Ο Π.Παπασαραντόπουλος μιλά στο CNN Greece για το Brexit

Είναι μία πάρα πολύ δυσάρεστη εξέλιξη ιδίως για εμάς που πιστεύουμε στην Ενωμένη Ευρώπη. Βέβαια, με μικρή πλειοψηφία ο βρετανικός λαός αποφάσισε διαφορετικά, άρα η απόφασή του είναι σεβαστή. Εκείνο που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι η απόφαση αυτή δημιουργεί μία εντελώς νέα κατάσταση στην Ευρώπη. Πλέον, αυτό που λέγαμε ότι πλέουμε σε αχαρτογράφητα ύδατα αποκτά πραγματικό περιεχόμενο. Μένει να δούμε πως θα αντιδράσει η υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, μένει να δούμε ποιες θα είναι οι συνέπειες στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου – το οποίο μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μοιάζει να μην είναι τόσο ενωμένο. Ήδη στη Σκοτία και την Ιρλανδία όπου πλειοψήφησε το να μείνουν στην Ευρώπη έχουν αρχίσει οι πρώτες δηλώσεις που μιλούν για ανεξαρτητοποίησή τους και για συμμετοχή ως ξεχωριστά κράτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μετά το βρετανικό δημοψήφισμα, είναι σαφές ότι όλα τα άνθη του κακού έχουν εμφανιστεί στην επιφάνεια. Η ακροδεξιά ρητορική της Μαρίν Λεπέν όπως και του Βίλντερς στην Ολλανδία που και οι δύο έσπευσαν αμέσως μόλις οριστικοποιήθηκε το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος να ζητήσουν δημοψηφίσματα στις χώρες τους είναι πάρα πολύ ενδεικτική και βέβαια μας οδηγεί σε ένα πολύ σοβαρό ερώτημα, δηλαδή τη συμβατότητα των δημοψηφισμάτων που έχουν εξορισμού μανιχαϊστικό χαρακτήρα με τις πολύπλοκες δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες. Είναι μία συζήτηση που νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να ανοίξει.

Τα πρώτα μου συμπεράσματα – γιατί θα χρειαστεί και περισσότερη μελέτη – είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα βαθύ διχασμό της αγγλικής κοινωνίας ο οποίος δεν είναι ταξικός αλλά θα τολμούσα να τον αποκαλέσω μεταϋλιστικό. Δηλαδή, έχουμε τις περιοχές όπου επικρατεί μία ανοικτή κοινωνία, κοσμοπολίτικη όπως είναι στο Λονδίνο, η οποία ψήφισε συντριπτικά υπέρ του να παραμείνει η Βρετανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουμε περιοχές εσωστρεφείς, καθυστερημένες, περιοχές οι οποίες εκφράζουν, θα έλεγα, τη βαθιά Αγγλία οι οποίες φοβικά ψηφίζουν την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Νομίζω ότι η αρνητική ψήφος οφείλεται κυρίως στις ανασφάλειες των ταυτοτήτων. Δηλαδή, με άλλα λόγια αισθάνονται ότι απειλούνται από τη μετανάστευση, από τη παγκοσμιοποίηση, από τις αλλαγές στον τρόπο εργασίας και εκφράζουν ένα φοβικό σύνδρομο εθνικής περιχαράκωσης το οποίο δεν οδηγεί πουθενά.