EDITORIAL

Δημοκρατία α λα καρτ;

Δημοκρατία α λα καρτ;
REUTERS/Andres Martinez Casares

Υπάρχουν ιδανικές κοινωνίες; Προφανώς και όχι. Συνεπώς, ούτε ιδανικές ηγεσίες. Άλλωστε, ποιος θα κρίνει τι είναι ιδανικό και τι όχι; Όσοι άνθρωποι στην οικουμένη, άλλες τόσες απόψεις. 

Ως εκ τούτου, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αναγνωρίσει τον Χουάν Γκουαϊδό ως «προσωρινό πρόεδρο» της Βενεζουέλας, καλώντας τις χώρες – μέλη να πράξουν το ίδιο, στο πλαίσιο μίας «ενιαίας ευρωπαϊκής θέσης», ανοίγει τον ασκό του αιόλου για «δημοκρατίες» δια της επιβολής.

Το Ευρωκοινοβούλιο αναγνωρίζει τον Χουάν Γκουαϊδό ως πρόεδρο της Βενεζουέλας

Τι θα γινόταν άραγε αν, για παράδειγμα, κάποιος από την αντιπολίτευση της Γαλλίας αποφάσιζε να αυτοανακηρυχθεί πρόεδρος μιας «παράλληλης κυβέρνησης», προφασιζόμενος την κοινωνική αναταραχή διαρκείας (όπως και στη Βενεζουέλα) πρωτοστατούντων των Κίτρινων Γιλέκων, αλλά και τα ολοένα μειούμενα ποσοστά δημοφιλίας του Εμανουέλ Μακρόν (όπως και του Νικολάς Μαδούρο); Τι θα γινόταν αν οι ηγεσίες της Λατινικής Αμερικής, φερ’ειπείν, νομιμοποιούσαν την αλλαγή αυτή ηγεσίας; Θα τους έκρινε ως γραφικούς ο Μακρόν ή η Ε.Ε; Θα συντασσόταν μαζί τους η «υπερδύναμη» του Τραμπ; Θα είχαν εκείνες οι ηγεσίες την ίδια βαρύτητα στην… επιβολή μίας «δημοκρατικότερης» δημοκρατίας; Υποψιάζομαι πως όχι.

Γι’αυτό ακριβώς υπάρχουν οι εκλογές στα λεγόμενα ελεύθερα κράτη. Και οι εκλογές στη Βενεζουέλα ανέδειξαν, καλώς ή κακώς, νικητή τον Νικολάς Μαδούρο. Το να διαμαρτύρεται για την εκλογή του (δεδομένων των τεράστιων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων στη χώρα) μεγάλη μερίδα του πληθυσμού είναι λογικό, θεμιτό και απαραίτητο. Το να αναγνωρίζουν, όμως, οι ξένες ηγεσίες ως προσωρινό πρόεδρο έναν πολιτικό της αρεσκείας τους (που ενδεχομένως θα παίξει και το ρόλο που του δώσουν, ως αντάλλαγμα αυτής της στήριξης) είναι αυθαίρετο και κόντρα στις δημοκρατικές αξίες που οι ίδιες οι ηγεσίες ευαγγελίζονται για την εκλογή τους.

Οι γεωπολιτικές ισορροπίες αλλάζουν διαρκώς και κανείς δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο. Σήμερα είναι ο Μαδούρο, αύριο ο Πούτιν, μεθαύριο ο Τραμπ… Το δίκαιο του ισχυρού, όμως, έχει πολλούς τρόπους να επιβάλλεται. Παρόλα αυτά, η δημοκρατία πρέπει να είναι μία, χωρίς αστερίσκους ή δύο μέτρα και δύο σταθμά. Κι αν δυσκολευόμαστε να το αντιληφθούμε, ας το κάνουμε δικό μας. Ας θυμηθούμε πως ό,τι θέλουμε να ισχύει για τους άλλους, ισχύει και για εμάς. Ό,τι ισχύει για τη Βενεζουέλα, (πρέπει να) ισχύει και για τη Γαλλία (Ρωσία, Λιβύη, Ελλάδα κ.ο.κ). Κι αν κάποιοι θεωρούν πως είναι δημοκρατικότεροι των άλλων και πως αξίζουν πιο… επάξια την εξουσία από άλλους, να υπενθυμίσουμε πως η εξουσία δεν ανατίθεται από τρίτους, δεν εκβιάζεται, δεν υφαρπάζεται. Η εξουσία κερδίζεται και δίνεται από το λαό. Ειδάλλως, μιλάμε για δημοκρατίες α λα καρτ.