Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: 50.000 επιπλέον ασθενείς σε ένα χρόνο στην Ελλάδα

Η αύξηση αυτή, δεν συνιστά μία αισιόδοξη εξέλιξη, «ψιθυρίζουν» οι επιστήμονες, με την κοινότητα των ασθενών να αγωνιά και να προβληματίζεται, για καθημερινά τους ζητήματα που είναι σε εκκρεμότητα, όπως η διακοπή αποζημίωσης των ταινιών μέτρησης σακχάρου.

Πρέπει όμως να προβληματιζόμαστε; Όταν εμείς οι ίδιοι σε μεγάλο βαθμό, είμαστε υπεύθυνοι για την υγεία μας και όταν γνωρίζουμε πολύ καλά πλέον, ότι ο διαβήτης αποτελεί συνοδό νόσημα της παχυσαρκίας.

Μάλιστα πριν μερικές ημέρες, η ηγεσία του υπουργείο Υγείας έστειλε τα σχετικά sms σε 15.000 πολίτες για να ξεκινήσουν τη δωρεάν παρέμβαση με φάρμακα κατά της παχυσαρκίας. Τα δωρεάν φάρμακα θα λάβουν οι πολίτες για 8 μήνες, με δείκτη μάζας σώματος άνω του 37 - όταν υπάρχει συνοδό νόσημα- και με άνω του 40 χωρίς συνοδό νόσημα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι τα επόμενα 10-15 χρόνια, εάν δεν υπάρξουν συντονισμένες παρεμβάσεις, ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη θα υπερβεί τα 750 εκατομμύρια.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 – πρώην μη ινσουλινο-εξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης (NIDDM) ή διαβήτης των ενηλίκων – ή διαταραχή του μεταβολισμού που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα στο πλαίσιο της ινσουλινοαντίστασης και σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης. Αντίθετα, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 χαρακτηρίζεται από απόλυτη ανεπάρκεια ινσουλίνης λόγω της καταστροφής των κυττάρων των νησιδίων του παγκρέατος. Τα κλασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν υπερβολική δίψα, συχνή ούρηση και συνεχές αίσθημα πείνας.

Ο διαβήτης τύπου 2 ευθύνεται για το 90% περίπου των περιπτώσεων διαβήτη. Το υπόλοιπο 10% οφείλεται κυρίως στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και το διαβήτη κύησης.

Η παχυσαρκία σε άτομα με γενετική προδιάθεση στο διαβήτη τύπου 2 θεωρείται κύριο αίτιο της ασθένειας. Σύμφωνα με τουε επιστήμονες, το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 είναι η αύξηση της άσκησης και η αλλαγή της διατροφής

Η ειρωνία πάντως και το ελληνικό παράδοξο χτυπούν για ακόμη μία φορά, καθώς την ώρα που οι αριθμοί για τους ασθενείς με διαβήτη είναι αμείλικτοι, η ηγεσία των υπ. Υγείας και ΕΟΠΥΥ έχει διακόψει την αποζημίωση των ταινιών μέτρησης σακχάρου, με τους επιστήμονες διαβητολόγους, να παρεμβαίνουν δυναμικά, ζητώντας να συνεχισθεί η αποζημίωση- όπως θα δούμε παρακάτω.

Το δράμα του διαβήτη: οι συννοσηρότητες...

Το μεγάλο στοίχημα στο διαβήτη είναι αφενός ο έλεγχος, αφετέρου η σωστή ρύθμιση του ασθενούς, ώστε να αποφύγει όσο το δυνατόν σοβαρά προβλήματα με συνοδές ασθένειες που θα προκύψουν...

Εν τω μεταξύ, με βασικούς άξονες την πρόληψη και την ανάδειξη των προκλήσεων στην πρόσβαση των πασχόντων σε αναγκαίες θεραπείες, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ) διοργάνωσε και πραγματοποίησε το 3^ο Diabetes Empowerment Forum, στις 7 - 9 Νοεμβρίου στην Καλαμπάκα.

