Σαν σήμερα: 21 Νοεμβρίου - «HMHS Britannic»: Ο Τιτανικός του Αιγαίου αναπαύεται λίγο έξω από τη Τζιά

Ο τίτλος του σημερινού μας κειμένου δεν είναι παραπλανητικός. Ο Βρετανικός είναι πράγματι ένας άλλος Τιτανικός, καθώς τα δύο πλοία ήταν πανομοιότυπα. Η εταιρεία White Star Line έφτιαξε τρία. Το γεγονός ότι δύο βυθίστηκαν πολύ σύντομα μετά την καθέλκυσή τους, ίσως εξηγεί γιατί αυτή η γενεά πλωτών γιγάντων σταμάτησε εκεί.

Το 1975, ανοιχτά από το λιμάνι της Κέας και σε βάθος 120 μ. ο Ζακ Ιβ Κουστώ ανακάλυψε το ναυάγιο του πλοίου «HMHS Britannic», το οποίο βυθίστηκε από γερμανική νάρκη το Νοέμβριο του 1916 ενώ έπλεε με προορισμό το νοσοκομειακό σταθμό της Λήμνου, μεταφέροντας Άγγλους τραυματίες. Η πιθανότητα να τον χτύπησε τορπίλη δεν έχει αποκλειστεί εντελώς, παρά το γεγονός ότι όλες οι εμπόλεμες πλευρές απαγορευόταν να χτυπήσουν πλωτά νοσοκομεία.

Ο Βρετανικός, μήκους 269 μ., από τα μεγαλύτερα υπερωκεάνια της γραμμής του Βορείου Ατλαντικού και αδελφό πλοίο του Τιτανικού, κατασκευάστηκε στα ναυπηγεία του Μπέλφαστ και καθελκύστηκε το 1914. Επρόκειτο να κάνει την ίδια γραμμή με το πρόωρα χαμένο αδελφάκι του, αλλά δεν πρόλαβε, καθώς ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και επιτάχθηκε από το Βρετανικό Ναυαρχείο προκειμένου να μετατραπεί σε πλωτό νοσοκομείο.

Παρά το γεγονός ότι ο σχεδιασμός του είχε βελτιωθεί σημαντικά μετά το ναυάγιο του Τιτανικού, το πλοίο βυθίστηκε σε μόλις 55 λεπτά.

Ωστόσο, χάρις στον κατάλληλο σωστικό εξοπλισμό του, αλλά και στην κοντινή απόσταση με την Κέα, περίπου 1.300 επιβαίνοντες μπόρεσαν να διασωθούν, ενώ 30 έχασαν τη ζωή τους κυρίως λόγω της πρόωρης καθέλκυσης των σωστικών λέμβων και της συνέχισης λειτουργίας των μηχανών που κατακρεούργησαν κάποιους από τους ανθρώπους που έπεσαν στη θάλασσα.

Ο Βρετανικός επρόκειτο αρχικά να ονομαστεί RMS Gigantic - «Γιγαντιαίος» και γιγαντιαίος ήταν πράγματι. Όμως τα σχέδια για την ονομασία του άλλαξαν όταν κατά τη διάρκεια της κατασκευής του βυθίστηκε ο Τιτάνας μεγάλος αδελφός του και η εταιρία σκέφτηκε ότι ένα τέτοιο όνομα θα έφερνε οδυνηρές αναμνήσεις στο κοινό.

Παρά την τραγωδία του Τιτανικού, το κοινό συνέχιζε να εντυπωσιάζεται από τα τεράστια αυτά πλοία: Οι The New York Times, όσο το πλοίο ήταν σε κατασκευή τού αφιέρωναν εκτενή ρεπορτάζ, στα οποία γράφονταν διάφορες υπερβολές, όπως ότι στο κατάστρωμά του θα υπήρχε γήπεδο γκολφ... Επίσης γράφεται ότι η εταιρεία Andre Citroen and Co. έχει λάβει παραγγελία για πέντε μηχανές παρόμοιες με του Τιτανικού άρα θα ακολουθήσουν κι άλλα πλοία.

Το πρωί της 21ης ​​Νοεμβρίου 1916 το πλοίο χτύπησε μια νάρκη του γερμανικού πολεμικού ναυτικού. Η δύναμη της έκρηξης σχεδόν το έκοψε στα δύο. Οι νοσοκόμες άφησαν ανοιχτά τα φινιστρίνια για να προστατεύσουν τους ασθενείς από τις αναθυμιάσεις και τους καπνους της έκρηξης, με συνέπεια το νερό να μπει στο πλοίο πιο γρήγορα.

Κάποιοι από το πλήρωμα πανικοβλήθηκαν και αποφάσισαν να πετάξουν στη θάλασσα τις σωσίβιες λέμβους χωρίς να περιμένουν τις σχετικές διαταγές. Μερικές από αυτές αναρροφήθηκαν στις προπέλες του πλοίου και διαλύθηκαν, παίρνοντας μαζί τους 30 ανθρώπους.

Το πλοίο χάθηκε κάτω από την επιφάνεια του νερού στις 9:07 π.μ. Παρά το γεγονός ότι ο Βρετανικός ήταν το μεγαλύτερο πλοίο που χάθηκε κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η βύθισή του δεν κόστισε τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο η βύθιση του Τιτανικού και η βύθιση του Λουζιτάνια.

