«Καμπανάκι» επιστημόνων για τη μετάδοση της γρίπης κατά τις γιορτές - Ποιοι κινδυνεύουν

«Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η επικράτηση στελεχών του ιού της γρίπης Α(H3N2) και ειδικότερα του υποστελέχους Κ, το οποίο φαίνεται να μεταδίδεται ταχύτερα και να συμβάλλει σε αυξημένο αριθμό κρουσμάτων.

Αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το νέο αυτό υποστέλεχος προκαλεί βαρύτερη νόσο στον γενικό πληθυσμό, η ταχεία διασπορά του αυξάνει σημαντικά το φορτίο στα συστήματα υγείας, όπως καταγράφεται και σε πρόσφατες αναλύσεις σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά», αναφέρει στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Παννεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου.

Αυξημένη πίεση στα συστήματα υγείας

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το συγκεκριμένο στέλεχος έχει καταστεί κυρίαρχο στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αντιπροσωπεύοντας έως και το 90% των επιβεβαιωμένων περιστατικών. Ιδιαίτερα υψηλή είναι η κυκλοφορία σε παιδιά ηλικίας 5-14 ετών, ενώ σε ορισμένες χώρες καταγράφεται αύξηση των νοσηλειών, κυρίως μεταξύ ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω, εντείνοντας την ανησυχία των υγειονομικών αρχών.

Τα συστήματα υγείας σε αρκετές χώρες δέχονται πίεση. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η εικόνα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) βρίσκεται αντιμέτωπο με έντονη πίεση λόγω της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων γρίπης. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, χιλιάδες ασθενείς νοσηλεύονται καθημερινά, με τις εισαγωγές να αυξάνονται κυρίως μεταξύ ηλικιωμένων και ατόμων με υποκείμενα νοσήματα.

Οι βρετανικές αρχές περιγράφουν την κατάσταση ως ένα από τα πιο επιβαρυμένα χειμερινά κύματα των τελευταίων ετών, καθώς η έξαρση της γρίπης συμπίπτει με την κυκλοφορία και άλλων αναπνευστικών ιών, προκαλώντας καθυστερήσεις στα επείγοντα και έλλειψη διαθέσιμων κλινών. Η εξέλιξη αυτή λειτουργεί ήδη ως προειδοποιητικό παράδειγμα για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, αναφέρει η κ. Ψαλτοπούλου.

Έξαρση γρίπης κατά τις γιορτές

Οι υγειονομικές αρχές έχουν τεθεί σε αυξημένη επαγρύπνηση, καθώς η Ελλάδα εισέρχεται στην καρδιά του χειμώνα. Ο υποκλάδος K του ιού της γρίπης A(H3N2) που κυκλοφορεί παγκοσμίως έχει ανιχνευτεί και στη χώρα μας.

Οι ειδικοί προειδοποιούν για μια αναμενόμενη έξαρση της εποχικής γρίπης τις επόμενες εβδομάδες, με φόντο και τις αυξημένες κοινωνικές επαφές της εορταστικής περιόδου.

Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, οι συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους, τα ταξίδια και η αυξημένη κινητικότητα που χαρακτηρίζουν τις γιορτές, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για τη μετάδοση των αναπνευστικών ιών, όπως έχει επισημανθεί επανειλημμένα από διεθνείς υγειονομικούς οργανισμούς.

Η εμπειρία των προηγούμενων ετών δείχνει ότι τέτοιες περίοδοι συνοδεύονται συχνά από απότομη αύξηση των κρουσμάτων, η οποία αποτυπώνεται με καθυστέρηση στις νοσηλείες μετά το τέλος των εορτών.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισημαίνει ότι η μετάδοση της εποχικής γρίπης γίνεται κυρίως μέσω σταγονιδίων, όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει, φτερνίζεται ή μιλά σε κοντινή απόσταση, αλλά και μέσω επαφής με μολυσμένες επιφάνειες, ιδιαίτερα σε κλειστούς χώρους με ανεπαρκή αερισμό. Η εορταστική περίοδος, με τις παρατεταμένες κοινωνικές συναναστροφές σε εσωτερικούς χώρους, ενισχύει περαιτέρω αυτή τη δυναμική μετάδοσης.

Ποιοι κινδυνεύουν

Ο ΠΟΥ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν ότι οι πολίτες άνω των 60 ετών, τα άτομα με χρόνια νοσήματα, όπως καρδιαγγειακές και πνευμονικές παθήσεις, ο διαβήτης ή η νεφρική ανεπάρκεια, οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς, οι έγκυες γυναίκες και τα μικρά παιδιά μέχρι 5 ετών, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών από τη γρίπη, όπως αναφέρεται και από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών στη χώρα μας.

Για τις ομάδες αυτές, η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία, επιδείνωση υποκείμενων νοσημάτων και ανάγκη νοσηλείας, σημειώνει η κ. Ψαλτοπούλου.

Εμβολιασμός, μάσκες και μέτρα προστασίας

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζει ότι ο ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός παραμένει το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης. Ακόμη και όταν πραγματοποιείται αργότερα μέσα στη σεζόν, μειώνει ουσιαστικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου, ιδίως στις ευπαθείς ομάδες, όπως έχει τεκμηριωθεί σε μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες.

Γι' αυτό και στη χώρα μας υπάρχει η δωρεάν εμβολιαστική κάλυψη, που συμπεριλαμβάνει και ειδικά ανοσοενισχυτικά εμβόλια για τα άτομα τρίτης ηλικίας, όπως και έχει πρωτοκυκλοφορήσει το ρινικό εμβόλιο της γρίπης για τα παιδιά.

Παράλληλα, βασικά μέτρα ατομικής προστασίας, όπως η υγιεινή των χεριών, ο καλός αερισμός και η απομόνωση σε περίπτωση συμπτωμάτων, η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους με συνωστισμό, συμβάλλουν στον περιορισμό της διασποράς στην κοινότητα.

Σε περίπτωση επιδείνωσης των συμπτωμάτων χρειάζεται ιατρική συμβουλή. Επίσης, άμεση έναρξη αντι-ιϊκής αγωγής σε άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές της γρίπης, επί εμφάνισης συμβατής συμπτωματολογίας, με ή χωρίς θετική διαγνωστική δοκιμασία.

Παράλληλα υπάρχει διαθέσιμο ειδικό διαγνωστικό kit για τη διαφοροδιάγνωση ανάμεσα σε γρίπη Α ή Β, κορονοϊό ή αναπνευστικό συγκυτιακό ιό.

«Η φετινή έξαρση της γρίπης υπενθυμίζει ότι, παρά την εξοικείωση της κοινωνίας με τις εποχικές ιώσεις, ο ιός της γρίπης εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη δημόσια υγεία», τονίζει η κ. Ψαλτοπούλου.

Προσθέτει ότι σε μια περίοδο έντονης κοινωνικής δραστηριότητας όπως οι γιορτές, η πρόληψη και η συμμόρφωση με τις διεθνείς οδηγίες μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές για την προστασία τόσο των ευπαθών ατόμων όσο και της κοινωνίας συνολικά.