Στο επίκεντρο του φετινού forum βρέθηκε η ανάγκη πρόληψης και διαχείρισης των σοβαρών επιπλοκών του Διαβήτη, οι οποίες επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών ενώ συνεπάγονται σημαντική οικονομική επιβάρυνση. Μεταξύ των σχετικών θεματικών συζητήθηκαν οι καρδιολογικές, οφθαλμολογικές και νεφρολογικές επιπλοκές, το Διαβητικό Πόδι, αλλά και η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, ο ρόλος του εμβολιασμού στην πρόληψη των επιπλοκών και η αναγκαιότητα εξειδικευμένων νοσηλευτών στο ίδιο πλαίσιο.

Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή ρύθμιση της γλυκαιμίας και η ολιστική προσέγγιση της φροντίδας μπορούν να ελέγξουν τη νόσο και να μειώσουν την επίπτωση και την εξέλιξη των επιπλοκών. Είναι σημαντικό ότι η επιστημονική έρευνα έχει προσφέρει καινοτόμες θεραπευτικές επιλογές και εργαλεία που έχουν αλλάξει καθοριστικά τον τρόπο διαχείρισης του Διαβήτη και στο πλαίσιο του Forum παρουσιάστηκαν μια σειρά από τέτοιες λύσεις που φέρνουν επανάσταση στη διαχείριση της νόσου και βελτιώνουν την καθημερινότητα των πασχόντων.

Η συζήτηση γύρω από την πρόληψη και τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές έφερε στο προσκήνιο και την αδήριτη ανάγκη να υποστηριχθεί έμπρακτα η ανεμπόδιστη πρόσβαση των πασχόντων σε αυτές, μια ανάγκη πιο επίκαιρη από ποτέ.

Όπως αναφέρει ο Ανδρέας Μελιδώνης Συντονιστής Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου σε ιδιωτικό νοσοκομείο και Πρόεδρος του Ελληνικού Κολλεγίου Μεταβολικών Νοσημάτων (Ε.ΚΟ.ΜΕ.Ν.) ο διαβήτης είναι ο πρωταγωνιστικός παράγοντας χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας και αιμοκάθαρσης, οφθαλμοπάθειας και απώλειας όρασης των ενηλίκων, ακρωτηριασμού των κάτω άκρων, στυτικής δυσλειτουργίας και το κύριο αίτιο εμφραγμάτων και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων

Σε μεγάλη μετα-ανάλυση 27 μελετών φάνηκε ότι άτομα με ΣΔ2 μέσης ηλικίας 60 ετών και μέσης διάρκειας διαβήτη 10 χρόνια έχουν επιπολασμό (συχνότητα) καρδιαγγειακής νόσου 40%, διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας 52%,διαβητικής νεφροπάθειας 32% και διαβητικής νευροπάθειας 65%.

Αυτοί οι ιδιαίτερα αυξημένοι κίνδυνοι χρόνιων επιπλοκών στον διαβήτη οδηγούν σε μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης κατά 6-8 χρόνια σε ασθενή με ΣΔ μέσης ηλικίας 60 ετών και κατά 12 χρόνια εάν συνυπάρχει και η επιπλοκή της καρδιαγγειακής νόσου. Σύμφωνα με στοιχεία του IDF (Παγκόσμια Ομοσπονδία του Διαβήτη) 4,2 εκατομμύρια θάνατοι υπήρξαν το 2019 σε όλο τον κόσμο, συνεπεία του διαβήτη.