Το ναυάγιο του Βρετανικού ανακαλύφθηκε από τον Κουστό το 1975. Το πλοίο βρίσκεται ξαπλωμένο στη δεξιά πλευρά του, 121 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Από τότε αποτελεί αγαπημένο προορισμών των δυτών. Μια αποστολή το 2003 έδειξε ότι οι πόρτες του πλοίου ήταν ανοιχτές. Κοντά στο ναυάγιο βρέθηκαν υπολείμματα ναρκών, ενισχύοντας την υπόθεση ότι το πλοίο βυθίστηκε από νάρκη.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και το ιδιοκτησιακό καθεστώς του ναυαγίου. Τα ναυάγια στην Ελλάδα είναι συνήθως ιδιοκτησία της ελληνικής κυβέρνησης, όμως η περίπτωση του Βρετανικού είναι ιδιαίτερη: Επειδή ήταν πολεμικό πλοίο (ως επιταγμένο), ανήκε στο Βρετανικό κράτος.

Το 1996 ο ιστορικός Σάιμον Μιλς αγόρασε το ναυάγιο με στόχο να εργαστεί για τη μελέτη και συντήρισή του. Πράγματι γι αυτόν το σκοπό συνεργάστηκε στενά με τις ελληνικές κυβερνήσεις, ενώ ο ίδιος έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο ανέλκυσης, καθώς το κόστος είναι αστρονομικό και οι δυσκολίες αδιανόητες.

Ίσως το πιο ενδιαφέρον στην ιστορία του Βρετανικού είναι ότι όταν βυθίστηκε ανάμεσα στους επιβάτες του βρίσκονταν δύο επιζήσαντες του Τιτανικού: Η Βάιολετ Τζέσοπ και ο Άρθουρ Πριστ, επέζησαν και του Βρετανικού δημιουργώντας ένα από τα πλέον παράξενα ρεκόρ της ιστορίας...

Σαν σήμερα: Η 21η Νοεμβρίου στην Ιστορία

1898. Γεννιέται ο Ρενέ Μαγκρίτ, Βέλγος σουρεαλιστής ζωγράφος.

1938, Άγκυρα. Ο νέος Πρόεδρος της Τουρκίας, Ισμέτ Ινονού, στην κηδεία του προηγούμενου Προέδρου της χώρας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Τριάντα τέσσερα έθνη, ανάμεσα στα οποία και το Ηνωμένο Βασίλειο, εκπροσωπήθηκαν στην κηδεία.

1954, Παρίσι. Ο ηθοποιός Μάρλον Μπράντο στο σταθμό Σεν Λαζάρ στο Παρίσι.

1966, Πίτσμπουργκ. Ο ηθοποιός Ομάρ Σαρίφ, ο οποίος έπαιξε το ρόλο του Δρα Ζιβάγκο στην ομώνυμη ταινία, σε ένα παιχνίδι μπριτζ σε διεθνές τουρνουά. Ο Σαρίφ εκπροσωπεί την Αραβική ομάδα.

1967, Άρλινγκτον. Η φλόγα καίει στον τάφο του Τζον Φ. Κένεντι, στο Εθνικό Κοιμητήριο του Άρλινγκτον. Τον τάφο έχουν επισκεφθεί πάνω από 21 εκατομμύρια άνθρωποι στον ένα χρόνο που έχει μεσολαβήσει από τη δολοφονία του Κένεντι.

1975, Μαδρίτη. Η σύζυγος του στρατηγού Φρανσίσκο Φράνκο, Δόνα Κάρμεν Φράνκο και η κόρης τους, Κάρμεν Μαρτίνεζ Μπόρντιο, μπροστά στο ανοιχτό φέρετρο του πρώην δικτάτορα, στο παρεκκλήσι του παλατιού El Pardo στη Μαδρίτη.

1977, Νέα Υόρκη. Η ηθοποιός Λάιζα Μινέλι και ο χορευτής Μικαΐλ Μπαρίσνικοφ αγκαλιάζονται στη ντισκοτέκ New York, New York.

1980, Λος Άντζελες. Η ηθοποιός Μαίρη Κρόσμπι, κόρη του Μπινγκ Κρόσμπι και ο ηθοποιός Λάρι Χάγκμαν, ο οποίος παίζει τον Τζέι Αρ Ίουινγκ στη δημοφιλή σειρά “Ντάλας”, σε ένα πάρτι στο Λος Άντζελες. Η Κρόσμπι έπειξε στη σειρά το ρόλο της Κριστίν Σέπαρντ, αδελφής της Σου Έλεν. Ήταν η γυναίκα που πυροβόλησε τον Τζέι Αρ, σε ένα επεισόδιο το οποίο παρακολούθησαν πάνω από 90 εκατομμύρια άνθρωποι.

1989, Πράγα. Περίπου 200.000 άνθρωποι έχουν συγκεντρωθεί στην Πλατεία Wenceslas, στην Πράγα της Τσεχοσλοβακίας. Η δική τους Επανάσταση ήταν Βελούδινη, μια ειρηνική εξέγερση που γεννήθηκε μέσα από την αστυνομική βία και έφερε το τέλος σε τέσσερις δεκαετίες κομμουνιστικής εξουσίας. Την πρώτη μέρα των διαδηλώσεων, ο κόσμος διαλύθηκε από την αστυνομία. Επανήλθαν την επόμενη μέρα. Και την επόμενη. Και κάθε μέρα, μέχρι που το καθεστώς έπεσε, μετά από 18 ημέρες ειρηνικών διαμαρτυριών.

1991, Καμπούλ. Μια Αφγανή με το παιδί της περπατούν μπροστά από άδεια καταστήματα στην αγορά που είναι γνωστή ως το “Παζάρι του Μπρέζνιεφ” στην Καμπούλ. Η περιοχή ήταν κάποτε ένα πολυσύχναστο εμπορικό σημείο, με βασικούς πελάτες τους Σοβιετικούς στρατιώτες. Από το 1989, όμως, που τα σοβιετικά στρατεύματα έφυγαν από το Αφγανιστάν, έχει πέσει σε απόλυτη παρακμή.