είναι κρατικό μουσείο και όχι ενεργή θρησκευτική κοινότητα, και έχει υποβληθεί σε χρόνια σχολαστικής αποκατάστασης για να καταστεί ο χώρος ασφαλής για τον τουρισμό και να μετριαστούν οι ζημιές που προκλήθηκαν από πυρκαγιές, κυνηγούς θησαυρών, βανδάλους και απείθαρχους επισκέπτες.

«Πάντα είχαμε πρόβλημα με τις πτώσεις βράχων», λέει ο Λεβέντ Αλνιάκ, διευθυντής μουσείων και ιστορικών χώρων της επαρχίας Τραπεζούντας. «Για να αποφύγουμε ζημιές στις κατασκευές και βλάβες στους επισκέπτες, βάλαμε βιομηχανικούς ορειβάτες να ασφαλίσουν τον γκρεμό». Κρεμασμένοι στον αέρα, οι ορειβάτες χρησιμοποίησαν ατσάλινα καλώδια και τεράστιους μεταλλικούς πασσάλους για να στερεώσουν ατσάλινο πλέγμα και φράγματα στον πανύψηλο βράχο πάνω από το μοναστήρι.

Η συνεχιζόμενη αποκατάσταση απέδωσε απροσδόκητους θησαυρούς, όπως μια μυστική σήραγγα που οδηγεί σε ένα ανεξερεύνητο παρεκκλήσι που μπορεί να είχε χρησιμοποιηθεί ως παρατηρητήριο για την υπεράσπιση του μοναστηριού. Στο εσωτερικό της μικροσκοπικής εκκλησίας, οι αρχαιολόγοι βρήκαν δραματικές τοιχογραφίες που απεικονίζουν τον παράδεισο και την κόλαση, τη ζωή και τον θάνατο.

The ancient monastery hanging from the side of a cliff