Μεγάλο το κοινωνικό και οικονομικό κόστος

Ευρωπαϊκές οικονομικές μελέτες έχουν δείξει ότι το ετήσιο κόστος διαβητικού ασθενή με μικροαγγειοπαθητικές (νεφροπάθεια, οφθαλμοπάθεια) και μακροαγγειοπαθητικές (καρδιαγγειακές) επιπλοκές είναι πενταπλάσιο σε σχέση με αντίστοιχης ηλικίας άτομο χωρίς διαβήτη και χωρίς επιπλοκές και υπερβαίνει τις 6.000 ευρώ ετησίως (μελέτη CODE-2). Εκτιμάται δε ότι το 15% του προϋπολογισμού για την υγεία αναλώνεται για την αντιμετώπιση των ασθενών με ΣΔ και κυρίως των επιπλοκών τους.

«Η καταιγίδα των επιπλοκών αποτρέπεται πάντως με την άριστη ρύθμιση του σακχάρου όπως έδειξαν πολλές μεγάλες μελέτες. Σχετικά πρόσφατη μετα-ανάλυση 8 μελετών έδειξε ότι στα άτομα με ΣΔ χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου η εντατική γλυκαιμική ρύθμιση επιφέρει μείωση κατά 40% του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών επιπλοκών, που είναι οι επιπλοκές που οδηγούν σε θανατηφόρα συμβάματα.
Ενώ, επίσης, οι μεγάλες μελέτες DCCT και UKPDS για τον ΣΔ1 και ΣΔ2 αντίστοιχα έδειξαν σημαντική μείωση έως και 70% των μικροαγγειοπαθητικών επιπλοκών (διαβητική νεφροπάθεια, νευροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια κλπ.) με την εντατική γλυκαιμική ρύθμιση συγκριτικά με την συμβατική ρύθμιση», επισημαίνει ο κ. Μελιδώνης.

Η πρόκληση της αποζημίωσης των ταινιών μέτρησης

Είναι ενδεικτικό πως μόλις πριν λίγες ημέρες η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ κάλεσε δημόσια την πολιτική ηγεσία να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειές για την πλήρη, άμεση και άνευ όρων αποζημίωση του ενός κουτιού ταινιών μέτρησης γλυκόζης αίματος για τους πάσχοντες, που χρησιμοποιούν CGM, καθώς πρόκειται για μέσο επιβεβαίωσης ζωτικής σημασίας για την αποφυγή κλινικών σφαλμάτων και επικίνδυνων επεισοδίων υπογλυκαιμιών/ υπεργλυκαιμιών.

«Δεν είναι δυνατόν να μιλήσουμε για πρόληψη όταν έχουμε παράλογες και απαράδεκτες αποφάσεις όπως η διακοπή της αποζημίωσης των ταινιών», τόνισε ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, Χρήστος Δαραμήλας και συμπλήρωσε: «Εκπροσωπώντας την κοινότητα των πασχόντων που στην Ελλάδα αγγίζει πλέον το 1.292.729 άτομα, θα θέσουμε προς την Πολιτεία μια συνολική δέσμη αιτημάτων από την άμεση τροποποίηση του παραρτήματος Διαβητολογικού Υλικού του ΦΕΚ Β’5395/09-10-2025, την άμεση ένταξη των Συστημάτων Καταγραφής Γλυκόζης (CGM) για τα ινσουλινοθεραπευόμενα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 και την επίσης άμεση αναθεώρηση της Ανώτατης Μηνιαίας Δαπάνης και επανεξέταση της πάγιας πενταετούς αποζημίωσης των συμβατικών αντλιών ινσουλίνης, μέχρι την ουσιαστική και θεσμοθετημένη συμμετοχή της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν την ποιότητα ζωής κα την ασφάλεια των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη».

Κόκκινη κάρτα από τους Διαβητολόγους για τη διακοπή της αποζημίωσης

Για το θέμα της διακοπής της αποζημίωσης των ταινιών καταγραφής και μέτρησης σακχάρου γλυκόζης για τους ασθενείς με διαβήτη, η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ), δηλώνει πώς πρόκειται για μία επικίνδυνη κίνηση.

