ΚΟΣΜΟΣ

Συρία: Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες των επιζώντων της χημικής επίθεσης στη Ντούμα

Συρία: Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες των επιζώντων της χημικής επίθεσης στη Ντούμα
White Helmets/Handout via REUTERS

Μετά από μήνες φόβου, βομβαρδισμών και κυνηγητού παιδιά στη Συρία αισθάνονται και πάλι τον ήλιο στα πρόσωπά τους. Στον καταυλισμό προσφύγων al-Bol στην επαρχία του Χαλεπιού έχουν βρει καταφύγιο εκατοντάδες οικογένειες από τη Ντούμα, το σημείο μηδέν της χημικής επίθεσης που άφησε πίσω της περισσότερα από 500 θύματα και οδήγησε στους βομβαρδισμούς από τη συμμαχία ΗΠΑ – Βρετανίας – Γαλλίας.

Οι κάτοικοι της Ντούμα, όπως γράφει το CNNi, είχαν γίνει μάρτυρες πολλών ακραίων επιθέσεων. Η καθημερινότητα του πολέμου που περιγράφουν είναι εφιαλτική.

Η Umm Nour δείχνει τα δίδυμα κορίτσια της. Φορούν ασορτί ρούχα και κρατούν τις σάκες τους, που επέμειναν να μην αφήσουν πίσω όταν «απέδρασαν» από την Ντούμα.

«Ήταν δύο μηνών όταν ξεκίνησε η επανάσταση», λέει, αναφερόμενη στον εμφύλιο πόλεμο. «Τι έχουν δει στη ζωή τους, τι τίμιο και αγνό γνωρίζουν; Το μόνο που έχουν δει είναι αίμα, νεκρούς και τραυματίες».

180415081309 05 syria evacuees exlarge 169

Ο πόλεμος ξεκίνησε όταν οι μικρές ήταν δύο μηνών. Το μόνο που έχουν γνωρίσει είναι πόνος, θάνατος και αίμα, λέει η μητέρα τους. Πηγή: Gul Tuysuz/CNNi

Μία από τις μικρές ανοίγει τη σάκα της και βγάζει από μέσα μία ξανθιά κούκλα. «Μίλησε στην κούκλα, της είπε πως μπορεί να πνιγείς (μέσα στην τσάντα), αλλά θα σωθείς από τους βομβαρδισμούς», περιγράφει η μητέρα της.

Τους τελευταίους τέσσερις μήνες στη Ντούμα η οικογένεια ζούσε σε ένα υπόγειο. Ήταν εκεί όταν σημειώθηκε η χημική επίθεση. «Κάποιος φώναξε… χημικά», θυμάται η Umm Nour και περιγράφει πώς αντέδρασε το σώμα της. «Ο λαιμός μου έκλεισε», λέει, και το σώμα μου πάγωσε.

Μάλιστα, τόνισε πως μετά βίας κατάφερε να αρπάξει τα χέρια των παιδιών της για να ανέβουν τις σκάλες. Είχε αποδυναμωθεί πλήρως. Κατάφεραν να φτάσουν μέχρι τον τέταρτο όροφο του κτηρίου, όταν πύραυλοι ή κάτι παρεμφερές – χτύπησαν την πολυκατοικία, σείοντάς την συθέμελα.

«Ήταν σαν να ήμασταν ανάμεσα σε δύο θανάτους», λέει. «Επίθεση με χημικά στους κάτω ορόφους, πύραυλοι στους πάνω».

Τα δίδυμα παιδιά της είναι ντροπαλά. Χαμογελούν, όμως διστάζουν να μιλήσουν στη δημοσιογράφο του CNNi. «Χθες έπαιζαν, έσκαβαν έναν λάκκο, ένα τούνελ για τα μυρμήγκια έξω από τη σκηνή μας», λέει η Umm Nour. «Μου είπαν ότι το έκαναν ώστε τα μυρμήγκια να έχουν ένα μέρος να κρυφτούν αν γίνει επίθεση».

«Αυτό που έχει κάνει το καθεστώς του Άσαντ είναι έγκλημα, πρέπει κάποιος να τον σταματήσει», λέει η Umm Nour. «Αλλά το πλέον σημαντικό είναι πως τραυματίστηκαν άμαχοι. Κανείς, κανείς δεν πρέπει να υποφέρει κάτι τέτοιο. Πρέπει να υπάρξει μία πολιτική λύση, ένα τέλος».

Τα παιδιά της θέλουν να γίνουν γιατροί, ώστε να θεραπεύουν τραυματισμένα παιδιά.

