Από το 1821 στο σήμερα: Η εξέλιξη και η προσφορά των Ελλήνων αθλητών και του αθλητισμού εν γένει

Γράφει ο Θοδωρής Ζαγοράκης, ευρωβουλευτής ΝΔ

«Η ομάδα βγαίνει στο γήπεδο και παρατάσσεται. Ο εθνικός ύμνος ακούγεται στα μεγάφωνα του γηπέδου. Το χέρι πάει αυτόματα στην καρδιά. Ανατριχίλα σε όλο το κορμί. Προσπάθεια να μείνει το μυαλό καθαρό. Εκπροσωπούμε την Ελλάδα. Τα μάτια όλων των Ελλήνων καρφωμένα στις τηλεοράσεις για τα επόμενα 90 λεπτά. Ήταν όλοι μαζί μας απ΄ το πρώτο παιχνίδι των προκριματικών. Τώρα είμαστε στον τελικό. Το παιχνίδι ξεκινά και οι ελπίδες της χώρας είναι πάνω μας. Θα αφήσουμε και τη ψυχή μας σε αυτό το γήπεδο. Θα νικήσουμε!»

Η παραπάνω σκέψη μου έρχεται στο μυαλό αδιαλείπτως κάθε φορά που το μυαλό μου ταξιδεύει σε εκείνη τη μαγική νύχτα στη Λισαβόνα.

Οι μεγάλες επιτυχίες του ελληνικού αθλητισμού έχουν ένα μεγάλο κοινό με την Ελληνική Επανάσταση του 1821: Ενώσανε όλους τους Έλληνες!

Από το χρυσό μετάλλιο του Σπύρου Λούη στους Ολυμπιακούς του 1896 μέχρι την κατάκτηση του Euro και τα χρυσά σε άρση βαρών και στίβο το 2004, οι Έλληνες συσπειρωθήκανε και αφήσανε στην άκρη τις όποιες διαφορές. Για τον κοινό στόχο και την επιτυχία, γιορτάσανε και χειροκροτήσανε όλοι μαζί.

Προφανώς, η θυσία των ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης δεν μπορεί να εξισωθεί με καμία αθλητική επιτυχία. Η προσφορά αυτών των ανθρώπων για το έθνος μας είναι ανεκτίμητη.

Από την μεριά, όμως, των αθλητών είναι γεγονός ότι κάθε επιτυχία φορώντας το γαλανόλευκο σύμβολο λογίζεται σαν διπλή επιτυχία.

Σε αυτές τις επιτυχίες εκτός από το πάθος και τη φιλοδοξία των αθλητών για ατομική διάκριση συνέβαλε και το αίσθημα περηφάνιας για τη στιγμή που η ελληνική σημαία σηκώνεται ψηλότερα από τις υπόλοιπες.

Η γενιά μου και οι γενιές που ακολουθούν είναι από τις σχετικά τυχερές καθώς πλέον, παρά τις ελλείψεις, υπάρχει η δυνατότητα για διάκριση σε ένα περιβάλλον με οργανωμένους αθλητικούς οργανισμούς, σύγχρονα προπονητικά κέντρα και νέες, καινοτόμες προπονητικές μεθόδους.

Αλλά η κατάσταση στον αθλητισμό δεν ήταν πάντα έτσι.

Οι ιστορικές αναφορές για την περίοδο του τουρκοκρατίας μιλάνε για απαγόρευση των αθλητικών δραστηριοτήτων της εποχής. Οι Έλληνες όμως συνέχισαν να οργανώνουν αθλητικούς αγώνες σε αθλήματα όπως το σημάδι, η πάλη, το τρέξιμο, η σφαίρα, κ.ά., κυρίως τις εορταστικές μέρες της Χριστιανοσύνης. Αυτά τα αθλήματα συνέδεαν ιδεολογικά τους σκλαβωμένους Έλληνες με το αρχαίο παρελθόν τους και έχτιζαν κομμάτι κομμάτι την εθνική συνείδηση.