Ειδικότερα, σε επιστολή που έστειλε προς τον υπουργό Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ, τονίζει πως η ύπαρξη των ψηφιακών συσκευών δεν καταργεί την ανάγκη να μετρούν και μόνοι το σάκχαρό τους. Αντιθέτως, οι ταινίες εξακολουθούν να τους είναι απαραίτητες σε περίπτωση:

Τεχνικής δυσλειτουργίας ή προσωρινής διακοπής λειτουργίας της συσκευής

Ένδειξης που δεν συμβαδίζει με τα κλινικά συμπτώματά τους

Οξείας νόσου ή μεταβολικής απορρύθμισης

Απώλειας συνδεσιμότητας με αντλία ινσουλίνης ή κινητή συσκευή

Γι’ αυτό τον λόγο, εξ άλλου, τόσο οι εγχώριες όσο και οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν να γίνεται μέτρηση του σακχάρου και με ταινία.

Η αποζημίωση των ταινιών μέτρησης γλυκόζης αίματος για τα ασθενείς που χρησιμοποιούν συστήματα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης καταργήθηκε με τις διατάξεις του ΦΕΚ Β’ 5395/09.10.2025.

Ωστόσο η ΕΔΕ τονίζει πως, εκτός των άλλων, πολλά συστήματα αυτοματοποιημένης χορήγησης ινσουλίνης απαιτούν, σε ορισμένες περιπτώσεις, επιβεβαιωτική μέτρηση γλυκόζης στο αίμα. Αυτό είναι απαραίτητο για την βαθμονόμηση/επιβεβαίωση της μέτρησης του αισθητήρα, τονίζει η Εταιρεία.

Εάν η μη αποζημίωση εξαλείψει αυτή τη δυνατότητα, η συνέπεια μπορεί να είναι «λανθασμένες θεραπευτικές αποφάσεις», προειδοποιεί η ΕΔΕ. Σε τέτοια περίπτωση υπάρχει άμεσος κίνδυνος υπογλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμίας, προσθέτει. Ο κίνδυνος αυτός αφορά ιδίως: παιδιά, έφηβους, έγκυες και εργαζομένους σε απαιτητικά περιβάλλοντα.

Η ΕΔΕ επισημαίνει ότι η πολιτεία πρέπει να εξασφαλίσει ολοκληρωμένη κάλυψη των αναγκών αυτορρύθμισης των ασθενών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι συσκευές συνεχούς καταγραφής και οι ταινίες θα λειτουργούν συμπληρωματικά.

«Η λογική «αντί υποκατάστασης» δεν συνάδει με την επιστημονικά ορθή και ασφαλή διαχείριση του διαβήτη», υπογραμμίζει. Και εισηγείται:

«Την άμεση επαναφορά της αποζημίωσης των ταινιών μέτρησης γλυκόζης για όλους τους χρήστες CGM. Πρέπει να εγκρίνονται τουλάχιστον 50 τεμάχια ανά τρίμηνο ή περισσότερα, βάσει ιατρικής γνωμάτευσης.

Τη συγκρότηση κοινής ομάδας εργασίας (ΟΕ) Υπουργείου Υγείας – ΕΟΠΥΥ – ΕΔΕ και συλλόγων ατόμων με διαβήτη. Η ΟΕ θα έχει ως στόχο τη διαμόρφωση εθνικής οδηγίας που θα καθορίζει τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό μετρήσεων και τη συνύπαρξη ταινιών και CGM.

Την αναθεώρηση του παραρτήματος Διαβητολογικού Υλικού του ΦΕΚ Β΄ 5395/2025, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η ποιότητα φροντίδας των πασχόντων».