Οι Σύροι θεωρούν πως οι επιθέσεις είναι μέρος ενός πολιτικού παιχνιδιού και οι «εγκέφαλοι» πίσω απ’ αυτές δεν ενδιαφέρονται για την τύχη των αμάχων. Οι επεμβάσεις ξένων δυνάμεων δεν φαίνεται να αποδυναμώνουν το οπλοστάσιο του Άσαντ.

Οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν κατακτηθεί από τους αντάρτες, περιοχές που βομβαρδίζονται ανηλεώς, θεωρούν πως οι Δυτικοί ηγέτες, οι οποίοι καταδικάζουν τις επιθέσεις του καθεστώτος, ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τα δικά τους συμφέροντα και δεν τους αφορούν οι ζωές των Σύρων που χάνονται καθημερινά.

«Αφήστε τους να χτυπήσουν τον Μπασάρ, ίσως αυτό μας σώσει», λέει η 18χρονη Malak, κρατώντας το τεσσάρων μηνών παιδί της. Η φωνή της είναι γεμάτη απελπισία, καθώς θεωρεί πως τίποτα δεν μπορεί να τους γλιτώσει από την σκληρή τους μοίρα.

Και αυτή ήταν σε υπόγειο κατάλυμα όταν σημειώθηκε η χημική επίθεση.

«Κάναμε εμετούς από τη μυρωδιά. Το στόμα μου γέμισε με φλέμα. Δεν μπορούσα να σταματήσω να βήχω», περιγράφει, τονίζοντας πως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν χημικά. «Πήγαμε σε μία κλινική, όπου μας ξέπλυναν με νερό και μας έδωσαν οξυγόνο».

Το άλλο παιδί της Malak, και ο σύζυγός της Walid έλειπαν την ώρα της επίθεσης.

Ο 23χρονος Walid είχε πολεμήσει στο πλευρό μίας ομάδας ανταρτών. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ήταν μόλις 16 ετών, πήγαινε σχολείο.

«Το πήρα μαζί μου», λέει δείχνοντας το κλειδί του σπιτιού του. «Ίσως μία μέρα καταφέρουμε να επιστρέψουμε».

180415081144 03 syria evacuees exlarge 169

Ο Walid Dervish, 23, κρατά στην αγκαλιά του το παιδί του και δείχνει το κλειδί του σπιτιού του στη Ντούμα. Το πήρε μαζί του με την ελπίδα να καταφέρει κάποτε να επιστρέψει. Πηγή: Gul Tuysuz/CNNi

Αυτό είναι το όνειρο πολλών απ’ όσους έχουν εγκαταλείψει τις οικίες του για να γλιτώσουν από τον θάνατο. Η επιστροφή.

Η 10χρονη Amira γελάει με τους φίλους της, αλλά τραβάει, αγχωμένη, τα μανίκια της όταν τους μιλά. Είναι η τέταρτη μέρα της μακριά απ’ το σπίτι της, το μέρος όπου έχει τόσες αναμνήσεις.

«Φοβόμουν», λέει με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Το όνειρό της είναι μία μέρα να γίνει δασκάλα.

Τα τελευταία επτά χρόνια του συριακού πολέμου, η 68χρονη Farize έχει θάψει περισσότερους συγγενείς απ’ ότι μπορεί να θυμηθεί, συμπεριλαμβανομένων του γιου και των δύο εγγονών της.

Περπατά καμπουριασμένη, κρατώντας το μπαστούνι της μαζί με τον 18χρονο εγγονό της.

«Δεν μου λείπει το σπίτι. Υπέφερα πολύ εκεί», λέει χαμηλόφωνα. Ερωτώμενη για την αγαπημένη μνήμη της τα τελευταία επτά χρόνια, δεν μπορεί να κρύψει τον πόνο της.

180415080843 01 syria evacuees exlarge 169

Η 68χρονη Fevziye δεν θέλει να γυρίσει στο σπίτι της. Ο πόνος της απώλειας θα έκανε αβάσταχτη την επιστροφή της. Πηγή: Gul Tuysuz/CNNi

«Ήταν οι Παρασκευές. Μαζευόταν όλη η οικογένεια, όλα τα παιδιά και τα εγγόνια μου. Όλοι ήταν ζωντανοί».

Τα μάτια της γεμίζουν δάκρια, αλλά δεν θέλει να κλάψει. Ηρεμεί και προσκαλεί το συνεργείο για ένα τσάι, τότε όμως συνειδητοποιεί ότι πλέον δεν έχει σπίτι. Το αίσθημα της φιλοξενίας της είναι ότι το μόνο που της έχει μείνει από την ευτυχισμένη ζωή που ζούσε κάποτε.

Survivors of a chemical attack in Syria tell their stories for the first time, by Arwa Damon and Gul Tuysuz, CNN

ΔΗΜΟΦΙΛΗ