Αρκετοί ήρωες της Επανάστασης, όπως ο Αθανάσιος Διάκος, ο Ανδρούτσος και ο Ζαχαριάς φημιζόντουσαν για τις αθλητικές επιδόσεις και την αγάπη τους στον αθλητισμό. Ακόμη και ο Κολοκοτρώνης σε ηλικία 50 ετών γυμναζότανε πριν τις μάχες.

Στην περίοδο μετά την Ελληνική Επανάσταση προέκυψε η ανάγκη για την πνευματική και πολιτιστική αναγέννηση του έθνους. Στον τομέα του αθλητισμού αυτή η ανάγκη βρήκε διέξοδο με την οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, χρονιά ορόσημο για τη συμβολή της στην προσπάθεια ανάπτυξής του. Η ίδρυση αθλητικών σωματείων που είχε ξεκινήσει λίγα χρόνια πριν, τα επόμενα χρόνια θα αυξανότανε συνεχώς για να φτάσουμε στο σήμερα όπου σχεδόν κάθε άθλημα έχει την ομοσπονδία του, τα προπονητικά του κέντρα, το πανελλήνιο πρωτάθλημά του.

Ο αθλητισμός μας έχει αποδείξει ότι εξελίσσεται διαρκώς και προσαρμόζεται στις ανάγκες της κοινωνίας. Παραδοσιακά ήταν ανδροκρατούμενος τόσο όσον αφορά τη συμμετοχή όσο και τη λήψη αποφάσεων. Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών σε όλα τα επίπεδα του αθλητισμού. Έχουμε μεγάλο δρόμο να διανύσουμε ακόμη αλλά είμαι αισιόδοξος ότι το δίκαιο στο τέλος θα επικρατήσει, είτε αφορά το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες αθλητές είτε τη συμμετοχή των γυναικών στις αθλητικές ομοσπονδίες, που η οποία στην Ε.Ε. φτάνει σήμερα μόλις το 14%.

Πιστεύω πως αν οι πρόγονοι μας δεν είχαν πολεμήσει για την ελευθερία τους, αν η Επανάσταση δεν είχε αυτή τη θετική έκβαση, είναι αρκετά πιθανό, μεταξύ των υπολοίπων αρνητικών συνεπειών που θα διαπερνούσαν οριζόντια την ελληνική κοινωνία, να μην υπήρχε στην Ελλάδα ο οργανωμένος αθλητισμός όπως τον ξέρουμε σήμερα.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σταθώ στον ερασιτεχνικό αθλητισμό, ο οποίος συχνά λησμονείται από πολλούς, ενώ η συμβολή του είναι καταλυτική τόσο για τον επαγγελματικό αθλητισμό της χώρας μας, όσο και για την πορεία της κοινωνίας μας.

Μπορεί ο επαγγελματικός αθλητισμός να αποτελεί, όπως σε πολλές χώρες, μια μεγάλη βιομηχανία που συντηρεί δεκάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας, ο ερασιτεχνικός αθλητισμός αποτελεί την βάση του αθλητικού οικοδομήματος και σε μεγάλο βαθμό μια ακτινογραφία της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας.

Ο ερασιτεχνικός αθλητισμός είναι το κατεξοχήν πεδίο κοινωνικοποίησης για χιλιάδες παιδιά, είναι ένα σχολείο που δεν σου μεταφέρει απλά γνώσεις, αλλά με βιωματικό τρόπο σου διδάσκει αρχές και αξίες. Πολλά από τα καλά αλλά και τα στραβά του έθνους μας μπορεί να τα εντοπίσει κανείς από πολύ νωρίς στις αλάνες και στα γήπεδα όλης της χώρας.

Για αυτό το λόγο οφείλουμε να αναγνωρίσουμε επιτέλους τον πολύπλευρο ρόλο του αθλητισμού στην πορεία μας ως ανεξάρτητη και περήφανη χώρα. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη συμβολή του στην καλλιέργεια της εθνικής μας συνείδησης και στη διατήρηση και συνοχή του κοινωνικού μας ιστού. Ο εορτασμός για τα διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση μπορεί να δώσει το έναυσμα για μια διαφορετική αντιμετώπιση του αθλητισμού στην Ελλάδα.

Δείτε εδώ το μεγάλο αφιέρωμα του CNN Greece στην επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821