Διαβήτης, εργασία και Διαβητολογικά Ιατρεία

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, Κωνσταντίνος Μακρυλάκης, Καθηγητής Παθολογίας - Μεταβολικών Νοσημάτων, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο, ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ», έως πρόσφατα Μέλος του Δ.Σ. της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη – Ευρωπαϊκό Tμήμα [International Diabetes Federation (IDF) Europe] αναφερόμενος στους εργαζομένους που ζουν με διαβήτη, επισημαίνει:

«7 στους 10 ενήλικες (412 εκατομμύρια άτομα) που ζουν με διαβήτη παγκοσμίως βρίσκονται σε ηλικία εργασίας. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα της IDF, 3 στα 4 άτομα που ζουν με διαβήτη έχουν βιώσει άγχος, κατάθλιψη ή άλλη ψυχική συνθήκη λόγω της πάθησής τους, ενώ 4 στα 5 άτομα που ζουν με διαβήτη έχουν βιώσει επαγγελματική εξουθένωση εξαιτίας της πάθησης.

Για εκατομμύρια εργαζομένους, ο διαβήτης είναι μια καθημερινή πραγματικότητα – αλλά στον χώρο εργασίας μπορεί συχνά να γίνει πηγή άγχους, στιγματισμού και φόβου. Παρά την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση, πολλά άτομα που ζουν με διαβήτη εξακολουθούν να δίνουν αγώνα για να ισορροπήσουν ανάμεσα στην υγεία τους και στις προσδοκίες της εργασίας τους, με αποτέλεσμα να αποκρύπτουν ή να δυσκολεύονται να μιλήσουν ανοιχτά για την κατάστασή τους. Αυτή η συνεχιζόμενη δυσκολία, όχι μόνο επηρεάζει την ψυχική τους ευεξία, αλλά περιορίζει και την επαγγελματική τους εξέλιξη».

Παράλληλα, ο κ. Μακρυλάκης τονίζει ότι η αποτελεσματική φροντίδα του διαβήτη στη χώρα μας απαιτεί ενίσχυση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών Υγείας και άμεση στελέχωση των Διαβητολογικών Κέντρων και Ιατρείων. «Σήμερα, η υποστελέχωση σε πολλά από αυτά, καθώς και οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες τοποθέτησης ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, δυσχεραίνουν την παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας προς τα άτομα που ζουν με διαβήτη. Η συνεχής επιμόρφωση των ιατρών και των ομάδων φροντίδας, η αναβάθμιση των υποδομών και η ενίσχυση της διεπιστημονικής συνεργασίας αποτελούν βασικές προϋποθέσεις ώστε η διαχείριση του διαβήτη να γίνεται με σύγχρονα, τεκμηριωμένα και ασφαλή πρότυπα, προς όφελος των ασθενών και του συστήματος υγείας συνολικά».

Θεραπείες και τεχνολογία

Όπως αναφέρει ο κ. Μελιδώνης, «Εξελίξεις θα έχουμε στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με ΣΔ τύπου 1 και ιδιαίτερα στον τομέα των αντλιών έγχυσης ινσουλίνης.

Νέα εξαιρετικά εξελιγμένα συστήματα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης θα διασυνδέονται στο μέλλον με τις αντλίες έγχυσης και θα βελτιώνουν τις θεραπευτικές προσπάθειες στον ΣΔ1. Ήδη έχει εγκριθεί από το FDA (ο Αμερικανικός ΕΟΦ) η κυκλοφορία υποδόρια τιθέμενης για 3 μήνες, ιδιαίτερα μικρής συσκευής καταγραφής που δεν θα χρειάζεται ρύθμιση και αξιολόγηση και θα προβάλλει συνεχώς τις τιμές του σακχάρου (ή θα τροφοδοτεί με αυτές) στην αντλία ινσουλίνης.

Βαδίζουμε έτσι προς το βιοτεχνητό πάγκρεας με το οποίο μέσω του αισθητήρα - καταγραφέα γλυκόζης και της προηγμένης με εξαιρετικά σύγχρονο λογισμικό αντλίας, θα έχουμε πλήρη και αυτόματη 24ωρη κάλυψη των αναγκών σε ινσουλίνη του ασθενούς. Μία προοπτική ιδιαίτερα ελπιδοφόρα για όλα τα νέα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1.»